Periodontologia to jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się dziedzin stomatologii. Zajmuje się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem chorób tkanek otaczających ząb, zwanych przyzębiem a także wszelkimi nieprawidłowościami błony śluzowej w obrębie jamy ustnej.
Objawy, które świadczą o chorobie przyzębia to najczęściej:
- krwawienie z dziąseł (początkowo pojawia się podczas szczotkowania zębów),
- zaczerwienienie dziąseł,
- obrzęk, rozpulchnienie dziąseł,
- przykry zapach z ust,
- wysięk ropny z kieszeni dziąsłowych,
- obniżanie się dziąseł,
- odsłonięte szyjki zębów,
- zwiększona ruchomość zębów.
Brak prawidłowego i szybkiego rozpoznania choroby, brak wdrożenia specjalistycznie ukierunkowanego leczenia może prowadzić do:
- cofania się dziąseł (recesje dziąseł),
- rozchwiania zębów,
- przemieszczeń, „wędrówki” zębów,
- przedwczesnej utraty zębów.
Zapalenie przyzębia
Zapalenie przyzębia (perioodontitis) powodowane jest przez bakterie tworzące tzw. „płytkę nazębną”.Proces zapalny początkowo obejmuje dziąsła, następnie w wyniku braku leczenia może przejść na kość i tkanki otaczające ząb. Stan zapalny dziąseł czy całego przyzębia nie jest jedynie problemem miejscowym, dotyczącym zębów. Ma on negatywny wpływ na cały nasz organizm zaostrzając lub utrudniając kontrolę takich schorzeń jak: cukrzyca, choroby serca, choroby nerek, ponieważ bakterie i ich toksyny przedostają się do narządów odległych od jamy ustnej powodując w nich zmiany.
Dlatego tak ważna jest szybka diagnostyka i celowane leczenie.
Czynniki ryzyka chorób przyzębia to obok patogennych szczepów bakterii także:
cukrzyca,
- palenie tytoniu,
- uwarunkowania genetyczne,
- zaburzenia hormonalne ( ciąża ,menstruacja, okres dojrzewania),
- nadwaga,
- stres,
- niedożywienie, niezbilansowana dieta,
- choroby krwi, białaczki.
Diagnostyka chorób przyzębia obejmuje ocenę obrazu klinicznego i określenie prognozy leczenia i obejmuje ona:
- wywiad lekarski,
- pomiar głębokości kieszonek przyzębnych,
- ocenę krwawienia z dziąseł,
- ocenę obecności płytki nazębnej,
- ocenę obecności kamienia nazębnego,
- ocenę czynników ryzyka,
- badanie ruchomości zębów,
- ocenę prawidłowości ustawienia zębów,
- ocenę stanu tkanki kostnej w obrazie rtg;
Leczenie periodontologiczne składa się z 3 głównych faz:
I faza – leczenie wstępne
Celem tego etapu jest zredukowanie zapalenia przez profesjonalne zabiegi higienizacyjne i edukację Pacjenta.
I faza obejmuje:
- skaling ( usuwanie kamienia nazębnego i bakterii ze szczelin dziąsłowych, najczęściej za pomocą narzędzi ultradźwiękowych),
- piaskowanie ( usuwanie egzogennych przebarwień, plam za pomocą drobnego proszku i płynu),
- fluoryzację,
- instruktaż prawidłowej higieny jamy ustnej( dobór stosownej szczoteczki, pasty, płynu do płukania, nici do zębów).
II faza – właściwe leczenie
Istotną częścią składową leczenia jest mechaniczne usunięcie kamienia i płytki z kieszonek dziąsłowych poprzez:
- skaling głęboki (usunięcie kamienia nazębnego, płytki i osadu z koron, kieszeni przyzębnych oraz uzupełnień protetycznych)
- root planing (oczyszczanie i wygładzanie powierzchni korzeni zębów w celu usunięcia poddziąsłowego, bogatego w bakterie kamienia nazębnego, mającego negatywny wpływ na aparat zawieszeniowy zęba i tkanki otaczające ząb.
Kieszenie przyzębne o szczególnej głębokości lub trudne warunki anatomiczne mogą utrudniać dokładne usunięcie złogów kamienia. W takich przypadkach wskazane będzie wykonanie zabiegów z zakresu chirurgii periodontologicznej. W trakcie leczenia specjalistycznego wskazane jest używanie przyrządów powiększających optycznie takich jak mikroskop stomatologiczny czy lupy zabiegowe.
III faza leczenia – faza podtrzymująca
Obejmuje ona systematyczne wizyty kontrolne, których celem jest sprawdzenie efektu leczenia i zapobieganie nawrotom choroby (kontrola płytki bakteryjnej, wykrywanie ubytków próchnicowych, kontrola rtg).
Współpraca pacjenta z lekarzem stanowi istotny czynnik przyczyniający się do odniesienia trwałego sukcesu leczniczego.
Dziedziny stomatologii takie jak nowoczesna protetyka stomatologiczna, chirurgia, implantologia korzystają z osiągnięć nowoczesnej periodontologii, dzięki czemu efekty leczenia stają się przewidywalne i długoterminowe.
Edyta Gotkiewicz- Cichoń
Specjalista Protetyki Stomatologicznej
Specjalistyczne Centrum Stomatologii „Zarzecze” Kraków
