Wiele kobiet marzy o znalezieniu się w odmiennym stanie, jakim jest ciąża. To dziewięć miesięcy tworzenia nowego życia. Droga do poczęcia małego człowieka jest czasem trudna, okupowana łzami i licznymi staraniami. Nie wszystkie historie mają swój „happy end”, a niektóre są porażką już w przedbiegach. Takich rozczarowań przynosi ciąża pozamaciczna (ektopowa).
ISTOTA CIĄŻY POZAMACICZNEJ
W ciąży ektopowej zapłodnione jajeczko rozwija się poza macicą. W zależności od miejsca implantacji wyróżnia się następujące rodzaje tego patologicznego stanu:
Ciąża jajowodowa – implantacja zapłodnionej komórki ma miejsce w jajowodzie;
Ciążą jajnikowa – jajeczko zlokalizowane jest w jajniku albo na nim;
Ciąża brzuszna (otrzewnowa) – jajeczko rozwija się w jamie otrzewnej albo na innym narządzie wewnętrznym;
Ciąża szyjkowa – komórka zatrzymuje się poniżej ujścia wewnętrznego macicy, poza obszarem jej jamy.
DLACZEGO DOCHODZI DO CIĄŻY EKTOPOWEJ?
Przypadek ten dotyczy w głównej mierze osób w wieku 26-30 lat. Niektóre kobiety znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia takiej ciąży. Należą do nich te, które cierpią na endometriozę czy walczą z niepłodnością, bowiem zabieg inseminacji i in vitro zwiększa prawdopodobieństwo takowej patologii.
Ciąża pozamaciczna jest spowodowana m. in. zmianami w jajowodach, które niejednokrotnie są zarośnięte, zwężone albo przyrośnięte do jajnika. Wiele badań wskazuje na zmiany przerostowe po zapaleniu przydatków. Zrosty powodują blokowanie jajowodów, a tym samym torowanie drogi wędrującego jajeczka do macicy. Zrosty mogą też powstawać przez przebyte operacje jajowodu, torbieli jajnika, a także wskutek wcześniej przebytej ciąży pozamacicznej.
Negatywny wpływ na prawidłową implantację jajeczka mają choroby weneryczne (np. rzeżączka), wewnątrzmaciczna wkładka antykoncepcyjna, źle wykonany zabieg podwiązania jajowodów, narażenie macicy na działanie DES (dietylostilbestrolu).
Zagrożeniem jest też sytuacja, gdy kobieta zachodzi w ciążę mimo zażywania pigułek antykoncepcyjnych, które powodują zaburzenia perystaltyki jajowodów.
JAKIE SĄ OBJAWY CIĄŻY POZAMACICZNEJ?
Przy ciąży ektopowej zatrzymuje się miesiączka, wynik testu na obecność beta HCG we krwi jest pozytywny, ale na obrazie USG (około 6 tygodnia) nie widać zarodka. Diagnoza jest trudna do postawienia, bo podobne symptomy wywołuje zapalenie jajowodu czy wyrostka robaczkowego. Kobieta może odczuwać ostre bóle brzucha, umiejscowione po jednej stronie, niejednokrotnie wymiotuje, miewa nudności, a także może się pojawić niewielkie plamienie, które potem staje się obfitsze. Pojawia się też odczucie parcia na stolec.
Jeśli dojdzie do krwotoku wewnętrznego (szybkie tętno, niskie ciśnienie, bladość skóry, pocenie się), ból promieniuje w stronę przepony i barku. Tutaj niezbędna jest błyskawiczna interwencja medyczna. Lekarz po przeprowadzonym wywiadzie zleci wykonanie testu na stężenie HCG we krwi. Jeżeli w ciągu 48 godzin stężenie tego hormonu nie wzrośnie o 66-100 %, podejrzewa się ciążę pozamaciczną. W celu potwierdzenia tego, wykonuje się przezpochwowe USG. Jeśli nie widać pęcherzyka ciążowego, to uznaje się, że wstępna diagnoza została potwierdzona.
CO SIĘ DZIEJE Z TAKĄ CIĄŻĄ?
Niewątpliwie jest to stan patologiczny, zatem trzeba go wyeliminować. Zdarza się, że ciąża ektopowa samoistnie obumiera, zostaje wchłonięta przez tkanki i wtedy kobieta może nawet nie wiedzieć, że znajdowała się w odmienionym stanie.
Jest to ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia, zatem nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Gdy dojdzie do wczesnego postawienia diagnozy, wówczas kobieta otrzymuje leki, które kończą ciążę i pozwalają na uniknięcie zabiegu. Warunkiem koniecznym do wdrożenia farmaceutyków jest brak czynności serca płodu widocznego poza jamą macicy oraz niestwierdzenie współistniejącej ciąży wewnątrzmacicznej, co czasami ma miejsce.
Jeśli interwencja nie będzie tak szybka, wówczas może dojść do pęknięcia jajowodu i krwotoku do jamy brzusznej. Niezbędna jest wtedy operacja, niejednokrotnie połączona z usunięciem jajowodu. Obecnie w większości dobrze wyposażonych klinik stosuje się metodę laparoskopową. Zanim dojdzie do pęknięcia jajowodu, nacina się go, wyłuskuje ciążę i pozostawia ranę, która się goi. Zachowanie narządu rokuje na ewentualną, prawidłową ciążę w przyszłości.
NIEZWYKŁE PRZYPADKI
Znane są pojedyncze incydenty ciąży pozamacicznej, które zostały donoszone do 20-30 tygodnia i zakończyły się wydobyciem dziecka. Należy jednak podkreślić, że noworodki te były bardzo niedojrzałe, obarczone licznymi wadami wrodzonymi i najczęściej dochodziło do ich zgonów.
Można przytoczyć tutaj przypadek kobiety, która o nietypowej, brzusznej ciąży dowiedziała się w 20 tygodniu. 36-lenia Brytyjka, Jayne Jones doznała szoku podczas badania USG. Okazało się, że jej macica była pusta, a łożysko wrosło w ścianę jamy brzusznej, wykorzystując naczynia krwionośne odchodzące od aorty. Rosnący płód mógł doprowadzić do uszkodzenia jelit albo naczyń krwionośnych kobiety, co oznaczałoby zgon obydwojga. Jones zdecydowała się jednak na podjęcie ryzyka i donoszenia ciąży do mementu, aż dziecko będzie można bezpiecznie wydobyć z brzucha. Kobieta odczuwała ostry ból ze względu na ucisk na unerwione jelita. W 28 tygodniu zastosowano zastrzyki ze sterydem na przyspieszenie dojrzewania płuc u płodu i dokonano operacyjnego wydobycia małego chłopca. Zabieg był bardzo ryzykowny, gdyż łożysko nie dało się oddzielić od dużych tętnic i ostatecznie pozostawiono je w ciele kobiety. Ryzyko śmierci Brytyjki oscylowało w granicach około 20 %. Ostatecznie i matka, i synek wyszli z tego niebezpiecznego przypadku bez większych komplikacji. Billy ważył około 1 kg, ale szybko nabierał sił i po kilku tygodniach opuścił szpital. Dziś jest zdrowym i szczęśliwym dzieckiem.
W przypadku ciąży pozamacicznej zazwyczaj dochodzi do zgonu dziecka, gdyż łożysko nie jest w stanie utrzymać go przy życiu. Większy płód może zwapnieć i przekształca się w tzw. skamieniałe dziecko, które pozostaje wewnątrz jamy brzusznej niedoszłej matki do końca życia.
Przebyta ciąża pozamaciczna nie jest wyrokiem, że kolejna również taka będzie. Gdy zapadasz na różne infekcje bakteryjne i nie leczysz ich, to pamiętaj, że może to rzutować na twoją płodność. Bakterie mogą dotrzeć też do przydatków i spowodować ich stan zapalny. Podobnie wygląda sytuacja z paciorkowcami, które zagnieżdżają się w zepsutych zębach. Interweniuj, póki nie jest za późno! Wszystko zależy od ciebie, twojej czujności i szybkiego udania się do lekarza.
