Ciężkie przypadki astmy, zapalenia stawów, alergii i innych chorób autoimmunologicznych wymagają czasem leczenia sterydami. Zdarza się, że środki te są jedyną szansą na zdrowie i dalsze życie pacjenta. Ze względu na to, że wywołują dużo efektów ubocznych, w trakcie ich przyjmowania należy koniecznie zadbać o właściwą dietę.
Jak działają sterydy i kiedy się je stosuje?
Sterydy najczęściej stosuje się w zwalczaniu chorób autoimmunologicznych, czyli takich, w których układ odpornościowy niszczy komórki i tkanki własnego organizmu. Leki te mają osłabić działanie układu odpornościowego, a tym samym zahamować toczący się proces zapalny. Podaje się je m.in. w następujących schorzeniach:
- niewydolność kory nadnerczy,
- nieropne zapalenie tarczycy,
- alergie o ciężkim przebiegu,
- kolagenozy (choroby tkanki łącznej, np. reumatyczne zapalenie serca, zapalenie skórno-mięśniowe, toczeń rumieniowaty układowy),
- choroby skóry i błon śluzowych (m.in. łuszczyce, ciężki rumień wielopostaciowy),
- choroby przewodu pokarmowego (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy),
- choroby układu krwiotwórczego (m.in. niedokrwistość i małopłytkowość),
- choroby nowotworowe,
- stwardnienie rozsiane,
- ciężkie, przewlekłe choroby oczu,
- choroby układu oddechowego (astma, sarkoidoza, gruźlica płuc),
- choroby reumatyczne,
- zespół nerczycowy.
Skutki uboczne terapii i właściwa dieta
Przyjmowanie sterydów wywołuje bardzo dużo nieprzyjemnych skutków ubocznych. Należą do nich zarówno takie, które wpływają na nasze samopoczucie fizyczne i psychiczne, jak i takie, które powodują zmiany w wyglądzie. Leki te przede wszystkim wpływają na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu.
1. Sterydy hamują wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego oraz zwiększają jego wydalanie. Konieczne jest zatem uzupełnianie niedoboru tego pierwiastka. Chorzy w trakcie sterydoterapii powinni jeść dużo nabiału (mleko, przetwory mleczne, zwłaszcza białe sery), niesolone ryby, nasiona roślin strączkowych, drób. Doskonałym źródłem wapnia jest ser żółty, jednak nie zaleca się go ze względu na dużą zawartość soli.
2. Sterydy zatrzymują w organizmie sód, a tym samym powodują zatrzymanie wody (stąd obrzęki i nagły wzrost wagi). Radą na to jest przyjmowanie środków moczopędnych, np. Furosemid, i ograniczenie do minimum spożywania soli. Niewskazane jest również sięganie po inne ostre przyprawy typu pieprz, ostra papryka, ocet. Lepiej zastąpić je łagodnymi ziołami wspomagającymi trawienie, np. bazylią, tymiankiem, majerankiem, miętą.
3. Sterydy zwiększają wydalanie potasu, zatem by uzupełnić jego braki, należy jeść dużo warzyw – głównie ziemniaków i pomidorów – oraz owoców, np. bananów, pomarańczy, moreli.
4. Sterydy wywierają także znaczny wpływ na gospodarkę węglowodanową organizmu, co może prowadzić do zwiększenia się poziomu glukozy we krwi i wystąpienia cukrzycy. Konieczne jest zatem ograniczenie spożywania cukrów prostych, czyli słodyczy, słodkich napojów i soków.
5. Ze względu na to, że sterydy niekorzystnie działają również na metabolizm tłuszczów, powodując gromadzenie się tkanki tłuszczowej głównie na karku, twarzy i tułowiu, oraz wzmagają apetyt, zaleca się także ograniczenie spożywania tłuszczów zwierzęcych. Masło należy zastąpić margaryną, majonez – jogurtem naturalnym, sery żółte – chudymi twarogami, smażenie – grillowaniem, gotowaniem lub duszeniem.
6. Przyjmowanie sterydów może prowadzić do zmniejszenia się poziomu magnezu, warto zatem sięgnąć po nasiona roślin strączkowych, orzechy, kakao, kasze, nawet gorzką czekoladę (ma ona niski indeks glikemiczny, więc jeśli najdzie nas ochota na coś słodkiego, jej kawałek na pewno nam nie zaszkodzi).
Złote zasady postępowania w trakcie przyjmowania sterydów
Naszym podstawowym celem podczas sterydoterapii (oczywiście poza wyzdrowieniem) powinno być utrzymanie właściwej masy ciała. Jak nie przytyć, kiedy apetyt dopisuje tak jak nigdy wcześniej?
1. Jemy 5-6 niedużych posiłków dziennie, by nie obciążać układu pokarmowego i nie dopuścić do wystąpienia ataków wilczego głodu.
2. Warto założyć dzienniczek żywieniowy, w którym będzie można zapisywać codzienną wagę.
3. Nie pijemy alkoholu.
4. Nie jemy słodyczy.
5. Tłuszcze zwierzęce zastępujemy roślinnymi.
6. Ćwiczymy! Ruch nie tylko pomaga spalać kalorie, przyspiesza przemianę materii, lecz także – co ważne podczas sterydoterapii – obniża poziom glukozy we krwi. Sterydy powodują także osłabienie masy mięśniowej, a ich długie przyjmowanie może doprowadzić nawet do rozpadu mięśni. Umiarkowany, regularny ruch jest zatem konieczny. Oczywiście ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości naszego organizmu.
zobacz również:
- Sposoby gwiazd na szczupłą sylwetkę
- Jak ćwiczyć aerobik w domu?
- Ćwiczenia na smukłe uda
- Ćwiczenia na zdrowy kręgosłup w domu
