Zespół Reye’a, zwany alergią na aspirynę,to rzadki zespół objawów wiążących się z ostrym stłuszczeniem wątroby, zaburzeniami neurologicznymi (encefalopatia) i obrzękiem mózgu. Chorobę wywołuje defekt metaboliczny, który ujawnia się w określonych sytuacjach, ale mechanizmy do tego prowadzące nie są do końca poznane.
Najwięcej przypadków notuje się w okresie jesienno – zimowym, kiedy to wrasta liczba zachorowań wirusowych. Zjawisko dotyczy w głównej mierze dzieci i młodzieży (4-14 lat) i jest powiązane z zastosowaniem leków z grupy salicylanów (np. Aspirin, Polopiryna, Etopiryna, Polocard, Acard, Alka-Prim, Upsarin). Pamiętaj, żeby do ukończenia 16. roku życia nie podawać choremu tych środków. W celu obniżenia wysokiej temperatury ciała zastosuj medykamenty z paracetamolem albo ibuprofenem po uzgodnieniu z lekarzem czy farmaceutą.
Badania pokazują też, iż prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu Reye’a zwiększa się wraz z przebyciem niektórych chorób – grypy, różyczki, ospy, świnki oraz infekcji wywołanych przez rynowirusy, reowirusy i adenowirusy. Te schorzenia poprzedzały pojawienie się alergii na Aspirynę. Nieliczne epizody wskazują również na inną przyczynę zapadalności na zespół – działanie środków toksycznych (np. rozpuszczalników do farb, preparatów owadobójczych).
OBJAWY ZESPOŁU REYE’A
Symptomy pojawiają się zazwyczaj 1-2 dni po przebytej chorobie wirusowej. Można zauważyć typowe oznaki przeziębienia, takie jak katar, kaszel, ale zwykle bez gorączki. Często pojawia się męcząca biegunka i wymioty. Niekiedy występuje problem z oddychaniem i przyspieszoną akcją serca.
Lekarz od razu zauważy w obrazie wątroby upośledzoną jej funkcję, która jest skutkiem jej stłuszczenia. Ujawniają się zaburzenia świadomości (np. nadmierna senność, pobudzenie), zaburzenia neurologiczne (np. nieprawidłowe napięcie mięśniowe, kłopoty ze wzrokiem, słuchem). Zdarza się, że chory traci przytomność, majaczy i ma drgawki. Incydentalnie pojawia się żółtaczka.
LECZENIE
Chorobę stwierdza się na podstawie wywiadu, objawów oraz dodatkowych badań, potwierdzających uszkodzenie wątroby (np. wzrost aktywności enzymów wątrobowych, obniżony poziom glukozy). Lekarz powinien wyeliminować inne schorzenia, których objawy są podobne do tych, które pojawiają się przy alergii na salicylany (np. zapalenie mózgu, zatrucie toksynami).
Niezbędna jest hospitalizacja, a kurowanie sprowadza się do korygowania zaburzeń metabolicznych. Choroba trwa przeważnie 6-10 dni. Nie ma leku, który stosuje się tylko w przypadku zespołu Reye’a. Kuracja polega na zapewnieniu prawidłowego nawodnienia, wyrównaniu niedoboru elektrolitów, właściwym odżywianiu. Monitoruje się pracę płuc i serca, a także ciśnienie śródczaszkowe. Podaje się małe dawki insuliny, by zwiększyć metabolizm glukozy.
POWIKŁANIA
Wracanie do zdrowia uzależnione jest od ustępowania obrzęku mózgu. Znaczna część osób odzyskuje pełną sprawność i witalność. Niestety zdarzają się przypadki, kiedy to pozostają trwałe deficyty neurologiczne, prowadzące do niepełnosprawności. Im wcześniej zdiagnozuje się chorobę, tym szybciej podejmie się działania lecznicze i prędzej dojdzie się do dobrej kondycji.
Zapamiętaj: Alergia na aspirynę jest potencjalnych wskazaniem do transplantacji wątroby. To śmiertelna choroba, zatem nie lekceważ jej.
