Zakwas na żurek, który smakuje jak u babci. Przepis, który pachnie tradycją

Avatar photo
11 kwietnia 2025,
dodał: Małgorzata Kopeć

W czasach, gdy półki sklepowe uginają się od gotowych produktów, zrobienie własnego zakwasu na żurek może wydawać się fanaberią. Ale wystarczy raz poczuć ten zapach – kwaśny, lekko ziołowy, prawdziwie domowy – żeby zrozumieć, że to zupełnie inny świat. Nie tylko smaku, ale i zdrowia.

Zakwas z mąki żytniej to fermentowana baza, która świetnie wpływa na nasze jelita i odporność. Naturalne probiotyki, zero konserwantów i ta duma, gdy ktoś powie: „Ale dobry ten żurek!” i dopyta, skąd taki smak.

żurek

Przepis na zakwas na żurek (klasyka w słoiku)

Składniki:

  • 5 łyżek mąki żytniej typ 2000

  • 500 ml przegotowanej, letniej wody

  • 2 ząbki czosnku

  • 2 liście laurowe

  • 3 ziarna ziela angielskiego

  • kawałek skórki z chleba na zakwasie (opcjonalnie)

Przygotowanie:

  1. Do dużego, wyparzonego słoika wsyp mąkę i wlej wodę. Dokładnie wymieszaj – najlepiej drewnianą łyżką.

  2. Dodaj czosnek (w całości, lekko rozgnieciony), liść laurowy, ziele angielskie i ewentualnie skórkę z chleba.

  3. Przykryj gazą lub bawełnianą ściereczką i zabezpiecz gumką.

  4. Odstaw w ciepłe miejsce na 4–5 dni. Codziennie zamieszaj. Zakwas jest gotowy, gdy zacznie intensywnie pachnieć i lekko bąbelkować.

Przepis 1: Żurek z grzybami – leśna uczta

Składniki:

  • 1,5 l wody

  • 300 ml zakwasu

  • 1 garść suszonych grzybów (namoczonych wcześniej)

  • 1 marchewka, 1 pietruszka

  • 1 cebula

  • 1 ząbek czosnku

  • sól, pieprz, majeranek

  • 2 łyżki śmietany

  • opcjonalnie ziemniaki lub jajko na twardo

Wykonanie: Włoszczyznę i cebulę pokrój, podsmaż delikatnie na maśle. Dodaj grzyby i wodę z ich moczenia. Gotuj około 20 minut. Wlej zakwas, dopraw i gotuj jeszcze 10 minut. Na koniec zabiel śmietaną. To aromatyczny, postny żurek z leśnym akcentem – idealny na spokojny, chłodniejszy dzień.

Przepis 2: Klasyczny żurek z białą kiełbasą i jajkiem

Składniki:

  • 1 l bulionu warzywnego lub mięsnego

  • 300 ml zakwasu

  • 2 białe kiełbasy

  • 2 ząbki czosnku

  • 1 łyżeczka chrzanu

  • sól, pieprz, majeranek

  • jajka na twardo

  • ziemniaki (opcjonalnie)

Wykonanie: Do bulionu wrzuć kiełbasę i gotuj 15 minut. Dodaj przyprawy, czosnek, chrzan i wlej zakwas. Gotuj kolejne 10 minut. Podawaj z ugotowanym jajkiem i ziemniakami. To żurek, który robi wrażenie i syci jak trzeba – bez zbędnych ceregieli.

Jak serwować żurek, by zrobił efekt „wow”?

Oczywiście – można w miseczce. Ale jeśli chcesz zaskoczyć gości albo po prostu poczuć się jak w góralskiej karczmie – podaj żurek w wydrążonym chlebie! To nie tylko efektowne, ale i praktyczne – chleb wchłania smak i idealnie pasuje do aromatycznej zupy. Posyp świeżym majerankiem, dodaj odrobinę chrzanu i voilà – uczta gotowa.

Dlaczego żurek to nie tylko smak, ale i zdrowie?

Zakwas to naturalny probiotyk – wspiera florę jelitową, trawienie i odporność. Mąka żytnia zawiera błonnik i minerały, a czosnek i przyprawy działają przeciwzapalnie. Żurek może być lekki i odżywczy – wystarczy odpowiednio go przygotować.

Na koniec…

Robienie zakwasu to trochę jak uprawa ziół na parapecie – niby proste, ale daje ogromną satysfakcję. Własnoręcznie zrobiony żurek smakuje lepiej, pachnie domem i pozwala zatrzymać na chwilę ten pędzący świat. A może nawet przenieść się na moment do kuchni babci, gdzie zawsze pachniało chlebem i przyprawami.