Acesulfam K to substancja należąca do grupy słodzików. Spotkać ją możemy w żywności dietetycznej, przekąskach dla sportowców i napojach gazowanych. Mimo iż acesulfam K jest stosowany w produkcji żywności już blisko 40 lat, to nadal dla części z nas nazwa ta brzmi tajemniczo. Czym jest owa substancja? Gdzie możemy ją spotkać i czy jej spożywanie jest bezpieczne? Najwyższa pora rozwiać wszelkie wątpliwości!
Co to jest acesulfam K?
Acesulfam K to związek chemiczny należący do grupy słodzików, a dokładniej intensywnych substancji słodzących. Został odkryty w latach 60. XX wieku. Następnie w 1984 roku został zatwierdzony jako bezpieczny do stosowania w żywności przez SCF (Komitet Naukowy Unii Europejskiej do spraw Żywności). Bezpieczeństwo stosowania tego słodzika potwierdzono ponownie w 2000 roku.
Jego obecność w produktach spożywczych oznacza się symbolem E950. Acesulfam K nie występuje w środowisku naturalnym, stąd także jego zawartość w produktach spożywczych jest ograniczana do dopuszczalnych ilości.
Spożyty acesulfam K jest wchłaniany całkowicie z przewodu pokarmowego. W organizmie nie ulega przemianom metabolicznym, nie gromadzi się w tkankach i jest wydalany całkowicie w formie niezmienionej. Jak dotąd, w badaniach, nie wykazano szkodliwego działania acesulfamu K na organizm człowieka.
Acesulfam K w produktach spożywczych
Acesulfam K dzięki temu, że nadaje słodki smak żywności, jest stosowany podczas produkcji napojów i przekąsek jako bezkaloryczny zamiennik cukru spożywczego. Acesulfam K jest 150 – 200 razy słodszy, niż tradycyjny cukier buraczany i nie dostarcza kalorii (0 kcal). Z tego względu acesulfam K najczęściej spotkamy w żywności dietetycznej, przekąskach i posiłkach dla sportowców, a także napojach gazowanych.
Acesulfam K jest odporny na ogrzewanie, dzięki czemu posiłki i przekąski z jego dodatkiem mogą być poddawane działaniu podwyższonej temperatury. W produktach spożywczych wykazuje efekt synergistyczny z niektórymi innymi słodzikami np. aspartamem i cyklaminianami.
Czy acesulfam K jest bezpieczny?
Biorąc pod uwagę fakt, że acesulfam nie występuje naturalnie w przyrodzie, można by się zastanawiać, czy jego dodawanie do produktów spożywczych jest bezpieczne? Okazuje się, że tak! Nad bezpieczeństwem stosowania wszystkich słodzików czuwa EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności). Urząd ten dokonuje oceny wszystkich substancji słodzących na podstawie przeglądu dostępnych badań naukowych.
W ocenie, czy dana substancja jest bezpieczna do spożycia, bardzo ważne jest oznaczenie wartości ADI (ang. acceptable daily intake, czyli dopuszczalne dzienne spożycie). ADI określa, ile substancji (w miligramach na kilogram masy ciała) dana osoba może spożyć każdego dnia i nie przyczyni się to do negatywnych konsekwencji zdrowotnych. W przypadku acesulfamu K ilość ADI wynosi od 0 do 9 mg/kg. Oznacza to, że przykładowo przeciętna, zdrowa osoba o masie ciała 65 kg może dziennie spożyć do 585 mg acesulfamu i ilość ta nie powinna jej zaszkodzić.
Acesulfam K czy cukier?
Wiedząc już, czym jest acesulfam K, a także znając jego profil bezpieczeństwa, można się zastanawiać – co dla mnie będzie lepsze? Słodzik czy cukier? Warto podkreślić, że taka decyzja zazwyczaj wymaga indywidualnej konsultacji dietetycznej. Jednocześnie podejmując decyzje żywieniowe, na co dzień należy wziąć pod uwagę kilka aspektów, takich jak stan zdrowia i stan odżywienia. Czy choruję przewlekle? Jaka jest moja masa ciała? Mam nadwagę czy prawidłową masę ciała? Warto zastanowić się także nad swoimi nawykami żywieniowymi. Czy na co dzień mamy tendencję do objadania się słodyczami?
Słodziki mogą stanowić dobre rozwiązanie u osób z nadmierną masą ciała i cukrzycą. Jak wskazują eksperci, substancje słodzące takie jak acesulfam K, jeśli pomagają zastąpić klasyczny cukier, mogą stanowić jeden z elementów prawidłowo zbilansowanej diety. Jednakże włączając słodziki do jadłospisu, należy pamiętać o pozostałych elementach zdrowego stylu życia takich jak regularna aktywność fizyczna czy zdrowe żywienie ogółem. Ponadto warto pamiętać, że żywność zawierająca substancje słodzące może być dodatkiem, ciekawym urozmaiceniem klasycznej diety, które stosujemy okazjonalnie i w umiarkowaniu. Nie może jednak stanowić podstawy codziennego żywienia.
Bibliografia:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dn. 16.12.2008 r. w sprawie dodatków do żywności.
- Koszowska i wsp. Cukier – czy warto go zastąpić substancjami słodzącymi? Nowa Medycyna 1/2014.
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w sprawie stosowania niskokalorycznych substancji słodzących. Diabetologia Kliniczna 2013:2: A63–A64:5.
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Diabetologia Praktyczna 2019; 5:1. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Via Medica.
- Wierzbicka. „Słodziki” – aspekty żywieniowe i zdrowotne. WSZECHNICA ŻYWIENIOWA SGGW, maj 2014.
- SCF (Scientific Committee on Food) 2000. Opinion of the European Commission Scientific Committee on Food on “Re-evaluation of acesulfame K”. Opinion expressed on 9 March 2000.
