Szwedzki stół: jak powinien wyglądać?

11 sierpnia 2017, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

Zobacz wszystkie przepisy tego użytkownika

Zobacz co powinno się znaleźć na szwedzkim stole i jak z niego korzystać?

Szwedzki stół jest popularną formą organizacji przyjęć i spotkań biznesowych, ponieważ jedzenie nie przeszkadza w żaden sposób w rozmowach i nawiązywaniu kontaktów pomiędzy uczestnikami, inaczej niż tradycyjna organizacja stołu.

Kilka ciekawostek

Nazwa „szwedzki stół” wywodzi się od szwedzkiej tradycji serwowania tego typu posiłków. W języku szwedzkim określa się je słowem smörgåsbord (wym. smyrgosbudż), czyli stół kanapkowy. Szczególną odmianą smörgåsbord jest julbord, serwowany w czasie świąt Bożego Narodzenia.

Anegdota, zapewne apokryficzna, wiąże „szwedzki” stół z Polską. W roku 1656, król szwedzki Karol X Gustaw, chcąc sobie zaoszczędzić trudów oblegania Zamościa, wprosił się na posiłek do Jana „Sobiepana” Zamoyskiego, chcąc przy okazji skłonić go do poddania miasta. Kanclerz przyjął króla poza murami, wystawnie zastawionym stołem, ale – dla sprawienia królowi despektu – bez krzeseł. Odtąd przyjęcia na stojąco nazywano „stołem szwedzkim”. Szwedzi nie do końca chcą pamiętać tę historię, a nawet jej zaprzeczają, bowiem wstyd im nieco, że tak wielki władca, jak Karol X Gustaw został ośmieszony przez polskiego magnata.

Organizacja i specyfika

Najprostszą formą przyjęcia jest szwedzki stół, którego nie może zabraknąć podczas konferencji, szkoleń, spotkań biznesowych, towarzyskich. Goście mają możliwość posilenia się, a przyjęcie odbywa się na stojąco. Stół szwedzki jest więc w wielu sytuacjach bardzo wygodnym sposobem podania jedzenia naraz wielu osobom. Goście mogą o dowolnej porze, w wyznaczonych godzinach, zjeść to, co im odpowiada. W czasie przyjęć sami się obsługują dowolnie korzystając z oferty kulinarnej.

Jeden rzut oka na wystawione potrawy wystarczy, aby się zorientować, co kuchnia proponuje. Wyboru można dokonać całkowicie samodzielnie. Forma stojącego przyjęcia jest wygodna dla uczestników, którzy nie są skrępowani miejscem, mają swobodę wyboru potraw i napojów, a także rozmów z gośćmi.

Stół ustawiony w miejscu dostępnym ze wszystkich stron przykrywamy białym obrusem. Podczas eleganckich przyjęć zwanych angielskimi (również na stojąco) na stołach kładzie się obrusy bankietowe, bez fałd i zaprasowań, do których przypina się za pomocą specjalnych klamer tzw. skirtingi, czyli marszczone falbany, zwisające ok. 9 cm nad podłogą. Na obrusy można położyć tzw. napperony, czyli serwety wielkości 80×80 cm lub 100×100 cm. Dodatkową ozdobą mogą być kwiaty lub kandelabry ze świecami. Wprawdzie posilamy się na stojąco, ale pod ścianą można ustawić kilka krzeseł dla osób starszych.

Korzystanie z bufetu jest bardzo proste. Ze stosu przygotowanych naczyń i sztućców wybieramy to, co bedzie nam potrzebne, a następnie sami, lub przy pomocy kelnera – jeśli jest – wybieramy to, co chcemy zjeść. Najczęściej potrawy ułożone są w kolejności – przystawki, dania ciepłe, desery. Czasem stół z deserami jest ustawiony oddzielnie, a nawet w innej sali. Podobnie bar z napojami. Ze stołu wybieramy to, co zwykle jadamy lub to na co mamy ochotę. Z nałożonym na talerz jedzeniem podchodzimy do stolika i zjadamy. Wracamy do bufetu po następną potrawę. Talerze, jeśli kelnerzy nie zbierają ich ze stolików, odstawiamy w przeznaczonym do tego miejscu. Nie na stół z potrawami. Podobnie jest na przyjęciu. Nie ma konieczności próbowania wszystkich potraw, ale jest to dozwolone. Jednak nieopanowane objadanie się, jak zawsze, nie jest najelegantsze. Jeśli utworzy się kolejka – częste – nie ma mowy o przepychaniu się, marudzeniu przy nakładaniu potraw. Zmorą takich przyjęć są nieobyte osoby, które zajmują stałe stanowisko przy bufecie i tam jedzą tamując dostęp innym. Należy nałożyć sobie coś na talerz i odejść, nawet, gdy przyjęcie jest na stojąco – i tak bywa. Nabierając danie z półmiska i czynnego większego naczynia, należy to robić estetycznie, pamiętając, że inni też będą z tego korzystać. Nie ma mowy o wybieraniu co smaczniejszych kąsków, burzeniu kompozycji, wyjadaniu przybrania.

Menu i sposób serwowania

Planując imprezowe menu, warto pamiętać, że podczas przyjęcia najszybciej znikają ze stołów wszelkie małe przegryzki – takie na jeden kęs. Powodzeniem na pewno cieszyć się będą małe kanapeczki, koreczki warzywno-mięsne czy pokrojone w paseczki warzywa. Dobrze też przygotować sobie awaryjnie suche przekąski, które idealnie sprawdzą się w sytuacji, gdy jedzenie zbyt szybko zniknie ze stołów. Wprawdzie przygotowanie koreczków, tartinek, dipów i warzyw oraz ciasteczek jest czasochłonne, ale wszystko szykuje się przed imprezą. Kiedy pyszności ułoży się już na stole, nie trzeba co chwilę biegać do kuchni. Wymagać tego będzie jedynie przygotowanie i podanie ciepłych dań oraz gorących napojów. Potrawy ciepłe warto podać dwa razy: krótko przed północą i, dla pokrzepienia, ok. 2 -ej w nocy.
Jedzenie należy tak ułożyć na stole, by goście bez trudu mogli sięgnąć po upatrzoną rzecz. Trzeba pamiętać, że ilość wypitego alkoholu przekłada się wprost proporcjonalnie na zwiększenie „chwiejności” gości i istnieje niebezpieczeństwo, iż co bardziej podpici uczestnicy imprezy mogliby, sięgając np. po smakowitą kanapkę, leżącą daleko na drugim końcu stołu, wylądować w zestawie sosów śmietanowych. Jeśli stół stoi po ścianą, proponuje się z tyłu ułożyć rzeczy, po które sięga się rzadziej, np. zastawę, sztućce, lub przedmioty wysokie – szklanki czy dzbanki z napojami. A potem układać kolejno miski z sałatkami, talerze z przekąskami i talerzyki czy salaterki z marynatami.

Jeśli gości jest wielu, a stół tylko jeden lecz długi, każdą potrawę najlepiej rozłożyć do 2 – 3 naczyń i położyć na każdej z połówek stołu oraz na środku. Nie można zapomnieć o serwetkach i pojemniczkach z przyprawami.
Przy stole szwedzkim trzeba mieć dużą różnorodność dań, aby każdy znalazł coś dla siebie i przygotowac tego sporo, bo każdy będzie chciał wszystkiego spróbować. Urządzając stół w formie zimnego bufetu należy podać zakąski, sałatki i surówki, desery, ciasta, herbatę, kawę, soki, wody. Szwedzki stół przewiduje również, po konsumpcji na zimno, dania gorące. Buliony lub zupy – kremy z groszkiem ptysiowym nalewamy do wystawionych na stole bulionówek lub flaczarek na flaki. Po ciepłym kosztujemy (kolejny talerzyk i widelczyk deserowy) ciasta tortowe, drobne ciasteczka, owoce lub sałatki owocowe. Na koniec zostawiamy kawę, herbatę, soki, przy czym filiżanki i szkło bierzemy z reguły z osobnego bufetu, gdzie mogą również stać napoje alkoholowe. Zazwyczaj przy szwedzkim stole potrzebne będą widelce. Ale jeśli położono noże, to znaczy, że jakąś potrawę należy pokroić. Wtedy kroimy na talerzyku przy stole, zostawiamy nóż, posługując się jedynie widelcem.

Co znajdziemy na szwedzkim stole w Szwecji?

Szwedzki stół – ogromny, mierzący czasem kilka metrów, mieni się różnorodnymi barwami i zapachami. Na pokruszonym lodzie ułożone są potrawy z ryb. Dominują tu śledzie, które stanowią uwerturę do zasadniczej części posiłku, przygotowane na różne sposoby (także na słodko), z przeróżnymi sosami, ale są także inne gatunki ryb m.in. łosoś przygotowany na zimno, marynowany oraz wędzony. Na stole goszczą także owoce morza, ziemniaki, ciemny i jasny chleb, warzywa. Obok różne sałatki, dalej wędliny i zimne mięsa pokrojone w plastry, pasztety, sery ułożone w piramidy z kiściami winogron dla dekoracji. Dania gorące podniecająco pachną przyprawami.

Co powinno znaleźć się na weselnym szwedzkim stole?

Powinna znaleźć się zróżnicowana ilość mięs, w tym jakaś dziczyzna, kilka rodzajów drobiu, wołowina i wieprzowina, rewelacyjnym pomysłem jest prosiak pieczony, który prócz znakomitego smaku doda stołowi wspaniałego wyglądu. Z pewnością powinno być również kilka rodzajów potrawek takich jak ragout z indyka czy potrawka z kurczaka, oraz dodatki do mięs czyli ziemniaczane cuda takie, jak krążki czy frytki. Bardzo dobrym pomysłem jest również bogracz, strogonow, flaczki, zupy kremowe, krokiety czy ryby na ciepło. Z pewnością warto przygotować stół z przystawkami, na którym nie może zabraknąć ryb i mięs w galarecie, różnego rodzaju sałatek, przystawek mięsnych typu tatar, jajek przygotowanych na różne sposoby, kilka rodzajów wędlin i sera, oraz różnych przystawek (koreczki, rolmopsy i tym podobne). Współczesne stoły szwedzkie są podawane w nastrojowych salach z odpowiednim wystrojem stołów łącznie z corivingiem – czyli sztuką rzeźbienia w warzywach i owocach.

Jak się zachować przy szwedzkim stole?

1. Do stołu szwedzkiego podchodzimy, kiedy gospodarz zaprosi. Zazwyczaj tworzy się kolejka, w której cierpliwie czekamy, nie wyprzedzając innych i nie przepychając się.

2. Sięgamy po talerz i widelec, układamy na nim po kawałeczku z każdego przysmaku wyłożonego na stół, spośród potraw rybnych, sał

atek oraz dodatków – pieczywa, masła, serów.
3. Nie nakładamy na talerzyk zbyt dużo przekąsek. Lepiej jest podejść ponownie. Bardzo nieeleganckie jest „rzucanie się” na jedzenie, jakbyśmy pościli od tygodnia. Bywalcy, którzy zachłannie rzucają się na jedzenie i picie oraz wybierają najlepsze kąski są nazywani w kuluarach „buszującymi w zbożu” albo „odkurzaczami”. Dosyć niemiła etykietka.

4. Odchodzimy od stołu, zwalniając miejsce dla kolejnego gościa.

5. Po skonsumowaniu sięgamy po kolejny czysty talerz nakładając nań wedle smaków i chęci – gotowanego lub wędzonego łososia na zimno, owoce morza lub zimną, pieczoną wołowinę, gotowaną szynkę, kiełbasę, pasztet. Dokładamy sos, kiszony lub konserwowy ogórek, rzodkiewkę, pomidor. W czasie jednego przyjęcia zużywamy od 3 do 5 talerzyków i kompletów sztućców.
6. Podczas nakładania potraw powinniśmy kategorycznie unikać mieszania łyżką w salaterkach i półmiskach, „grzebania”, przebierania, czy wręcz odkładania z powrotem porcji, wcześniej już przeniesionych na talerz. Nakładanie potraw musi się odbywać wyłącznie za pomocą specjalnie do tego celu przeznaczonych sztućców, zwanych sztućcami środka stołu, nigdy zaś własnym widelcem lub łyżką.

7. Odkładając sztućce środka stołu po ich użyciu na półmiski, należy zadbać o to, by ich trzonki nie dotykały potrawy, nie maczały się w sosach, ale pozostawały poza ich zasięgiem, tak by pozostali goście mogli ich użyć bez obawy o ubrudzenie sobie rąk. Do dużych naczyń z daniami gorącymi, umieszczanych w podgrzewaczach, dla ochrony przed ubrudzeniem rąk i odzieży gości, stosuje się specjalne, pokaźnych rozmiarów sztućce o wyjątkowo długich trzonkach.

8. Warto pamiętać, że przyjęcia bufetowe, jak każde inne, są formą spotkania towarzyskiego, którego zasadniczym celem jest rozmowa. W żadnym wypadku więc nie wypada skupić się głównie na konsumpcji, polowaniu na kolejne przekąski i wypatrywaniu rzadkich smakołyków.