Szczepienia dziecka krok po kroku – o czym powinnaś pamiętać?

Dlaczego szczepienia niemowląt i dzieci są tak istotne? Co daje szczepienie? Jakie szczepienia są obowiązkowe i gdzie znajdziemy kalendarz szczepień?

Szczepionka jest preparatem biologicznym, czyli przygotowaną w laboratorium substancją, której działanie ma na celu pobudzenie układu immunologicznego, czyli odpornościowego, do zwalczania drobnoustrojów chorobotwórczych. Dzięki szczepieniom na świecie udało się całkowicie wyeliminować ospę prawdziwą, a zachorowania na poliomyelitis, różyczkę wrodzoną, błonicę czy tężec noworodków wyeliminowano w wielu krajach. Obowiązek szczepień pozwala zbudować tak zwaną odporność zbiorową, czyli wyeliminowanie chorób zakaźnych na całych obszarach geograficznych.

Szczepienia noworodka są najważniejsze i najbardziej intensywne z uwagi na konieczność „wytrenowania” układu odpornościowego na całe życie. Wczesne szczepienia niemowląt pozwalają uniknąć również zachorowania maleństwa na choroby szczególnie niebezpieczne dla tak młodego organizmu. Szczepienie pozwala na zbudowanie odporności na choroby zakaźne. Oczywiście na ochronę dziecka przed chorobami pozytywnie wpływa również kontakt z organizmem matki w okresie płodowym oraz karmienie piersią, jednak ta odporność zanika w okresie pomiędzy trzecim a szóstym miesiącem życia dziecka. Okres ten nazywany jest luką odpornościową. Pierwsze szczepienie ochronne wykonuje się już w szpitalu, w ciągu pierwszej doby życia noworodka. Jest to szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typu B) oraz szczepienie przeciw gruźlicy (BCG). Po szczepieniu może wystąpić miejscowy ból po wkłuciu, podwyższona temperatura ciała dziecka oraz rozdrażnienie i złe samopoczucie. To zupełnie normalne objawy! Szczepionkę podaje się domięśniowo, śródskórnie lub podskórnie, zależnie od jej rodzaju. Nie jest to przyjemne uczucie dla maluszka, ale chwilę płaczu z pewnością wynagrodzi zdrowie i odporność na całe życie.

Szczepienia minimalizują ryzyko zachorowania i groźnych powikłań. W Polsce dzieci szczepione są zgodnie z aktualnym Programem Szczepień Ochronnych, czyli tak zwanym kalendarzem szczepień. Kalendarz szczepień ustanawiany jest corocznie, decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego. Szczepieniom obowiązkowym podlegają dzieci w wieku niemowlęcym aż do 19 roku życia. Niewywiązanie się z obowiązku szczepień może skutkować wyciągnięciem wobec rodziców konsekwencji prawnych. Zależnie od stanu zdrowia dziecka, ewentualnych chorób towarzyszących lub podjętego po urodzeniu leczenia specjalistycznego, lekarz prowadzący powinien podjąć decyzję o terminie szczepień dziecka. Z powodu pandemii wirusa SARS-CoV-2 wywołującego COVID–19 zalecane jest terminowe szczepienie dzieci przeciw chorobom zakaźnym², jeśli nie występują poważne przeciwwskazania. Jest to konieczne, by  wspomóc ogólną odporność wzrastającego organizmu na przyszłe lata życia.

Kalendarz szczepień obowiązkowych w 2021 roku obejmuje szczepienie przeciw gruźlicy, krztuścowi, błonicy, odrze, śwince, różyczce, poliomyelitis, tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZWB) oraz przeciw pnenumokokom (Haemophilus influenzae typu B). Dla dzieci urodzonych po 31 grudnia 2020 r. wprowadzono także obowiązkowe szczepienia przeciw rotawirusom. Dodatkowo zalecane są szczepienia przeciw meningokokom (od 2. miesiąca życia), przeciwko grypie (w 6 miesiącu życia), WZW typu A (od 12 miesiąca życia).³

Bibliografia:

1. ABC Szczepienia Ochronne – Praktyczny poradnik dla rodziców dzieci do 2. roku życia https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/ABC-Szczepienia-ochronne-1-1.pdf (Data dostępu: 22.02.2021)
2. http://www.nfz-szczecin.pl/files/5512_nfz_poradnik_dla_kobiet_pop_30_05_ostatecznie.pdf?PHPSESSID=341f8bd0c58d3475c52b8007ba6f4a1c  (Data dostępu: 21.02.2021)
3. https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/szczepienia-dzieci-bezpieczenstwo-i-kalendarz-szczepien-2021,3828,n,168 (Data dostępu: 21.02.2021)