Sztuka nakrywania stołu

Obecnie, w czasach pełnych pośpiechu, kiedy posiłek w ciągu dnia spożywany jest często poza domem, a wieczorem zaledwie wystarcza czasu na przygotowanie kolacji, która byłaby godna swego miana, przywiązywanie tak dużej wagi do sztuki dekorowania stołu może wydawać się staromodne.

Jednakże nie brakuje okazji, przy których chciałoby się porozpieszczać siebie i innych, nawet jeżeli okazje te nie zdarzają się każdego dnia.

W takich chwilach na pierwszym planie pojawia się stół, bowiem jadalniany dobry obyczaj jest nie tylko konwenansem towarzyskim. To także ważny element naszej spuścizny cywilizacyjnej. Rytuał jedzenia ma swoją rangę i wiele znaczeń, a jego wartość trudno zanegować nawet zdeklarowanym zwolennikom nowoczesności. Pyszny i pięknie podany posiłek oddziałuje na nasze zmysły potrójnie. Odbieramy go bowiem smakiem, zapachem oraz wzrokiem.

Stół dobrze udekorowany powinien stanowić całość kompozycyjną. Zasadniczym elementem tej całości są zawsze: talerze, sztućce i szkło, czyli szereg niedużych przedmiotów, których ustawienie wokoło brzegów stołu daje pewien rytm i stanowi ramę mniej więcej stale jednakową w każdym domu. Rama ta występuje wyraźnie przy stołach na większą ilość osób, przy małej ilości nakryć stanowią one podrzędne elementy dekoracyjne, dają jednak zawsze wyraźny rytm na tafli stołu lub na białym obrusie. Ponieważ każda dobra kompozycja powinna posiadać nie tylko wyraźny rytm zasadniczy, ale i jakieś punkty silniej zaakcentowane, które nadają jej właściwy charakter i odrębność, zadaniem dekoracji stołu jest znalezienie miejsca i formy tych właśnie akcentów. Miejscem tym jest przestrzeń wolna od nakryć. Nieodłącznym detalem używanym do ozdabiania stołu, są serwetki, przystosowane kolorystycznie do innych elementów. Czasami wystarczy położyć kolorową serwetkę, by diametralnie przeobrazić stół w czarodziejski stoliczek. Na rynku istnieje ogromny wybór wszelkiego rodzaju serwetek, które same w sobie stanowią piękną i niecodzienną dekorację. Rodzinna rocznica, spotkanie w gronie przyjaciół, święta czy śniadanie w niedzielny poranek stanowią jednak idealną okazję nie tylko do użycia, ale również do artystycznego ułożenia serwetek, które zamienią stół nakryty w stół przepięknie udekorowany. Ozdabianie stołu i potraw to naprawdę wspaniała zabawa. Możemy wykazać się dobrym smakiem, nieograniczoną wyobraźnią, a nawet, poczuciem humoru.

Prawdopodobnie pierwsze próby artystycznego składania serwetek byty podejmowane, aby odróżnić własną serwetkę od serwetek współbiesiadników, a działo się to w czasach, gdy serwetki papierowe jeszcze nie istniały i używano jedynie tych wykonanych z tkaniny. To, co z początku jawiło się jako konieczność, z czasem przeistoczyło się w sztukę, stając się jednym z motywów przewodnich elegancko i starannie nakrytego stołu. Nawet najprostsze figury wyczarowane z serwetek zmieniają wygląd stołu, a istnieje niezliczona ilość rozmaitych modeli, niektórych klasycznych, innych awangardowych lub ekstrawaganckich, a wszystkie nietrudne do realizacji przy odrobinie uwagi i chęci.

Do artystycznego układania najlepiej nadają się serwetki lniane lub bawełniane, z wielokolorowym nadrukiem lub jednobarwne. Koniecznie muszą być lekko wykrochmalone i starannie wyprasowane. Również obrębek, wzór i dodatkowe ozdoby wywierają wpływ na trwałość złożenia. Także serwetki papierowe, których wymiary wynoszą na ogół 35 x 35 cm, można składać artystycznie. Uzyskiwany rezultat bywa zazwyczaj więcej niż zadowalający. Szeroka oferta dostępnych obecnie w handlu papierowych serwetek, często kolorystycznie dopasowanych do talerzy, kieliszków i obrusów, może stanowić inspirację do zabawnego, a zarazem eleganckiego dekorowania stołu przy minimalnym wysiłku.

Niedługo znów zaczniemy się zastanawiać, czym w tym roku zaskoczyć rodzinę podczas wielkanocnego śniadania. Artystyczne ułożenie serwetek o delikatnej, wielkanocnej kolorystyce, pozwoli nam stworzyć prawdziwe dzieło sztuki dekoracyjnej. Jednak zamiast składać je w nudny trójkąt, stwórzmy z nich przykuwający oko element ozdobny stołu, który będzie świadczył o naszych staraniach i kunszcie dekoracyjnym. Nie trzeba być biegłym w japońskiej sztuce orgiami, aby z papierowej serwetki stworzyć prawdziwe cudo. Proponuję kilka prostych, a jednocześnie niezwykle oryginalnych wzorów, które na długo pozostaną w pamięci naszych gości.

Warto pamiętać, że nakrywając do stołu, serwetkę kładziemy na talerzu do zakąsek lub po lewej stronie nakrycia, tuż za sztućcami. Zasiadając do stołu, rozwijamy serwetkę i rozkładamy ją na kolanach, nigdy nie umieszczamy jej pod brodą. Podczas posiłku delikatnie wycieramy nią usta i palce, natomiast, gdy wstajemy od stołu, składamy serwetkę, np. na pół, starając się, aby okruchy nie spadły na podłogę. Następnie odkładamy ją na stół, po lewej stronie talerza. Serwetki nigdy nie kładzie się na siedzenie, ani nie wiesza na oparciu.

Sztuka składania serwetek jest ukoronowaniem sztuki przyjmowania gości. Daje ogromne możliwości zarazem rozweselenia każdego spotkania i podkreślenia jego niepowtarzalnego charakteru. Włożyć wiele serca w organizację przyjęcia, przygotować dekoracje z kwiatów, zaplanować atrakcyjne menu i wreszcie ozdobić nakrycia odpowiednio dobranymi i złożonymi serwetkami – oto jak uświetnić posiłek z przyjaciółmi. A przecież można jeszcze w fałdy złożonych serwetek wsunąć dla każdego biesiadnika jakiś drobiazg, wsypać płatki pachnących kwiatów, konfetti czy kolorowe draże. Trzeba tylko zatrudnić wyobraźnię. Jeśli chcemy zaskoczyć gości i jednocześnie upiększyć stół, uczynimy to z łatwością dzięki niby banalnej sztuce układania serwetek.