Pyłek pszczeli i pierzga w pasiece – czym są i jakie jest ich zastosowanie

Pyłek pszczeli jest naturalnym produktem powstałym po przeniesieniu przez pszczoły do ula pyłku kwiatowego oraz zmieszaniu go z innymi składnikami. Jakie ma zastosowanie? Czy jest zdrowszy niż miód? Jak wygląda pozyskiwanie pyłku pszczelego? Odpowiedzi na najważniejsze pytania związane z pyłkiem pszczelim znajdują się w artykule.

Pyłek pszczeli i pierzga – czym są

Pyłek pszczeli to niewielkie, uformowane kulki przenoszone do ula w specjalnych koszyczkach na tylnych nogach pszczół, nazywane obnóżami. Powstaje z pyłku kwiatowego zmieszanego z niewielką ilością miodu, nektaru i śliny. Sam pyłek kwiatowy to męskie komórki rozrodcze wytwarzane przez kwiaty, które umożliwiają wydawanie owoców i nasion. Pyłek to obok miodu podstawowy pokarm dla pszczół zawierający białko, tłuszcze, sole mineralne, kwasy organiczne, witaminy i hormony.

Pyłek jest zbierany w ulu, by zapewnić zarówno bieżące potrzeby żywieniowe rodziny, jak i przygotować zapasy. Szacuje się, że jedna rodzina może pozyskać w ciągu 12 miesięcy aż 40 kg pyłku! Świeży pyłek kwiatowy jest składany w komórkach warstwami, ubijany wydzieliną gruczołów ślinowych oraz pokrywany miodem. Następnie, dzięki procesowi fermentacji zachodzącemu w temperaturze około 30˚C powstaje pierzga. Jest ona wykorzystywana jako pożywienie jesienią, późną zimą oraz wczesną wiosną, kiedy jest niedostępna w przyrodzie. W pozostałych miesiącach roku pszczoły pożywiają się pyłkiem pszczelim. Co ważne, pierzga ma wyższą wartość odżywczą, dobrze się przyswaja i wyróżnia się bogatym składem chemicznym.

Kiedy stosować pyłek pszczeli i pierzgę?

Zarówno jeden, jak i drugi produkt są niezwykle wartościowe, więc są polecane zarówno osobom zdrowym w ramach profilaktyki, jak i osłabionym, które chcą poprawić swój stan zdrowia. Pyłek i pierzga mają zbliżone wartości odżywcze, ale pierzga jest bardziej skoncentrowana i lepiej przyswajalna.

Pyłek pszczeli zawiera duże ilości białka, dlatego jest polecany w czasie jego niedoborów, w diecie wegańskiej czy wegetariańskiej. Działa wzmacniająco na organizm, zwiększa odporność, pomaga w leczeniu anemii, pozwala uzupełnić braki mikro i makroelementów. Pyłek pszczeli dodaje energii, poprawia koncentrację, odtruwa organizm. Działa leczniczo w stanach zapalnych, jest pomocny we wczesnym stadium nowotworów. Wzmacnia płodność, hamuje zmiany miażdżycowe, obniża poziom tłuszczu oraz cholesterolu we krwi.

W składzie znajdują się witaminy z grupy E, B, C oraz beta-karoten. Zawiera także fosfor, potas, magnez, wapń, sód, żelazo, mangan, miedź oraz cynk.

Jakimi właściwościami wyróżnia się pierzga?

Okazuje się, że podobnie działa na organizm jak pyłek, ale efektywniej wzmacnia system odpornościowy oraz nerwowy. Korzystnie wpływa także w czasie wzmożonego wysiłku psychicznego. Przede wszystkim jednak pierzga jest ceniona za regulowanie układu pokarmowego. Jest pomocna w różnych dolegliwościach trawiennych, kłopotach z wątrobą, żołądkiem czy woreczkiem żółciowym.

Pyłek pszczeli i pierzga – jak stosować i dawkować

Jedną z najpopularniejszych metod spożywania pyłku jest łączenie go z miodem albo innym pożywieniem o słodkim smaku. Podczas mieszania go z produktami takimi jak np. miód czy konfitury trzeba zachować proporcję 1:1 lub 1:4. Zawsze pyłek należy rozdrobnić, by był lepiej przyswajalny przez organizm. Zaleca się przyjmowanie go 3 razy dziennie mniej więcej pół godziny przed większym posiłkiem w ilości 30-40 g w ciągu dnia na osobę dorosłą.

Pierzgę wykorzystujemy podobnie jak pyłek. Zaleca się przyjmowanie jednej łyżeczki dziennie w celu regeneracji organizmu i poprawy odporności. Pierzgę można także dodać wody. Najlepiej rozpuścić ją 10 godzin przed wypiciem, gdyż wtedy zwiększa się jej działanie. Dzienne spożycie nie powinno przekraczać 30-40 g.

Jak przebiega pozyskiwanie pyłku pszczelego?

Pyłek pszczeli i pierzgę można pozyskiwać w każdej pasiece. Jest to korzystne dla efektywności, ponieważ pszczoły pracują wtedy 20-30% intensywniej, a dzięki sprzedaży droższych produktów pszczelich poprawia się stan finansowy gospodarstwa pasiecznego. Pozyskiwanie pyłku pszczelego można rozpocząć już na przełomie kwietnia oraz maja i kontynuować aż do lipca w zależności od siły rodziny, stanu pożytków oraz pogody.

Poławiacze pyłku pszczelego są urządzeniami służącymi do pozyskania pyłku. Umieszcza się je w miejscu, w którym pszczoły dostają się do ula, strącając z ich odnóży pyłek kwiatowy. Ten trafia do specjalnych szuflad zwanych zbiornikami. Szuflady należy często wyciągać (nawet kilka razy w ciągu dnia), gdyż pyłek jest wrażliwy na pleśń oraz zawilgocenie.

Budowa poławiacza pyłku zależy od jego rodzaju, ale zasadniczo każde urządzenie składa się z kilku elementów:

– urządzenie strącające obnóża pyłkowe,

– siatka oddzielająca pszczoły od pyłku,

– zbiornik, w którym zbierają się obnóża.

Współcześnie wykorzystuje się 3 rodzaje poławiaczy: wylotowy, dennicowy, powałkowy.

Poławiacz do pyłku wylotowy zawieszany jest na wylocie ula. Szuflada może się znajdować z przodu, z boku lub na zawiasach. Przy zastosowaniu tego typu poławiaczy pszczelarz musi cały czas przebywać w pobliżu pasieki, by nie doszło do uduszenia rodziny w czasie lotu trutni. Z kolei poławiacz pyłku dennicowy jest umieszczany na dennicy pod ramkami i może być wykorzystywany nawet jako podkarmiaczka. Nie ma przy tym wad, które są widoczne w poławiaczu wylotowym.

Najnowocześniejszym urządzeniem w tej grupie jest poławiacz pyłku powałkowy. Jest bardzo efektywny, a jednocześnie wymaga od bartnika najmniej uwagi. Umieszcza się go przy otwartym wylocie dolnym, dzięki czemu pyłek pozostaje czysty i może być wykorzystywany przez długi czas.

Zanim pyłek trafi do sprzedaży, musi przejść kilkuetapowy proces przygotowawczy. Najważniejszy z nich to osuszanie oraz oczyszczanie. Do suszenia służą specjalne suszarki z ustawioną przez użytkownika temperaturą albo promiennik podczerwieni. Pyłku nie należy suszyć na słońcu, gdyż traci on wtedy swoje cenne właściwości.

Po suszeniu pyłek należy oczyścić. Można w tym celu wykorzystać powietrze z wentylatora czy nawet zwykłą suszarkę do włosów. Jeśli pozyskiwana ilość pyłku jest duża, sprawdzi się wialnia do pyłku, która umożliwia ustawienie prędkość oczyszczania i poprawia efektywność działań. Trzeba także pamiętać o odpowiednim przechowywaniu, czyli w szczelnych pojemnikach bez dostępu do powietrza oraz słońca.

Pyłek pszczeli oraz pierzga – moc zalet dla pszczół i pszczelarza

Pyłek, podobnie jak pierzga są źródłem wielu mikro oraz makroelementów, które mają korzystny wpływ zarówno na pszczoły, jak i gospodarzy pasiek. Właśnie dlatego tak wielu bartników decyduje się na zakup i wykorzystanie poławiaczy w swoich pasiekach. Trzeba tylko pamiętać o zachowaniu zdrowego rozsądku, by pasieka mogła cały czas prawidłowo się rozwijać.