Należy do rodziny wilczomleczowatych i jest w całości trująca. Olej pozyskuje się przez wyciskanie na zimno i wygotowywanie z wodą. Takie postępowanie pozwala na rozkład toksycznej toksoalbuminy – rycyny, której obecność w nasionach sprawia, że ich zażycie może wywołać śmiertelne zatrucie. Głównym (ok. 80%) składnikiem oleju rycynowego jest 18-węglowy monogliceryd kwasu rycynolowego. W jego składzie znajdują się również mniejsze ilości glicerydów kwasów olejowego, linolowego, stearynowego, hydroksystearynowego, dihydroksystearynowego i inne związki.

Olej rycynowy stanowi gęsta ciecz, bezbarwna lub jasnożółta. Na powietrzu gęstnieje, ale nie twardnieje. Ta zwyczajna na pozór mikstura, w małej, brązowej buteleczce kupionej za grosze w aptece (ok. 3 zł), jak w baśni, ma magiczną moc, którą ludzie wykorzystują od wielu wieków. Olej rycynowy był znany w Egipcie i Indiach już ponad 4000 lat temu. Używany był jako środek poślizgowy przy przesuwaniu kamieni, ale i także jako lekarstwo. W średniowieczu rącznik pospolity ze względu na charakterystyczny kształt liści był nazywany „Dłonią Chrystusa”.

Dziś olej rycynowy ma zastosowanie zarówno w medycynie jak i w przemyśle kosmetycznym. Jako lek służy w leczeniu przeciwko zaparciom (wzmaga ruchy perystaltyczne jelit). Jest składnikiem wielu maści i past używanych w leczeniu wrzodów skóry, oparzeń, wyprysków, plam, chorób pochwy i szyjki macicy oraz w okulistyce, przy złuszczającym zapaleniu powiek i rogówki. W przemyśle kosmetycznym używany jest do produkcji delikatnych mydeł, a kremom nadaje śnieżnobiały kolor. Jest też składnikiem szminek i błyszczyków, ze względu na najbardziej błyszczący olej roślinny. Olejek rycynowy jest też zbawienny dla naszych włosów, dłoni, paznokci, a nawet stóp. Ten babciny sposób domowej pielęgnacji odsuwa od nas najtrudniejsze problemy. Oleju rycynowego nie wolno używać w czasie ciąży, gdyż może powodować powikłania i poronienia.

Zastosowanie w pielęgnacji włosów olejku rycynowego wykazuje dużą skuteczność w poprawie ich kondycji. W zależności od problemu, olejek stosowany jest bardzo różnorodnie.

1) Aby zahamować wypadanie włosów, olejek rycynowy wlewamy na spodeczek, który należy postawić na 2-3 min. na szklance z gorącą wodą. Kiedy się ogrzeje opuszkami palców energicznie wmasowujemy w skórę głowy. Następnie zakładamy czepek foliowy i pozostawiamy na noc. Rano porządnie myjemy. Należy stosować przynajmniej raz w tygodniu, a jeśli włosy są bardzo osłabione i wypadają garściami – częściej.

2) Jeżeli włosy są zniszczone i wypadają, pomóc może następująca kuracja: 1 żółtko + 1 łyżka oleju rycynowego + 1 łyżka oliwy z oliwek. Wszystko dokładnie mieszamy, lekko podgrzewamy i nanosimy na włosy. Następnie nakładamy czepek, owijamy głowę ręcznikiem i taką maseczkę trzymamy nawet całą noc (ale wystarczy również godzinę). Następnie włosy myjemy, a do ostatniego płukania dodajemy sok z cytryny lub ocet jabłkowy. W przypadku, gdy włosy mają tendencję do przetłuszczania, sok z cytryny można dodać także do maseczki.

3) Jeżeli jasne włosy są pozbawione blasku można zastosować następującą mieszankę: w jednym litrze wody rozpuszczamy 100 ml soku jabłkowego, 100 ml octu jabłkowego, 10 g oleju rycynowego. Wszystko mieszamy i nanosimy na umyte i wilgotne włosy. Po kilkunastu minutach spłukujemy czystą wodą.

4) Dla suchych i zniszczonych ciemnych włosów zbawienną może też okazać się maseczka z olejku i nafty. Łyżkę oleju mieszamy z żółtkiem, odrobiną nafty kosmetycznej i odżywką w takiej ilości, aby otrzymać „wygodną” konsystencję oraz ilość. Nakładamy na umyte włosy i trzymamy pod czepkiem i ręcznikiem przez godzinę. Na mokro włosy są dość dziwne, twarde, sztywne i jakby napęczniałe. Po wysuszeniu łatwo się rozczesują i nabierają niemalże natychmiast zdrowego połysku, są miękkie i podatne na układanie. Maseczkę należy stosować raz w tygodniu. Efekt jest rewelacyjny, należy jednak pamiętać, że maseczka przyciemnia włosy.

5) Jeśli problemem jest brak błyszczących włosów, ich matowy wygląd oraz łamliwość, co powoduje ich plątanie się i problemy z rozczesywaniem, olejek rycynowy można w małej ilości dodawać w czasie mycia włosów do szamponu.

6) Okłady z olejku rycynowego są najpopularniejszym i najczęściej polecanym środkiem na łupież. Warto też nadmienić, że sam olejek często jest jednym z głównych składników szamponów przeciwłupieżowych. Po umyciu włosów i dokładnym ich wypłukaniu wcieramy w skórę głowy ¼ szklanki olejku. Czekamy pół godziny (można dodatkowo owinąć głowę ręcznikiem, aby kompres się lepiej wchłaniał). Po tym czasie przemywamy szamponem i płuczemy obficie wodą. Zabieg należy powtarzać co 2-3 tygodnie.

7) Wosk do włosów: 2,5 g masła kakaowego, 0,5 g wosku pszczelego, 1,5 g oleju rycynowego, 1 g masła karité, 1 kropla olejku eterycznego z drzewka różanego lub innego. Wszystko roztapiamy, mieszamy i przelewamy do pojemniczka. Wcieramy we włosy raz w tygodniu.

8) Balsam do pielęgnacji końcówek włosów: 10 g oleju rycynowego, 10 g oleju z krokosza, 10 g tłuszczu kokosowego, 5 g masła karité, 5 g wosku pszczelego, 5 kropli olejku eterycznego melisowego lub innego. Wszystko roztapiamy, mieszamy i przelewamy do pojemniczka.

9) Płyn do pielęgnacji suchych końcówek włosów: 10 ml oleju jojoba, 5 ml oleju z zarodków pszenicy, 5 ml oleju rycynowego, 2 ml pantenolu, kilka kropli witaminy H, 20 ml wody. Wszystko mieszamy i przelewamy do butelki z rozpylaczem. Wstrząsamy przed użyciem.

10) Olejkiem rycynowym możemy również smarować zniszczone końcówki włosów, nawet na sucho.

Użycie olejku rycynowego, powoduje, że rzęsy są bardziej odporne na stosowanie codziennych środków upiększających, nie wypadają, są gęstsze i nie łamią się. W niektórych przypadkach po użyciu olejku rycynowego na rzęsy zauważono przyciemnienie osłabionych i rozjaśnionych końcówek. Musi być jednak nakładany na rzęsy co wieczór, przynajmniej przez kilka tygodni.

1) Nacieramy olejkiem rzęsy, najlepiej na noc. Na początku kuracji olejek rycynowy stosujemy codziennie wieczorem, po demakijażu oczu. Nakładamy go specjalną szczoteczką lub palcem. Później można używać go rzadziej, tzn. 2-3 razy w tygodniu.

2) Olejek można nakładać także na brwi. Działa jak odżywka: wzmacnia cebulki, dzięki czemu brwi są grubsze, wyraźniejsze i lśniące. Polecany jest też osobom, które często farbują rzęsy i brwi henną.

Olejek rycynowy używany jest jako środek działający kojąco i regenerująco na skórę dłoni. Do tego wzmacnia paznokcie.
1) W przypadku zniszczonych i rozdwajających się paznokci podgrzewamy trochę olejku rycynowego w miseczce i zanurzmy w nim paznokcie lub wcierajmy w płytki paznokci kilka kropel ciepłego olejku (najlepiej codziennie). Już po upływie 1-2 tygodni zauważymy znaczną poprawę.

2) Dłonie można smarować na noc olejkiem i nakładać rękawiczki bawełniane lub wykonywać kąpiel dłoni w lekko podgrzanym olejku.

Dbałość o nogi jest bardzo istotna, dlatego warto zastosować ten prosty i tradycyjny środek, aby przynieść im ulgę i poprawić ich kondycję. Olejek rycynowy przyniesie ulgę również naszym stopom.

Olejek rycynowy poprzez swoje działanie łagodzące, natłuszczające i ochronne, przyczynia się do zatrzymywania w skórze wilgotności i łagodzi wiele jej podrażnień. Przyspiesza tym samym gojenie.

1) Olejek rycynowy ma tendencję prawie całkowitego rozpuszczania się w wodzie, możemy go więc zastosować do kąpieli. Dzięki takim kąpielom skóra będzie doskonale nawilżona.

Olejek może być używany do mycia twarzy.

1) Dla cery suchej: 75% oliwka z oliwek, 25% olej rycynowy, dla cery tłustej: 25% oliwa z oliwek, 75% olej rycynowy. Oleje mieszamy i wlewamy do buteleczki. Olej rycynowy ma działanie myjące, natomiast oliwa z oliwek pełni funkcję nawilżającą.
2) Mieszanka olej rycynowy + 5% olejku z drzewa herbacianego ma działanie antykomedogenne i przeciwłojotokowe.

1) Miodowy balsam do ust: 2 łyżki stołowe oleju jojoba, 2 łyżki stołowe oleju rycynowego, 1 łyżka stołowa wosku pszczelego, 1 łyżka stołowa miodu. Wszystko roztapiamy, mieszamy i przelewamy do pojemniczka.

2) Kakaowy balsam do ust: 3 g masła kakaowego, 2 g oleju rycynowego, 2 g wosku pszczelego, 1 g masła karité, 1 g oliwy z oliwek, 1 g miodu. Wszystko roztapiamy, mieszamy i przelewamy do pojemniczka.
3) Płynny błyszczyk do ust: 5 ml oleju migdałowego, 5 ml oleju rycynowego. Wszystko mieszamy i przelewamy do pojemniczka na błyszczyk z kulką.

1) Obecność rącznika pospolitego to naturalny sposób na pozbycie się z ogrodu niechcianych gości, jak krety czy turkucie.
2) Olejek rycynowy to sposób na jęczmień w oku. Wystarczy zakroplić oko. Jest też dodawany do niektórych kropli do oczu i zalecany w stanach zapalnych rogówki.
3) Działa pozytywnie na skórę i tkankę podskórną. Różnego rodzaju brodawki, wypryski i plamy na skórze mają zniknąć jeżeli się będzie je nacierało rano i wieczorem olejem rycynowym.
4) Olej rycynowy używany jest w masażu i aromaterapii.