Nadwaga to nie jedynie kwestia estetyki, ale przede wszystkim zdrowia. To przewlekłe zaburzenie, spowodowane brakiem równowagi między poborem a wydatkowaniem energii, co objawia się zwiększeniem ilości tkanki tłuszczowej. Nadmierne otłuszczenie organizmu niesie ze sobą zwiększone ryzyko różnych powikłań i staje się palącym problemem zdrowotnym. Dieta dziecka z nadwagą powinna być przemyślana i specjalnie skomponowana w zgodzie z zasadami racjonalnego żywienia i zasadami optymalnej diety odchudzającej. Odchudzanie dzieci ma na celu zwalczenie nadwagi oraz, a może przede wszystkim, wypracowanie i nauczenie dobrych nawyków żywieniowych będących elementem kluczowym dobrego stylu życia.
Błędy żywieniowe
Nadwaga i otyłość należy do chorób cywilizacyjnych, a liczba osób nią dotkniętych z roku na rok wciąż wzrasta także u dzieci i młodzieży. Postęp cywilizacyjny i techniczny sprzyja rozwojowi otyłości: ograniczenie aktywności ruchowej związanej z codziennymi czynnościami oraz łatwy dostęp do wysoko przetworzonej, bogatej w energię żywności prowadzi do zaburzenia równowagi między poborem a wydatkowaniem energii, co objawia się zwiększeniem tkanki tłuszczowej w organizmie. Do zmniejszenia aktywności u dzieci przyczyniają się: zbyt częste, niepotrzebne korzystanie ze środków transportu, ograniczenie spontanicznej aktywności fizycznej, zabawy i gry „na siedząco” oraz nieograniczony dostęp do telewizora i komputera. Pewną rolę w rozwoju nadwagi odgrywają też czynniki genetyczne lub choroby (cukrzyca, problemy z tarczycą i in.). Rozwojowi nadwagi sprzyjają także sytuacje stresowe i problemy emocjonalne. Dzieci z nadwagą są dyskryminowane przez rówieśników, mają niską samoocenę, niekiedy również objawy depresyjne, które sprzyjają powstawaniu jadłowstrętu psychicznego i bulimii.
Najczęściej jednak dzieci z nadwagą popełniają wiele błędów żywieniowych: jedzą nieregularnie zbyt często duże objętościowo posiłki, zamiast optymalnych śniadań spożywają zbyt późno kolacje o wysokiej kaloryczności, spożywają źle zbilansowane posiłki z przewagą potraw bogatych w białko, zbyt często sięgają po słodkie lub słone przekąski, a także piją słodzone, gazowane napoje. Jedyną optymalną receptą na zwalczanie nadwagi u dziecka jest zastosowanie diety odchudzającej. Taka dieta powinna być dostosowana do wagi, wzrostu i wieku dziecka (u dzieci dla oceny prawidłowego wzrastania i przybywania na wadze posługujemy się tak zwanymi siatkami centylowymi – nadwaga to zaburzenie, w którym wartość wskaźnika BMI jest równa lub większa od 85 centyla). Najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest zmiana stylu życia całej rodziny (zmiana sposobu żywienia, zwiększenie aktywności fizycznej). Prawidłowe żywienie dzieci warunkuje ich optymalny rozwój fizyczny, umysłowy i społeczny.
Poza właściwym odżywianiem bardzo ważne jest zorganizowanie dziecku odpowiedniej aktywności fizycznej – najlepiej, gdy będą to wspólne zajęcia z rodzicami. Można też dziecko zapisać na zajęcia grupowe, pływanie, taniec, aerobik, karate i in. Wskazane jest również ograniczenie czasu spędzanego przed telewizorem i komputerem. Rolą rodziców jest również to, by pomóc dziecku z nadwagą w wyborze odpowiedniego ubioru, z naturalnych tkanin i w odpowiednim kolorze,
dla zwiększenia estetyki wyglądu.
Dieta odchudzająca
Odchudzanie warto zacząć od wspólnych zakupów oraz angażowanie dziecka do wspólnego przygotowania posiłków. Takie zabawy, z biegiem czasu przeradzają się w dobre przyzwyczajenie. Dobrym zwyczajem są również regularne posiłki, zwłaszcza śniadanie i przynajmniej część posiłków spożywana wspólnie z rodzicami. Dziecko powinno jeść 4 posiłki dziennie o regularnych porach (co 3–4 godziny). Warto podawać posiłki na małych talerzach, w mniejszych porcjach niż dotychczas. Najlepiej, aby cała rodzina miała takie samo menu. Posiłki powinny być urozmaicone i smaczne, zawierać łatwostrawne białko, węglowodany złożone i odpowiednią ilość zdrowego tłuszczu. W jadłospisie diety odchudzającej dziecka powinny znaleźć się przede wszystkim owoce i warzywa oraz woda niegazowana.
Dieta dziecka powinna zawierać około 500 g warzyw dziennie, rozłożonych na kilka posiłków. Powinny być one dodawane do kanapek, a także podawane w formie sałatek, zup i dodatków do drugiego dania. Dieta powinna być urozmaicona i zawierać zarówno warzywa surowe, jak i gotowane lub duszone. Większość warzyw dziecko powinno jednak spożywać na surowo na przykład w formie ciekawych, apetycznych sałatek. Dziecko powinno też jeść 200–300 g owoców dziennie. Najkorzystniejsze jest spożywanie świeżych owoców. Owoce dobrze komponują się z naturalnymi produktami mlecznymi, na przykład z jogurtem, kefirem lub serkiem naturalnym. Owoce z puszki zawierają znaczną ilość cukru (syrop) i nie są wskazane w diecie dzieci z nadwagą. Zimą można przygotowywać owoce zamrożone latem i podawać w formie koktajli, musów czy kompotów lub też korzystać ze świeżych owoców sezonowych. Porcja warzyw nie powinna być zamieniana porcją owoców ze względu na różną zawartość cukru.
Obiad dziecka powinien zawierać potrawy o małej zawartości tłuszczu, duszone, pieczone w folii, w naczyniu żaroodpornym lub na grillu elektrycznym czy patelni grillowej (bez zapiekania) przy użyciu niewielkiej ilości oleju lub gotowane na parze. Należy wybierać produkty bogate w błonnik, które wspomagają przemianę materii, zmniejszają uczucie głodu i ułatwiają pasaż jelitowy. Do diety dziecka powinny zostać wprowadzone jajka pod każdą postacią oraz wszystkie gatunki ryb. Natomiast ograniczeniu powinna ulec ilość spożywanego przez dziecko makaronu, ryżu, ziemniaków i produktów zbożowych. Woda mineralna niegazowana niskosodowa powinna być spożywana pomiędzy posiłkami, jak również do posiłku. Zamiennikiem mogą być: herbata, świeże soki bez dodatku tłuszczu, lekka kawa zbożowa i półtłuste mleko. Kompoty powinny być bez cukru i miodu, a soki owocowe lub warzywne najlepiej świeżo wyciskane. Słodkie napoje niegazowane i gazowane oraz wody smakowe powinny być całkowicie wyeliminowane z diety dziecka, podobnie jak sól i słodycze. Utrata masy ciała przy dobrze dobranej diecie powinna być stopniowa, ale systematyczna.
Więcej: diet4kids.pl
