MówieNIE – jak odmawiać bez poczucia winy i stresu

Mówienie „nie” wydaje się bardzo proste- to tylko jedno krótkie słowo. Jednak dla wielu ludzi, szczególnie kobiet, bywa bardzo trudnym słowem do wyartykułowania. Od najmłodszych lat uczy się dziewczęta, że powinny być miłe i pomocne. Dorosłe życie pokazuje, że mówienie ciągle „ tak” wiąże się z rezygnacją z siebie, frustracją i poczuciem winy, że odmówiło się bycia dla kogoś na tu i teraz. Przychodzi moment, w którym trzeba zacząć stawiać granice- nie tylko dla innych, ale przede wszystkim dla siebie.

Dlaczego mówienie „nie” bywa tak trudne?

Psychologowie wskazują kilka przyczyn, dla których kobiety częściej niż mężczyźni mają trudność z odmawianiem:

Strach przed odrzuceniem- boimy się, że mówiąc „nie”, stracimy relację lub zostaniemy ocenione jako egoistki.

Poczucie winy- utożsamiamy odmowę z krzywdzeniem drugiej osoby.

Brak wzorców- nie miałyśmy okazji obserwować, jak nasze matki stawiały granice.

Wychowanie do uległości- od kobiet oczekuje się empatii i poświęcenia, nawet kosztem siebie.

Co się dzieje, gdy zawsze mówisz TAK?

Zgadzanie się na wszystko ma swoją cenę. Prędzej czy później przychodzi uczucie przepracowania, przemęczeniem, frustracji, wypalenia i poczucie, że nasze potrzeby są zawsze na końcu. Ludzie często zaczynają nas postrzegać jako osoby, które „zawsze pomogą”. Przestają się liczyć z naszym czasem i emocjami. Granice, których nie stawiamy, są przez innych przekraczane- nie ze złej woli, ale dlatego, że nie wiedzą, że w ogóle je mamy.

Jak zacząć mówić „nie”?

To proces, który wymaga odwagi i praktyki. Oto kilka kroków, które mogą w tym pomóc:

1. Masz prawo odmówić

Masz prawo chronić swój czas, swoje zdrowie, swoje emocje. Odmowa to nie atak-to akt dbania o siebie. To nie egoizm, ale forma szacunku do samej siebie.

2. Nie tłumacz się nadmiernie

„Nie mogę, bo…” Często czujemy, że musimy uzasadnić swoją decyzję. Tymczasem asertywność to również umiejętność odmowy bez wyjaśnień.

„Nie, dziękuję”. „ Nie zgadzam się”. „ To nie dla mnie”. „ Nie mogę, mam inne plany”

Krótko, kulturalnie, stanowczo. „ Kiedy odmawiasz, nie musisz nikomu tego tłumaczyć. „Nie” to pełne zdanie ( Anne Lamot)

3. Zamień „nie” w alternatywę

Czasem warto zaproponować coś w zamian, np.:

„Nie zrobię tego teraz, ale spróbuję później, za kilka dni ” „ Nie mogę pomóc w tym tygodniu, ale postaram się w następnym ”

To pokazuje, że jesteś gotowa współpracować, ale nie kosztem siebie, swojego czasu i energii.

4. Uważaj na manipulację emocjonalną

Jeśli ktoś obraża się za twoją odmowę lub próbuje wzbudzać w tobie poczucie winy to znak ostrzegawczy, że ta relacja nie jest oparta na wzajemnym szacunku. To nie ty robisz coś nie tak, to oni nie szanują twych granic. „ Twoje granice to twoja siła, a nie słabość ” ( Brene Brown)

„Nie” jako wyraz dojrzałości

Mówienie „ NIE” to wyraz dojrzałości emocjonalnej. Osoby, które potrafią odmawiać zyskują większe zaufanie i autorytet, gdyż wiedzą, kim są i czego chcą- a to budzi respekt. Mówienie „ NIE” jest pierwszym krokiem do mówienie „ TAK” sobie ( Jacqui Marson).

Nie musisz być zawsze dla wszystkich. Masz prawo być najpierw dla siebie. Masz prawo odmawiać, kiedy coś ci nie odpowiada. Nie jesteś odpowiedzialna za emocje innych. Asertywność to nie egoizm, to zadbanie o siebie, to szacunek do siebie, do swojego czasu. To świadomość własnej wartości i prawo do decydowania o sobie. Ćwicząc mówienie „ NIE” zyskujemy pewność siebie i uczymy innych szacunku do naszych granic. Na początku twoje „ NIE ” mimo że wypowiadane ze spokojem, może napotkać na opór i wywołać konsternację. Jednak to nie powinno powstrzymać cie od bycia asertywnym, gdyż każde „ NIE” jest jest krokiem ku twojej wolności. Stawiając granice, pokazujesz innym twoje priorytety, a znając je, ludzie wiedzą czego mogą od ciebie oczekiwać. Musisz pamiętać, że będą osoby, którym twoje „ NIE” będzie bardzo przeszkadzać i opuszczą cię. Będzie bolało, ale w dłuższej perspektywie czasu wokół siebie będziesz mieć tych, którzy będą szanować twoje granice i twoją autentyczność.