Z roku na rok wzrasta liczba miłośników sportów zimowych. Niestety, proporcjonalnie rośnie także liczba osób, które borykają się z posezonowymi kontuzjami. Nieodpowiednia technika jazdy, złe przygotowanie ogólne i niewłaściwy ekwipunek prowadzą do bolesnych uszczerbków na zdrowiu.
Pośród najczęstszych urazów na stoku wyróżnić można uszkodzenia ścięgien, więzadeł, skręcenia i zwichnięcia stawów, a także złamania kości oraz stłuczenia. Żeby zmniejszyć ryzyko wystąpienia kontuzji, zanim staniemy na stoku powinniśmy co najmniej przez dwa miesiące regularnie trenować. Popracować nad siłą i elastycznością swoich mięśni prostujących i zginających kolano, mięśni łydek, mięśni pośladkowych i przykręgosłupowych. Szereg kontuzji, które mogą dotknąć miłośników sportów zimowych jest długi. Jednak najbardziej narażone na niebezpieczeństwo, szczególnie u narciarzy, są kolana. Podczas jazdy na nartach stopa jest ustabilizowana w bucie, dlatego też staw kolanowy narażony jest na działanie sił skrętnych, co prowadzi najczęściej do uszkodzeń więzadła krzyżowego przedniego (ACL), więzadła pobocznego przyśrodkowego i łąkotki przyśrodkowej. Może także dojść do uszkodzenia łąkotki bocznej, więzadła krzyżowego tylnego, więzadła pobocznego strzałkowego, ścięgien mięśni zginaczy stawu kolanowego lub mięśnia czworogłowego uda. W przypadku zerwania więzadła krzyżowego przedniego wybór leczenia jest zależny od kilku czynników. Część osób nie wymaga leczenia operacyjnego. Jeśli nie ma objawów niestabilności kolana, pacjent prowadzi mało aktywny tryb życia, ma chorobę zwyrodnieniową kolana lub jest w podeszłym wieku rezygnuje się z operacji. Wówczas zaleca się rehabilitację pod okiem wykwalifikowanego fizjoterapeuty. Zabieg rekonstrukcji więzadła wykonuje się, gdy dochodzi do niestabilności, która utrudnia codzienne funkcjonowanie, a szczególnie w przypadkach, gdy osobie dotkniętej urazem zależy na aktywnym uprawianiu sportu. Podczas operacji odtwarza się zerwane więzadło, co zapobiega uszkodzeniom innych struktur wewnętrznych kolana, łąkotek czy chrząstki stawowej. Do rekonstrukcji można wykorzystać więzadło lub ścięgno pacjenta, materiał uzyskany od dawcy z banku tkanek ludzkich lub tworzywa sztuczne.
Dr Radosław Stempin, Klinika Promienista, Poznań
