Miniony rok szkolny miał być pod tym względem przełomowy ze względu na działania Ministerstwa Edukacji Narodowej. Resort edukacji zobowiązał wówczas szkoły do zapewnienia uczniom dostępu do szafek na podręczniki.
Jednak według najnowszych danych GIS, plecaki wciąż są zbyt ciężkie, przez co negatywnie wpływają na zdrowie dzieci. Urzędnicy zważyli tornistry w wybranych placówkach na terenie całego kraju. Okazało się, że dzieci przeciętnie dźwigają o 1-2 kg więcej niż zaleca Światowa Organizacja Zdrowia. Przykładowo, według najnowszych danych Urzędu Miasta w Krakowie około 90% dzieci ma wadę postawy i próchnicę (badania przeprowadzono na dzieciach w wieku od 6 do 14 lat). Zdaniem specjalistów winą za ten stan rzeczy należy obarczyć między innymi zbyt duży ciężar podręczników i przyborów szkolnych. Według norm WHO ciężar plecaka nie powinien przekraczać 10% wagi dziecka. Tymczasem w niektórych regionach Polski prawie u połowy uczniów ciężar plecaka przekraczał dozwolone normy. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną dowodzą, że zawartość tornistrów jest zbyt ciężka w przypadku 44% uczniów miejskich i 38% uczniów na wsiach.
Obok zalecanych norm, jedną z najważniejszych kwestii w pierwszych latach uczęszczania do szkoły jest dobrze dobrany tornister. W przeciwnym razie nadal będzie zwiększać się liczba uczniów z wadami postawy, które w późniejszym wieku powodują poważne schorzenia. Państwowa Inspekcja Sanitarna również radzi rodzicom, aby zwrócili uwagę na inne aspekty niż sama waga plecaka z książkami. Swoje uwagi zawarła w specjalnym liście otwartym do rodziców zatytułowanym „Każdego roku o tej samej porze, czyli problem wagi ciężkiej” (dostępny pod adresem: www.psse.bielsko.pl/pdf/Tornistry.pdf).
Cechy dobrego plecaka
Standardowe plecaki i tornistry są lekkie, ale brakuje im stabilności. Brak stelaża, który wymuszałby utrzymywanie prawidłowej postawy jest tutaj zasadniczą wadą – mówi Maciej Kramer, Kierownik Działu Marketingu i Reklamy Hama Polska. Dodatkowo niedopasowane oraz zbyt długie paski w tradycyjnych tornistrach powodują duże obciążenie kości i stawów. Stąd częstym obrazkiem są dzieci, które dźwigają swój tornister bardzo nisko opuszczony, zwisający prawie do pośladków, bądź też noszą go na jednym ramieniu. Taki sposób noszenia torby szkolnej w pierwszych latach uczęszczania do szkoły, gdy organizm dziecka dopiero się kształtuje jest niedopuszczalny. Kolejną istotną kwestią jest prawidłowy sposób noszenia plecaków. Dzieci i młodzież nierzadko preferują dźwiganie książek na jednym ramieniu, gdyż normalny, zalecany sposób jest kojarzony ze zbyt ugrzecznionym stylem. Rodzicom zdarza się także słyszeć, że obciachem jest korzystanie z tornistra na kółkach. Tymczasem to bardzo dobre rozwiązanie między innymi według dr. Pawła Michalskiego, Kierownika Oddziału Chirurgii Kręgosłupa w IMID. Według niego niezależnie od rodzaju plecaka, zawsze powinien być jak najlżejszy.
Bardzo ważne jest odpowiednie rozłożenie ciężaru i umieszczenie go blisko kręgosłupa. Potrzebny jest odpowiedni stelaż wraz z usztywnianą wkładką podłogową, które zapobiegają odkształcaniu się plecaka, nawet gdy zostanie wypakowany książkami po brzegi. Przed zakupem tornistra warto skontrolkować szelki, które powinny być mocne, szerokie i regulowane. Tornister powinien być dobrze usztywniony i odpowiednio wyprofilowany. Należy kupować zeszyty w cienkich okładkach, a w miarę możliwości zamieniać grube zeszyty na cienkie. Zalecane są bieżące kontrole zawartości piórników i plecaków, aby sprawdzić czy nie ma tam niepotrzebnych przedmiotów oraz materiałów. Ciekawą sugestią jest wybór lżejszych i bezpieczniejszych napojów w plastikowych butelkach. Ciężkie i niebezpieczne szkło wciąż jest często spotykane w przypadku niewielkich soków owocowych.
Zdrowotne tornistry
Najlepsze produkty wymuszają prawidłową postawę, a jednocześnie rozkładają ciężar w taki sposób, aby był mniej odczuwalny dla dziecka. W Polsce jedynie dwaj producenci – Hama (Step by Step) oraz Paso – mogą pochwalić się pozytywnymi opiniami IMID.
Z myślą o uczniach najmłodszych klas specjaliści Hama opracowali serię zdrowotnych tornistrów Step by Step. Produkty zostały przebadane przez liczące się w Polsce instytucje opiniodawcze, w szczególności Instytut Matki i Dziecka. Tornistry zdrowotne posiadają specjalnie ukształtowane stelaże oraz usztywnianą „podłogę”, aby przez cały czas utrzymywać prawidłową podstawę dziecka. W ten sposób minimalizują zgubny efekt dużej wagi, a jednocześnie wymuszają na uczniu utrzymanie prawidłowej postawy. Taka konstrukcja powoduje, że kręgosłup dziecka układa się w sposób zbliżony do optymalnego. Tornistry ze stelażami zwykle są jednak dość drogie. Jeśli kogoś nie stać na tego rodzaju produkty, niech przynajmniej zadba, aby plecak, którego używa jego dziecko, był możliwie najlżejszy. Według zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrii waga pełnego plecaka szkolnego nie powinna przekraczać 10-15% masy ciała dziecka. Bardzo ważne jest także odpowiednie ułożenie książek. Powinny być zapakowane w taki sposób, aby nie uciskać pleców – podkreśla dr Paweł Michalski. Badania tego rodzaju tornistrów przeprowadził Instytut Matki i Dziecka (IMID) w Warszawie. Dobry tornister powinien mieć odpowiednio wyprofilowany tył i właściwie skonstruowane szelki.
Najlepsze konstrukcje powodują ściąganie łopatek do wewnątrz, a jednocześnie rozkładają ciężar na całe ramiona, plecy i część biodrową. W ten sposób waga będzie odczuwalna w mniejszym stopniu, niż jej faktyczna wartość. Oczywiście trzeba pamiętać, aby ciężar zapakowanego tornistra nigdy nie przekraczał dopuszczalnych norm – mówi Ewa Łukasik, specjalista z Działu Ocen i Certyfikacji IMID. Według specjalistów, dobre plecaki powinny dysponować dodatkowymi zapięciami w pasie. To poprawia symetrię ułożenia, a jednocześnie powoduje, że tornister nie kiwa się na boki.
Oddychające materiały (system Anatomic Air) chłodzą powierzchnię styku tornistra z plecami. Dzięki temu plecy dziecka pozostają suche, a skóra pod tornistrem dotleniona nawet w wyjątkowo ciepłe dni. Dwustopniowa regulacja długości pasków oraz możliwość unieruchomienia gwarantują idealne rozłożenie ciężaru.
Specjaliści Hama zamieścili na tornistrach Step by Step maksymalną liczbę elementów odblaskowych, które zapewniają bezpieczeństwo na drodze. Ciekawym elementem wyposażenia jest odblaskowy pokrowiec przeciwdeszczowy nakładany na cały tornister. Produkty Step by Step posiadają również wiele rozwiązań, które dadzą rodzicom poczucie pewności, że dziecko jest bezpieczne i niczego mu nie zabraknie. Do takich rozwiązań należy zaliczyć: kieszeń na śniadanie zabezpieczone termofolią, dzięki której jedzenie zachowa dłużej swoją świeżość. Praktyczna jest również kieszeń na bidon z napojem. Producent nie zapomniał również o takich dodatkach, jak wizytówka z miejscem na kontakt i plan lekcji.
Tornistry Hama Polska
Hama Polska z myślą o nowym roku szkolnym oferuje tornistry nowej generacji Step by Step, które można indywidualnie dopasować do figury dziecka. Elastyczny stelaż tornistra po odkształceniu powraca do pierwotnej formy, a jednocześnie wymusza odpowiednią postawę kręgosłupa. Dzięki nowej technologii stelaża (z wykorzystaniem włókna szklanego) rozłożenie ciężaru jest optymalne, a sztywny tył zabezpiecza kręgosłup dziecka przed uciskaniem przez przedmioty znajdujące się w tornistrze. Skuteczność działania rozwiązań zastosowanych w tornistach Step by Step potwierdza pozytywna opinia Instytutu Matki i Dziecka.
Tornistry nowej generacji Step by Step to odpowiedź na wzrastający odsetek uczniów z wadą postawy. Tornistry Step by Step aktywnie „współpracują” z kręgosłupem ucznia, czym wymuszają prawidłową postawę. Są w tym znacznie skuteczniejsze niż rodzice. Zdaniem specjalistów konsekwencją dziecięcych wad postawy są kłopoty zdrowotne u dorosłych. Krzywy kręgosłup przyspiesza zmiany zwyrodnieniowe czy dyskopatię, których objawem mogą być dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. W ostatnich latach systematycznie maleje średnia wieku pacjentów dotkniętych tą chorobą. Obecnie operacje z powodu dyskopatii przeprowadza się nawet u kilkunastoletnich dzieci.
Aby temu zapobiec, tornistry nowej generacji Step by Step wykorzystują system Anatomic Air, który odpowiada za ergonomiczne uformowanie tylnej ścianki tornistra. Materiały przepuszczające powietrze zapewniają wysoki komfort użytkowania nawet w bardzo ciepłe dni. Specjalnie ukształtowane paski, wypełnione miękkim materiałem, nie uciskają ramion ucznia. Znaczącym ułatwieniem w znalezieniu optymalnej postawy jest możliwość regulacji wysokości położenia tornistra. Paski można unieruchomić w określonym położeniu, co gwarantuje idealne rozłożenie ciężaru.
Tornistry Step by Step zwiększają bezpieczeństwo dziecka na drodze dzięki licznym światełkom oraz paskom odblaskowym umieszczonym na przedzie, po bokach oraz z tyłu tornistra. Są zabezpieczone przed ścieraniem, co znacząco przedłuża ich skuteczność. Producentem elementów odblaskowych stosowanych w tornistrach Step by Step jest firma Reflexite – lider w oznakowaniu służb ratowniczych. Co ciekawe, producent zadbał o właściwości odblaskowe również w przypadku pokrowca przeciwdeszczowego.
Szerokie gumowane stópki zabezpieczają tornister od spodu przed wilgocią i brudem. Niezbędne podręczniki oraz przybory można z powodzeniem zmieścić w komorze głównej oraz pięciu dodatkowych kieszeniach. Mnogość wzorów, które dzięki zastosowaniu nowoczesnych materiałów wyglądają bardzo realistycznie, ułatwia dobranie właściwego modelu zgodnie z upodobaniami dziecka.
Tornistry Step by Step uzyskały pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka. Każdy egzemplarz wyposażony jest w logotyp Instytutu, który przypomina o zdrowotnych walorach tornistra. Sugerowana cena detaliczna tornistra Step by Step wynosi 269 zł brutto.
Pod adresem www.tornistry-szkolne.pl zamieszczono informacje na temat nowych technologii, dzięki którym można poradzić sobie z problemem zbyt ciężkich tornistrów.
Pod adresem http://www.youtube.com/watch?v=_htgMV5RXdI zamieszczono film dla rodziców, w którym omawiane są cechy zdrowotnych tornistrów Step by Step.
Zobacz również:
- Zdrowy plecak do szkoły
- Jak rozbudzać kreatywność u dziecka?
- Czy dzieci powinny udawać dorosłych?
- Stres u dziecka – skąd się bierze?