Niewątpliwie, z problemem chrapania zmaga się wiele osób. Szacuje się, że dotyka on aż około kilku milionów Polaków. Dolegliwość może stanowić spory problem nie tylko dla osoby chrapiącej, ale również dla jego otoczenia, a przede wszystkim dla partnera, z którym śpi w jednym łóżku. Na świecie na tę przypadłość cierpi co dziesiąty człowiek, z czego 80% to mężczyźni, rzadziej kobiety. Lekarze twierdzą, iż 60% dorosłych chrapie w tzw. fizjologiczny sposób i nie jest to szkodliwe dla zdrowia. Niemniej jednak nie należy lekceważyć tej dolegliwości, szczególnie, gdy towarzyszą jej przerwy w oddychaniu, czyli bezdechy. Zastanawiasz się, czy istnieje sposób, aby skutecznie pozbyć się chrapania? Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej!
Czym jest chrapanie?
Nieprzyjemne dźwięki wydobywające się z ust śpiącego są wynikiem zapadania się tkanek miękkich tylnej części gardła i niskiego przepływu powietrza podczas oddychania, wskutek czego gardziel i język wprawione są w drgania, które mogą powodować chrapanie. Odgłosy mogą osiągać głośność aż do 90 decybeli, co jest porównywalne do poziomu natężenia kosiarki elektrycznej. W większości przypadków dolegliwość ta nie jest objawem złego stanu zdrowia, o ile nie idzie w parze ze wspomnianym bezdechem. Jednak, gdy drogi oddechowe są niedrożne, wówczas pojawiają się trudności z nabraniem powietrza do płuc. Wzrastające stężenie dwutlenku węgla we krwi daje sygnał do ośrodka oddechowego w mózgu, jednocześnie informacją, że coś złego dzieje się z człowiekiem w czasie snu. Dodatkowo mózg pobudza do pracy mięśnie klatki piersiowej i przeponę. Po bezdechu, który trwa od 10 do 60 sekund, następuje bardzo gwałtowny wdech. Według specjalistów, którzy zajmują się badaniem snu, takie przerwy w oddychaniu są zjawiskiem normalnym i przytrafiają się prawie wszystkim ludziom. Jeśli jednak takie zjawisko występuje częściej niż 10 razy w ciągu godziny, mówi się już nie o zwykłym chrapaniu, ale o zespole bezdechu sennego, co w następstwie skutkuje niewystarczającym dotlenieniem mózgu, nerek, serca oraz wątroby.
Przyczyny chrapania
W czasie snu w naturalny sposób wiotczeją mięśnie, w tym również mięśnie gardła, które nie mają wsparcia chrzęstnego ani kostnego. Przyczyny chrapania mogą być różne. Wśród nich wymienia się skrzywienie przegrody nosa, przerost nasady języka, nadmiernie wiotkie i wydłużone podniebienie, podniebienie miękkie, przerost i obrzęk małżowin nosowych, przerost migdałków podniebiennych czy polipy nosa. Oprócz tego, mogą powodować przerośnięta tylna ściana gardła, duża nagłośnia (ruchoma cząstka krtani), cofnięta żuchwa, jak również otyłość, działanie leków nasennych i uspokajających, picie alkoholu w nadmiernej ilości, szczególnie bezpośrednio przed snem. Natomiast chrapanie u dzieci najczęściej spowodowane jest przerostem migdałków podniebienia lub trzeciego migdała. W takim przypadku jedyna metoda leczenia to ich usunięcie. Przyczyną chrapania u dziecka może być także alergia, niedrożność nosa będąca wynikiem różnego rodzaju infekcji, np. zapalenia zatok, wiotkość krtani (problem ten dotyczy najmłodszych – od kilkudniowych noworodków do rocznych niemowląt). Rozpoznanie zaburzeń oddychania występujących podczas snu umożliwiają badania – polisomnografia i poligrafia. Pozwolą one ustalić główną przyczynę chrapania i czy wymaga ona dalszego leczenia.
Domowe sposoby na chrapanie – porady
Gdy dojdziemy do wniosku, iż chrapanie jest regularne i coraz bardziej uciążliwe tak samo dla nas, jak i naszego otoczenia, rozpocznijmy od domowych sposobów. Zanim udamy się do lekarza warto sprawdzić, czy rozwiązaniem problemu nie poprawi zmiana pewnych nawyków, które mogą skomplikować prawidłowe oddychanie podczas snu. W pierwszej kolejności należy kontrolować ułożenie ciała w nocy. Najczęściej chrapiemy leżąc na wznak, ponieważ nasz język opada ku tyłowi, otwierają się usta, zwęża się kanał noso-gardła i cieśni gardła. Chcąc skutecznie wyeliminować dolegliwość, zdecydowanie lepsza będzie pozycja na boku lub na brzuchu. Ponadto, zwróć uwagę na materac. Wysokiej jakości podłoże spowoduje, że spanie w każdej innej pozycji nie gwarantuje efektywności odpoczynku. Warto zadbać także o odpowiednie podparcie głowy i szyi. W celu tym wybierz odpowiednią poduszkę. Element ten ma kluczowe znaczenie, ponieważ prawidłowe podparcie kręgosłupa w dużym stopniu wpływa na regenerację organizmu, co z kolei przekłada się na zdrowy odpoczynek. Klienci bardzo często wybierają poduszkę anatomiczną, dopasowującą się do kształtu głowy. Istotne są również warunki panujące w naszej sypialni. Pomieszczenie, w którym śpimy, powinno być za dnia wietrzone, a temperatura nie powinna przekraczać 20 stopni Celsjusza. Wilgotność powinna utrzymywać się w granicach 40-60%. To przeciwdziała wysuszaniu błony śluzowej, co również może prowadzić do chrapania.
Dbaj o zdrowie
Nie da się ukryć, iż jednym z najczęstszych powodów chrapania jest nieodpowiedni styl życia. Przede wszystkim musimy pamiętać, że chrapaniu sprzyjają używki, tj. alkohol i nikotyna. Dlatego należy je ograniczyć, a najlepiej całkowicie zrezygnować z papierosów. Picie alkoholu bezpośrednio przed snem może spowodować wiotczenie mięśni i języka. Z kolei nikotyna obecna w papierosach przyczynia się do osadzania się śliny w krtani i tchawicy, co w następstwie powoduje podrażnienie gardła i obrzęk śluzówki, przez co utrudniony jest prawidłowy przepływ powietrza. Tak samo na nasz organizm działają tabletki nasenne i uspokajające. Osoby borykające się z nadwagą zdecydowanie częściej i głośniej chrapią, dlatego warto przywiązać wagę do tego, co jemy. Regularna aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na samopoczucie, poprawiając przy tym napięcie mięśni. Poza tym szyja staje się szczuplejsza i przestaje mocno naciskać na drogi oddechowe. W przypadku, gdy dolegliwość pojawia się sporadycznie i występuje w okresie, gdy nasz organizm jest narażony na przeziębienia, może być to spowodowane niedrożnością dróg oddechowych. Niewyleczony katar lub inna infekcja górnych dróg oddechowych wywierają nacisk na oddychanie ustami wywołując uciążliwe dla otoczenia dźwięki.
Diagnoza lekarska
Na rynku dostępne są różnego rodzaju leki bez recepty, które pomagają zredukować dolegliwość. W przypadku, kiedy domowe sposoby nie pomagają, trzeba poprosić o pomoc specjalistę i dokonać diagnozy lekarskiej. Niezależnie od przyczyny, według lekarzy laryngologów najpopularniejszymi sposobami na leczenie chrapania są metody zabiegowe, które z dobrym skutkiem likwidują dolegliwość. Zdarza się, że wykorzystuje się mało inwazyjne techniki leczenia, do których należą między innymi techniki radiowe. Ta metoda stosowana jest, gdy u pacjenta występuje przerost nasady języka, języczka, nadmiernie wiotkie i wydłużone podniebienie, przerost i obrzęk małżowin, migdałków czy polipy nosa. Innym sposobem na poradzenie sobie z chrapaniem jest technika Pilar polegająca na wprowadzeniu implantów w podniebienie miękkie pacjenta. Usztywnione w ten sposób podniebienie zmniejsza dolegliwość. Natomiast u osób otyłych lekarz może laserowo zmniejszyć nadmiar tkanki tłuszczowej, występujący w obrębie jamy ustnej i gardła.
Szacuje się, iż w Polsce ponad 100 tysięcy osób powinno rozpocząć leczenie z powodu nocnych bezdechów. Jednak większość cierpiących na tę dolegliwość często bagatelizuje problem, nie zdając sobie sprawy, że w nocy zmagali się z chrapaniem. Ważne jest, aby partnerzy obserwowali śpiącego. Warto sprawdzić, ile razy na godzinę występuje bezdech senny. Jeśli jest ich więcej niż 10 na godzinę i trwają dłużej niż 10 sekund, wówczas należy zastanowić się nad diagnostyką bezdechu sennego. Diagnostyka wiąże się wizytą w tzw. laboratorium snu, gdzie lekarz podłącza na noc chorego do specjalistycznego sprzętu i wykonuje niezbędne badania. Na podstawie takich badań, specjalista ma pełny obraz przebiegu snu i dzięki niemu decyduje o dalszym leczeniu pacjenta. Aby wykluczyć zaburzenia snu z uwagi na stres w warunkach szpitalnych, osoba zmagająca się z dolegliwością może być monitorowana także w domu. Wówczas podłączony zostaje specjalny aparat, który przez całą dobę rejestruje stopień dotlenienia krwi, dźwięki chrapania, częstotliwość pulsu i pozycji ciała. Dzięki temu lekarze dowiadują się ile powietrza przedostaje się do dróg oddechowych.
Podsumowanie
Chrapanie to często występująca przypadłość, która pogarsza komfort życia. Dodatkowo, chrapanie może prowadzić do rozwoju groźnych chorób, w tym zespołu obturacyjnego bezdechu sennego. Stąd, dolegliwości tej w żadnym wypadku nie należy ignorować. W przypadku, kiedy domowe sposoby nie przynoszą rezultatów, warto udać się na wizytę do specjalisty, który bezwzględnie pomoże w rozwiązaniu naszego problemu.
