Jak ślina wpływa na trawienie pokarmu przez niemowlaka?

Skład i płynna postać mleka mamy idealnie odpowiadają wymaganiom dziecka, które nie posiada jeszcze dojrzałego układu pokarmowego, zdolnego trawić posiłki stałe. W ślinie i układzie pokarmowym malucha nie ma jeszcze wystarczającej ilości soków trawiennych i enzymów, które mogłyby bezproblemowo przetworzyć jedzenie inne niż mleko. Szczególnie istotny dla rozwoju układu pokarmowego maluszka jest okres 1000 pierwszych dni życia. Warto więc wiedzieć, jakie czynniki mają w tym czasie wpływ na prawidłowe trawienie oraz jaką rolę odgrywa w tym procesie ślina.

Czym jest ślina

Ślina dziecka, tak jak w przypadku tej u dorosłego człowieka, jest bezbarwną, przezroczystą substancją, dzięki której buzia jest nawilżona. Ślina wytwarzana jest przez gruczoły ślinowe[1], a jej ilość zmienia się w zależności od wieku oraz spożywanej żywności. Dziecko w pierwszych dniach swojego życia nie ma dużo śliny, ale w kolejnych miesiącach gruczoły ślinowe zaczynają pracować intensywniej. Z racji tego, że dziecko nie potrafi opanować w pełni pracy policzków i języka, nadmiar śliny nie jest połykany i często trafia na śliniak, ubranie czy zabawkę. Ślina swój ciekły stan zawdzięcza głównemu składnikowi, którym w 99% jest woda[2]. Pozostałe jej elementy to związki organiczne i nieorganiczne.

Trawienie

Ślina jest elementem potrzebnym do jedzenia i trawienia pokarmu, czyniąc ten proces łatwiejszym dla dziecka. Ślina zawiera enzymy trawienne rozpoczynające trawienie węglowodanów, ułatwia również połykanie pokarmu. Proces trawienia zawartej w mleku mamy laktozy, dzięki składnikom śliny może więc rozpocząć się już w jamie ustnej. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca karmienie piersią jako najwłaściwszy sposób żywienia przez 6 pierwszych miesięcy życia i jego kontynuację nawet do 2. roku życia – podczas jednoczesnego rozszerzania diety dziecka o pokarmy uzupełniające. „Jeśli z określonych powodów maluszek nie może być karmiony piersią, eksperci zalecają podawanie mleka modyfikowanego. Dla takich niemowląt powyżej 6. miesiąca życia stworzono odpowiednio dopasowane mleko następne, częściowo fermentowane Bebiko PRO+ 2. Jego skład inspirowany jest naturalnym zjawiskiem fermentacji mlekowej” – wyjaśnia doradca marki Lucyna Bienek.

Smak

Ślina, oprócz rozmiękczania pokarmu, ułatwia także wyczuwanie smaku. Ta funkcja śliny w dużej mierze oparta jest na jej głównym składniku, czyli wodzie. W odczuwaniu smaków biorą udział kubki smakowe – niewielkie struktury o kształcie podobnym do cebuli, znajdujące się w jamie ustnej, głównie na języku. Są to skupiska od 50 do 100 komórek smakowych. Komórki te są wyspecjalizowane, co oznacza, że każda z nich odpowiedzialna jest za odczuwanie tylko jednego podstawowego smaku. Kubki smakowe znajdują się głęboko w szczelinach języka. [3].

Ochrona

Dzięki ślinie bakterie w buzi dziecka nie mają szans na przeżycie. Usuwa ona także szkodliwe produkty metabolizmu bakterii[4]. Ponadto ślina odgrywa niezwykle ważną rolę w prawidłowym rozwoju układu pokarmowego – dzięki niej elementy odżywcze w mleku mamy mają smak, bakterie są neutralizowane, a dziecko nie dławi się jedzeniem dzięki ułatwionemu połykaniu.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Mleko matki zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami.

Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

[1] Zakład Chemii Medycznej PUM https://www.pum.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0017/104039/slina-sklad-i-funkcje-2015-2016.pdf, data dostępu 09.06.2016

[2] Zakład Chemii Medycznej PUM https://www.pum.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0017/104039/slina-sklad-i-funkcje-2015-2016.pdf, data dostępu 09.06.2016

[3] EUFIC http://www.eufic.org/article/pl/artid/Saliva-more-than-just-water-in-your-mouth/, data dostępu 09.06.2016

[4] Zakład Chemii Medycznej PUM https://www.pum.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0017/104039/slina-sklad-i-funkcje-2015-2016.pdf, data dostępu 09.06.2016