Sezon jesienno- zimowy to okres zwiększonej zachorowalności na grypę. Statystyki są alarmujące: co roku ponad 2 miliony Polaków zapada na tą chorobę. Czy wiemy wszystko o grypie? I przede wszystkim: czy wiemy jak z nią wygrać na czas?
Chociaż obecnie grypa uważana jest za jedną z mniej groźnych chorób zakaźnych, to nie należy zapominać, że jeszcze 100 lat temu była to choroba nierzadko śmiertelna, czego doskonałym przykładem jest grypa ,,hiszpanka”, która na początku XX wieku zabiła około 100mln osób. Na szczęście dzisiaj, w dobie powszechnego dostępu do leków i służby zdrowia, choroba ta nie jest tak groźna, jednak warto jest znać podstawowe sposoby jej leczenia oraz zapobiegania.
Grypa i jej objawy
Przed omówieniem podstawowych zasad właściwej profilaktyki i leczenia grypy warto jest poznać istotę tej choroby. Grypa jest chorobą o etiologii wirusowej. Wywołuje ją wirus grypy typu A, B, C. Zarazić się można poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą, narażenie na kichanie, picie z tej samej butelki (czyli tzw. drogą kropelkową).
Pierwsze objawy grypy bywają często niecharakterystyczne. Pojawiają się przeważnie po 1-2 dniach od kontaktu z chorą osobą. Do najczęstszych objawów należą przede wszystkim złe samopoczucie np. uczucie ogólnego rozbicia, bóle i zawroty głowy, dreszcze (w szczególności w połączeniu z gorączką >37,8C) oraz objawy nieżytu górnych dróg oddechowych: katar, suchy kaszel, ból gardła i chrypka. W przypadku dzieci dołączyć się mogą senność lub ospałość oraz wymioty i nudności. Oczywiście objawy te różnią się w zależności od pacjenta, zarówno pod względem częstości występowania jak i stopnia ich nasilenia.
Profilaktyka to podstawa
Naturalnym jest, że znacznie lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Według ekspertów na całym świecie najlepszym sposobem na uchronienie się przed grypą jest zaszczepienie się. Uważa się, że najlepszym momentem na wykonanie szczepienia profilaktycznego jest okres wczesno- jesienny, jeszcze przed rozpoczęciem szczytu zachorowań. Dodatkowo w tym okresie do aptek trafia szczepionka, której skład jest opracowywana co roku od nowa. Szacuje się, że odporność przeciw grypie rozwija się w ciągu 2–3 tygodni po podaniu szczepionki i utrzymuje się przez okres od 6 do 12 miesięcy. Część osób jest dosyć sceptycznie nastawiona do szczepionek, gdyż uważa je za nieskuteczne, a co więcej, że powoduje ona ciężkie infekcje. Należy podkreślić, że żaden ze składników szczepionki nie powoduje zachorowania na grypę. Zaszczepienie się pozwala na zmniejszenia odsetka zachorowań, jednak jej skuteczność różni w przypadku każdego z nas. Jeśli po zaszczepieniu występują objawy infekcji najprawdopodobniej spowodowane są przez wirusa innego niż wirus grypa. Działania niepożądane po zaszczepieniu nie zdarzają się często i zazwyczaj są niegroźne. Przed podaniem szczepionki lekarz zobowiązany jest do zbadania pacjenta. Osobom, którym w szczególności zaleca się zaszczepienie się są: osoby po 50 roku życia, dzieci w wieku przedszkolnym, osoby przewlekle chore na choroby układu krążenia i układu oddechowego, osoby z niedoborami odporności, kobiet w ciąży oraz osoby przebywające w domach spokojnej starości i zakładach opieki zdrowotnej.
Czy są jednak inne sposoby, które możemy stosować bez wizyty u lekarza? Oczywiście. Przede wszystkim należy unikać osób chorych. Do zarażenia dosyć często dochodzi w trakcie przebywania w dużych skupiskach ludności, np. w komunikacji miejskiej, w pracy, w szkole itd. Nie zawsze jednak jest możliwe, dlatego też pamiętajmy, aby zawsze po powrocie do domu umyć ręce, które są źródłem wirusa. Wirus grypy jest w stanie przetrwać nawet kilka godzin na poręczy w autobusie, klamce czy klawiaturze komputera. Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie żeli lub chusteczek antybakteryjnych. Ważnym aspektem profilaktyki jest wzmacnianie swojego układu odpornościowego. Możemy to zrobić unikając palenia tytoniu (również biernego) czy picia alkoholu. Konieczne jest prowadzenia zbilansowanej diety (pamiętajmy szczególnie o śniadaniach!) oraz dbanie o prawidłowy i zdrowy sen (co najmniej 7-8 godzin).
Zachorowałeś? Bez paniki
Jeśli dopadła Cię grypa pomyśl o tym, w jaki sposób najlepiej uchronić grono Twoich najbliższych oraz współpracowników. Koniecznie zasłaniaj usta i nos, gdy kichasz lub kaszlesz, myj regularnie ręce, natomiast zużyte chusteczkami od razu wyrzucaj do kosza na śmieci. Leczenie przyczynowe grypy jest niestety dosyć problematyczne. Udowodniono, że skuteczne w leczeniu grypy są leki takie jak oseltamiwir (Tamiflu) i zanamiwir (Relenza) dostępne na receptę. Nie są przepisywane jednak rutynowo. Jeśli przebieg grypy jest niepowikłany, nie zaleca się ich. Antybiotyki są również niewskazane, gdyż nie mają działania przeciwwirusowego (wyłącznie przeciwbakteryjne). Należy skupić się przede wszystkim na leczeniu objawowym. Doskonałym rozwiązaniem będą tutaj sprawdzone domowe sposoby lub leki (np. leki przeciwgorączkowe) dostępne bez recepty. Pamiętaj jednak, aby nie podawać swojemu dziecku kwasu acetylosalicylowego zawartego w aspirynie czy polopirynie. Podczas choroby należy pić dużą ilość płynów, ponieważ gorączka powoduje duże straty wody z organizmu. Oprócz zwykłej wody można pić rosół lub napoje izotoniczne, ponieważ ich skład pozwala na najlepsze nawodnienie. Jeśli dopadł Cię kaszel lub boli Cię gardło dobrym rozwiązaniem jest postawienie w pokoju nawilżacza powietrza, aby ułatwić oddychanie i zmniejszyć podrażnienie dróg oddechowych. Domowym sposobem jest płukanie jamy ustnej samodzielnie przyrządzonym roztworem: 1 szklanka ciepłej przegotowanej wody i 1 łyżeczka soli kuchennej (lub sody oczyszczonej). Można dodatkowo przyjmować preparaty witaminowe – głownie witaminy z grupy C i E, a także preparaty rutyny i wapnia, które pozwalają na zmniejszenie przepuszczalność naczyń krwionośnych.
