Honorata Zapaśnik: Wojna jest zawsze przegrana – recenzja
Polscy reporterzy wojenni opowiadają o tym, czego do tej pory nie ujawniali
Honorata Zapaśnik
Z reporterami wojennymi rozmawia Honorata Zapaśnik. „Wojna jest zawsze przegrana” to zapis tych rozmów, zapis dramatów, doświadczeń i odczuć. Są to prywatne, bardzo osobiste i często niewypowiedzianie trudne doznania, myśli, przemyślenia, którymi dzielą się reporterzy. To praca niesamowicie odpowiedzialna, zdobywanie informacji z narażeniem życia, aby opowiedzieć o wojennych wydarzeniach światu, praca w napięciu, pod telefonem, z zawsze spakowanym plecakiem, aby być przed konkurencją. To nieustanne balansowanie na krawędzi, bazowanie na wiedzy swojej i zaufanie do partnerów przy ogromnej dawce strachu i niepewności. Życie korespondenta to życie szybkie, mocne, intensywne – i odważne. Nie dla każdego, tylko dla tych wyjątkowych…
Rozmowy są wielowątkowe, zróżnicowane, często urywane, jakby niedopowiedziane. Wnosi to nieco chaosu i nieporządku do wypowiedzi, które jednak pozostają wierne kanonowi wywiadu i omawianej tematyce. Jednocześnie pozostaje tu wiele miejsca na własne przemyślenia i wywołuje ten specyficzny niedosyt, który zachęca do wgłębienia się w temat reportażu wojennego. Mnóstwo miejsca na przeżywanie i próby zrozumienia…
Książka, która pozostawia ogrom wrażeń. Nie da się ocenić, opowiedzieć, nadać gwiazdek. Tragiczne osobiste historie, skrajne emocje, traumy, poczucie niemocy i bezsilności, ale i wielka wiara w sens takiej pracy. To motywy przewodnie przedstawionych 8 różnych opowieści. Czyta się je z zapartym tchem. I emocjami, nad którymi ciężko zapanować.
Temat bardzo ważny. Emocjonalny. Trudny a jednocześnie odważny. Obnaża najgorsze ludzkie koszmary i niewątpliwie zmusza do myślenia. Brak wkładu autorskiego dopowiedzeń i wyjaśnień jest tutaj ogromnym plusem. Pozostawia nas sam na sam z rozmówcami…
Zachęcam do lektury i własnej oceny.
Wydawnictwo Otwarte
Od Wydawcy:
Są zwykłymi ludźmi. Też się wzruszają, też płaczą, też czasami odwracają wzrok i chcą uciec – jak wielu z nas. Ale nie robią tego. Albo robią, ale zaraz potem wstają, ocierają łzy i z podniesioną głową, gotowym aparatem, włączonym wizjerem wchodzą w najgorsze ludzkie koszmary. Czasami to zbyt wiele – i niektórzy już nie wracają.
Kim są ludzie, którzy ryzykują życie, abyśmy poznali prawdę?
Dlaczego decydują się na takie życie? Czy ich działaniom przyświeca jakiś wyższy cel, czy to tylko praca?
Jak wygląda ich życie po powrocie do domu? Jaką cenę płacą za dobre reportaże, doskonałe ujęcia i wzruszające wywiady?
Honorata Zapaśnik rozmawia z najlepszymi polskimi reporterami wojennymi i odkrywa to, czego zwykle nam nie ujawniają: tragiczne osobiste historie, skrajne emocje, traumy, poczucie niemocy i bezsilności, ale i wielką wiarę w sens swojej pracy.
Wojna jest zawsze przegrana. Reporter wojenny nie może pomóc wszystkim.
„Przez piętnaście lat jeździłem w miejsca konfliktów. […] Kiedy zrobiło się zbyt niebezpiecznie, stwierdziłem, że trzeba z tym skończyć. […] Nie chciałem robić z siebie bohatera, leżeć na Powązkach w grobie przysypanym liśćmi i odwiedzanym przez kogoś raz na rok. Poza tym założyłem rodzinę. Obiecałem żonie, że razem wychowamy syna.”
Jacek Czarnecki
