Dlaczego zabawki sensoryczne są ważne w rozwoju niemowlaka

Czym są zabawki sensoryczne i jak mogą pomóc Twojemu dziecku?

Zabawka sensoryczna powinna dostarczać bodźców różnym zmysłom, czyli wspierać integrację sensoryczną dziecka. Jej zadaniem jest więc prawidłowe kształtowanie umiejętności rozumienia i odbierania bodźców, które docierają do dziecka ze świata. Oznacza to, że mózg niemowlaka otrzymuje informacje z różnych zmysłów, dokonuje interpretacji i segregacji. Następnie mózg tworzy reakcję odpowiednią do sytuacji w postaci odpowiedzi myślowej lub ruchowej.

Zabawki sensoryczne mają dostarczać dziecku różnorodnych doznań, wspomagać sprawność fizyczną oraz przede wszystkim pobudzać wyobraźnię i kreatywność. Mogą być kolorowe i kontrastowe, posiadać świecące i błyszczące elementy lub wydawać różne dźwięki. Zabawki sensoryczne dla dziecka często mają nietypowe kształty, przyciągające uwagę bogatą feerią kolorów, które wzbudzają ciekawość malucha. Wykonane z szeleszczących i miękkich materiałów zabawki dostarczają bodźców dotykowych i wzrokowych. Zabawki sensoryczne dla niemowląt są idealne do pogryzienia, ślinienia i „smakowania”.

Zabawki sensoryczne dla dzieci sprawdzą się u maluchów rozwijających się prawidłowo oraz u tych, u których zauważono jakieś opóźnienia. Zabawki te są bowiem stosowane w terapii zaburzeń integracji sensorycznej. Zbyt mała lub nadmierna wrażliwość na bodźce sensoryczne dotyczy bowiem coraz więcej niemowląt we współczesnym świecie. Bywa, że dziecko doprowadza do płaczu i strachu dźwięk, który dla innych nie jest drażniący. Są takie niemowlęta, które codziennie są nadwrażliwe na różnego rodzaju bodźce wzrokowe. Zaburzenia integracji sensorycznej mogą dotyczyć także zmysłu dotyku. Objawiają się tym, że dziecko nie potrafi włożyć klocka do pojemnika lub chwytać palcami małych przedmiotów. W terapii tych zaburzeń najlepszym narzędziem jest właśnie taka zabawka sensoryczna.

Jakie są rodzaje zabawek sensorycznych?

Na rynku dostępne są różne zabawki sensoryczne, które aktywizują zmysły. Najwięcej jest zabawek dostarczających bodźców dotykowych. Ich cechą charakterystyczną jest posiadanie powierzchni o różnorodnej fakturze – śliskiej, szorstkiej, miękkiej, gładkiej, twardej, włochatej, itp.

Zabawka sensoryczna pobudzająca dotyk zazwyczaj ma elementy, które dziecko może chwycić, obejrzeć i potrząsnąć. Dzięki ich obecności maluch nie tylko rozwija zmysł dotyku, ale także trenuje palce. Najbardziej popularne zabawki sensoryczne dla dzieci, które mają uczyć malca rozróżniać wrażenia dotykowe, to pluszowe maskotki i gniotki, piłki sensoryczne, maty edukacyjne, kolorowe książeczki zawierające wstawki z materiałów i innych elementów, które wzbudzają ciekawość dziecka.

Zabawki rozwijające wzrok powinny posiadać elementy świecące, błyszczące i kontrastowe, czyli przyciągające uwagę dziecka. Ich zadaniem jest ćwiczenie spostrzegawczości. Mogą to być książeczki kontrastowe, np. czarno-białe lub czarno-biało-czerwone albo zabawki, które wyświetlają obrazy na ścianie.

Zabawki sensoryczne, które stymulują słuch to cała gama grających elementów, które emitują delikatne dźwięki, przyjazne dla ucha malucha. Ich funkcją jest rozwijanie słuchu dziecka za pomocą zabawy. Zabawki sensoryczne dla niemowląt tego typu to m.in. grzechotki, misie szumisie i piszczałki różnego rodzaju.  U starszych dzieci sprawdzą się instrumenty muzyczne do zabawy, np. małe cymbałki i gitara.

Aby ćwiczyć równowagę, warto zainwestować w huśtawkę, która usprawnia zdolności ruchowe. Godne polecenia są także piłki, hulajnogi i inne zabawki stymulujące układ przedsionkowy, który odpowiada za prawidłową koordynację człowieka.

Na rynku znajdziemy także zabawki polisensoryczne, które dostarczają różnych zmysłów, np. grające maty edukacyjne, książeczki, klocki lub puzzle dźwiękowe.

Przykłady zabawek sensorycznych dla niemowląt

Od pierwszych dni życia warto stymulować rozwój dziecka. Godne polecenia są książeczki kontrastowe, które rozwijają wzrok. Najlepiej wybierać takie książeczki, które zawierają intensywne kolory, np. czarny, żółty i biały. Doskonałą zabawką sensoryczną dla niemowlaka jest metkowiec, który pomaga poznawać różne struktury materiałów. Zabawki z metkami nie powodują podrażnień, są bezpieczne i nietoksyczne.

Warte uwagi są także grzechotki i maskotki posiadające elementy do ściskania, dotykania i pociągania. Taką zabawką jest gniotek uszyty z miękkiego polaru z wypustkami, wypełniony pestkami wiśni, które przemieszczają się pod wpływem uścisku małych rączek.

Dla starszych niemowląt warto zakupić także kostki polisensoryczne oraz kule sensoryczne, które nie tylko służą do tradycyjnych zabaw, ale także stymulują ciało za pomocą kilku wypustek.

Przykładem interesujących zabawek sensorycznych dla niemowląt są misie szumisie, które emitują dźwięki uspokajające maluchy do snu. Godne polecenia są zabawki francuskiej marki Dolce, wykonane z przyjemnych w dotyku materiałów o różnych teksturach i dźwiękach. Zabawki sensoryczne Dolce to m.in. interaktywne maskotki zawierające różne elementy, dzięki których niemowlę może odkrywać świat i bawić się, np. grzechotki, lusterko, metki, itp.

Zabawki sensoryczne dla starszych dzieci

Dzieci, które ukończyły pierwszy rok życia będą świetnie bawić się maskotkami interaktywnymi posiadającymi szeleszczące elementy ukrywające się, np. w uszach. Sprawdzą się także piłki i piłeczki z wypustkami w różnych kolorach i wielkościach – można je rzucać, turlać i ćwiczyć zmysł dotyku.

Dla starszych dzieci warto zakupić klocki sensoryczne i puzzle dźwiękowe. Dobrym wyborem będą także ciastolina i piasek kinetyczny, za pomocą których dziecko może formułować różne kształty i ćwiczyć sprawność motoryki małej. Warto również pokusić się o zakup farb do malowania palcami, aby zapewnić maluchowi kreatywne zabawy plastyczne.

Inne przykładowe zabawki sensoryczne dla starszych dzieci to bardziej skomplikowane elementy do układania i sortowania, jak np. sortery kształtów, magnetyczne układanki czy drewniane klocki do nawlekania na łańcuszek. Zabawki te są świetnym sposobem na spędzanie czasu z rodzicami. Największą ich zaletą jest to, że ćwiczą zręczność, koncentrację uwagi i mają na celu poprawienie motoryki małej.

Ponadto godne polecenia są także książki magnetyczne, które rozwijają wzrok, koordynację oko-ręka oraz wzbogacają wyobraźnią i spostrzegawczość. Są bardzo często stosowane przez psychologów i pedagogów w terapii integracji sensorycznej.