Czy zastanawiasz się czasami, skąd wzięła się symbolika zająca wielkanocnego? Dzisiaj w większości regionów Polski wydaje się ona oczywista, ale nie zawsze tak było.
Zajączek przybył z zachodu
O ile zwyczaj pozostawiania prezentów pod bożonarodzeniową choinką jest u nas doskonale znany, o tyle wielkanocne upominki pojawiły się na naszych ziemiach stosunkowo niedawno. Kiedy dokładnie? W drugiej połowie dziewiętnastego wieku. Tradycja ta przywędrował do nas z Niemiec, w pierwszej kolejności zawitawszy na Pomorze, Śląsk, a niedługo potem także do Wielkopolski. Z czasem rozprzestrzeniła się i dziś jest popularna w niemal całym kraju.
Wielkie poszukiwania
Choć obecnie coraz więcej osób po prostu pozostawia upominki w widocznym miejscu, w wielu rodzinach tradycja ta nadal funkcjonuje w swej pierwotnej, bardziej angażującej emocjonalnie formie. Tej, w trakcie której prezenty zostają w nocy schowane w miejscach określanych jako „gniazdko zajączka”, zaś rano następują ich poszukiwania.
Dawniej, zwłaszcza na terenach wiejskich, „gniazdka” ukrywane były na zewnątrz – w ogrodach lub sadach. W przypadku miast z konieczności trzeba było zmodyfikować ów obyczaj i często prezenty chowano w mieszkaniu. Z czasem pojawił się również inny wariant tej zabawy, w ramach którego dzieci w przeddzień Wielkanocy samodzielnie przygotowywały „gniazdka” z siana i rano właśnie tam odnajdywały niespodzianki.
Co ciekawe, we Francji do dzisiaj funkcjonuje zwyczaj, by i w miastach chować część upominków (głównie różnego typu słodyczy) na otwartej przestrzeni, najczęściej w parkach i skwerach.
Dlaczego zając?
Sama symbolika zająca wielkanocnego może mieć różne korzenie. Niektórzy uważają, że wywodzi się ona z jednego z psalmów, w którym zając miał być odzwierciedleniem grzesznika szukającego schronienia w Bogu. Wiele jednak wskazuje na to, iż odpowiedzi należy szukać raczej w folklorze europejskim.
Zając pojawia się w dawnej kulturze germańskiej oraz celtyckiej, gdzie był kojarzony z płodnością, życiem oraz odrodzeniem. Dwie ostatnie cechy siłą rzeczy kojarzą się z Wielkanocą. Na tym jednak nie koniec, gdyż zając w kulturze europejskiej był kiedyś symbolem dostatku, stad zaś już tylko krok do skojarzenia z podarunkami.
Prezenty wielkanocne dziś
Obecnie prezenty na Wielkanoc są doskonałym pretekstem, by w okresie świątecznym spotkać się z rodziną, a przy okazji sprawić też nieco radości jej młodszym członkom. Wiele ciekawych pomysłów na podarki tego typu można znaleźć w sklepach internetowych, takich jak prezenty.pl. Co charakterystyczne, są to głównie przedmioty drobne, ale bardzo sympatyczne, częstokroć nawiązuje wzornictwem do wizerunków zwierząt lub roślin – a więc wszystkiego, co żywe i… co budzi pozytywne konotacje.
