Dlaczego niedożywienie może być groźne dla zdrowia i życia?
Organizm, który jest niedożywiony i nie otrzymuje odpowiedniej ilości energii i składników odżywczych nie funkcjonuje w sposób optymalny. W dodatku, kiedy choruje nie jest w stanie szybko się regenerować i odpowiednio bronić. Przeczytaj, dlaczego niedożywienie może być groźne dla zdrowia i życia.
Stan odżywienia ma znaczenie
Niedożywienie jest chorobą. Oznacza to, że skutki niedożywienia są poważniejsze niż mogłoby się wydawać. Niedożywienie skutki ma zarówno pierwotne, jak i wtórne. Pierwotne, które częściej z nim kojarzymy to: zmniejszenie masy ciała, osłabienie siły mięśni i odporności, anemia z niedoborów żelaza, zaburzenia trawienia i wchłaniania i upośledzenie działania innych układów i narządów. Wtórne następstwa to zaś wzrost częstości zakażeń, zaburzenia w gojeniu ran, wydłużenie okresu hospitalizacji, a także kosztów leczenia. Ponadto, dane wskazują, że to ciężkie niedożywienie jest bezpośrednią przyczyną zgonu 10–20% chorych na nowotwór złośliwy, a nie sam nowotwór.
Kto może być zagrożony niedożywieniem?
Dzieci cierpiące z powodu przewlekłych biegunek czy infekcji, osoby starsze, ale szczególnie osoby chore, które mają zwiększone zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych, a jednocześnie jedzą mniej, gorzej radzą sobie z trawieniem pokarmów i wchłanianiem składników odżywczych. W momencie przyjęcia do szpitala niedożywienie występuje szacunkowo u 35-55% przewlekle chorych na choroby nienowotworowe i u 40-90% chorych na nowotwory.1 Tymczasem, jak wynika z badań, 30–60% hospitalizowanych chorych na raka, mimo ewidentnego ryzyka niedożywienia, nie otrzymuje żadnego wsparcia żywieniowego.2
Dlaczego niedożywienie jest tak częste u chorych onkologicznie?
Choroba nowotworowa powoduje, że organizm potrzebuje więcej energii, a także białka, aby przeciwdziałać utracie masy ciała. Przyczyny niedożywienia to jednak nie tylko zwiększone zapotrzebowanie, ale także zmniejszone dostarczanie składników odżywczych. Wynika ono z wielu dolegliwości towarzyszących chorobom onkologicznym jak: brak apetytu, nudności, wymioty, zaburzenia smaku, suchość w ustach, nadżerki i rany w jamie ustnej, a także nasilone biegunki.
Pierwsze objawy niedożywienia – jak rozpoznać?
Niedożywienie objawy zwłaszcza na początku ma dość niespecyficzne. Jednak każde nieplanowane i szybkie chudnięcie powinno zaniepokoić i skłonić osoby zdrowe do zrobienia podstawowych badań, a chore do przeanalizowania z dietetykiem i lekarzem jadłospisu. Takie działanie warto podjąć także, jeśli ciągle dokucza osłabienie, apatia lub pogłębia się brak apetytu, czy spada odporność.
Doustne preparaty odżywcze, a niedożywienie
Jeśli podejrzewamy, że może nam zagrażać niedożywienie lub ono już występuje, warto przedyskutować z lekarzem możliwość wprowadzenia do standardowego jadłospisu wsparcia żywieniowego. Mogą je stanowić doustne preparaty odżywcze (np. Resource 2.0 lub Resource Protein), które zostały stworzone tak, aby w niewielkiej objętości dostarczyć osobie zagrożonej niedożywieniem lub ze stwierdzonym niedożywieniem, wszystkich potrzebnych składników odżywczych.
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource 2.0: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia. Resource Protein: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko.
1 Szczygieł B. Niedożywienie. W: Niedożywienie związane z chorobą. Pod red: Szczygieł B. PZWL Warszawa 2011 str. 9-21.
2 Arends J., Baracos V., Bertz H. i wsp. ESPEN expert group recommendations for action against cancer-related malnutrition. Clin. Nutr., 2017; 36: 1187–1196