Każda osoba borykająca się z alergią wie, jak uciążliwe mogą być jej objawy. Choć istnieje wiele leków i preparatów o działaniu miejscowym, które łagodzą symptomy alergii, to większość uczulonych osób marzy, by raz na zawsze pozbyć się problemu. Czy może w tym pomóc immunoterapia, czyli odczulanie? Poznaj odpowiedź na to pytanie.
Alergia, czyli nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego
Alergeny to w większości przypadków neutralne czynniki, które organizm danej osoby z jakiegoś powodu zaczyna traktować jako zagrożenie. Odpowiedzią jest reakcja układu odpornościowego i uruchomiony przez wyrzut histaminy stan zapalny. Alergie mogą mieć postać wziewną lub kontaktową. Objawy to katar alergiczny, zaczerwienie i zapalenie spojówek, uczucie zatkanego nosa i duszności przy alergiach wziewnych oraz wysypki i inne problemy skórne przy alergiach kontaktowych (czasem mogą towarzyszyć im objawy ze strony układu pokarmowego) [1]. Przy częstej ekspozycji na alergeny mogą wystąpić objawy astmy oskrzelowej [2].
Na czym polega odczulanie?
Odczulanie, czyli immunoterapia, znana i stosowana jest w leczeniu alergii od kilkudziesięciu lat [2]. Praktyka pokazuje jej skuteczność w leczeniu zwłaszcza alergicznego nieżytu nosa, ale stosowana jest także w terapii innego rodzaju alergii [2]. Działanie immunoterapii polega na korygowaniu niewłaściwej odpowiedzi układu immunologicznego na czynnik powodujący uczulenie, czyli zmniejszenie wrażliwości na alergen. Leczenie wiąże się z podawaniem stopniowo zwiększanych dawek alergenu w postaci szczepionki, tak by organizm nauczył się reagować właściwie, czyli by stopniowo osiągnąć brak reakcji na dany alergen – szczepionka ma działanie immunomodulujące [1]. Przed wdrożeniem terapii konieczne są testy dokładnie określające, na co dana osoba jest uczulona. Należy też mieć świadomość, że odczulanie to proces zajmujący nawet kilka miesięcy.
Kto może podjąć immunoterapię?
Leczenie alergii metodą odczulania wskazane jest u tych chorych, u których występują swoiste przeciwciała przeciw danym alergenom. Pacjent poddający się immunoterapii powinien w miarę możliwości ograniczyć kontakt z alergenami i kontynuować leczenie za pomocą doustnych leków przeciwhistaminowych i areozolów donosowych z kortykosteroidami [2], [3], zwłaszcza gdy objawy nasilają się czasowo. Immunoterapia wskazana jest przede wszystkim dla osób, które z jakichś względów nie chcą lub nie mogą stosować długotrwale innych metod leczenia alergii. Skuteczność odczulania jest większa w przypadku, gdy pacjent jest uczulony na nie więcej niż kilka alergenów [2]. Do immunoterapii kwalifikuje lekarz alergolog.
Przeciwwskazania do immunoterapii
Odczulanie niestety nie jest metodą leczenia alergii dla każdego. Przeciwwskazania to niekontrolowana astma oskrzelowa, choroby autoimmunologiczne, nowotwory złośliwe oraz AIDS. Immunoterapii nie zaleca się rozpoczynać u dzieci poniżej 5. roku życia i u kobiet w ciąży, podczas ciąży można ją jednak kontynuować [2]. Ostrożnie do decyzji o immunoterapii powinny podejść osoby cierpiące na nadciśnienie i problemy ze strony układu sercowo-naczyniowego.
Jak radzić sobie z alergią nim immunoterapia przyniesie rezultaty?
Na działanie szczepionki odczulającej trzeba cierpliwie poczekać. W tym czasie zaleca się unikanie ekspozycji na czynniki uczulające (pyłki) i stosowanie leków przepisanych przez lekarza alergologa. Dobrym sposobem na złagodzenie objawów sezonowego alergicznego nieżytu nosa jest stosowanie aerozoli donosowych, na przykład Nasometinu Control*, który na długi czas (lek działa 24h) zniweluje katar i swędzenie nosa oraz oczu [4].
Przypisy
1. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/57681,alergeny-wziewne, data dostępu 28.09.2021
2. Edyta Jura-Szołtys, Barbara Rogala, Immunoterapia w alergiach sezonowych, Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (1): 44-48.
3. Samoliński B., Arcimowicz M. (red.): Polskie Standardy Leczenia Nieżytów Nosa (PoSLeNN). Alergologia Polska 2013: S1. 13.
4. Charakterystyka Produktu Leczniczego Nasometin Control.
* Nasometin Control, 50 mikrogramów/dawkę, aerozol do nosa, zawiesina. Skład: Każde rozpylenie zawiera odmierzoną dawkę 50 mikrogramów [µg] mometazonu furoinianu (w postaci mometazonu furoinianu jednowodnego). Lek zawiera 0,02 mg/dawkę chlorku benzalkoniowego. Wskazania: leczenie objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u dorosłych w wieku od 18 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; nieleczone miejscowe zakażenie błony śluzowej nosa (tj. opryszczka); niedawno przebyta operacja nosa lub uraz nosa (do czasu wyleczenia, gdyż kortykosteroidy hamują gojenie się ran). Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Podmiot promujący: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa, tel. 22 209 70 00, www.sandoz.pl.
NASC/001/01-2022/2
