Niezależnie od tego, czy jest to ukochany posiłek z kuchni babci, czy pierwszy kęs ulubionej przekąski, jedzenie ma moc sprawiania, że czujemy się dobrze. Czy wiesz dokładnie, co oznacza określenie comfort food? Jeśli nie, nie jesteś sam. Możemy często o tym słyszeć i czytać, ale każdy ma inną odpowiedź — pizza, burgery, sałatki, zupy, lody… Dla każdego to określenie ma bowiem inne znaczenie. Więc co jest uważane za comfort food?
Comfort food odnosi się do potraw, które dają poczucie dobrego samopoczucia. Często kojarzy się z pozytywnymi wspomnieniami i emocjami i pomaga poradzić sobie ze stresem, lękiem lub pocieszać, gdy czujemy się źle. Od razu możemy więc pomyśleć o ciepłej zupie, którą przygotowała mama, kiedy byliśmy chorzy, albo o kawałku pizzy, którą zajadaliśmy się w przyjemny piątkowy wieczór ze znajomymi. Takie jedzenie może przenieść nas myślami do chwili, w której czuliśmy się szczęśliwi i zaopiekowani. Czasem już sam zapach takiego jedzenia może przywołać takie emocje, zwłaszcza jeśli przypomina nam dzieciństwo. To wyjaśnia, dlaczego jedzenie poprawiające nastrój różni się w zależności od osoby — wszyscy mamy różne doświadczenia z jedzeniem, które kształtuje nasze preferencje dotyczące potraw poprawiających nastrój.
Spożywanie tych poprawiających nastrój potraw to nieświadoma próba aktywnego moderowania nastroju i łagodzenia negatywnych uczuć. Psychologicznie rzecz biorąc, pragniemy jedzenia, które łączy nas ze szczególnymi chwilami w naszym życiu — być może wspomnieniem z dzieciństwa, podróżą lub wakacjami. Kiedy jedzenie jest powiązane z nostalgią, zapewnia zadowolenie. Pokarmy zapewniające komfort zajmują wyjątkowe miejsce w naszych sercach — są związane ze wspomnieniami i doświadczeniami, które są wyłącznie nasze. To sprawia, że te pokarmy są czymś więcej niż tylko posiłkiem. Dlatego jedzenie comfort food daje nam emocjonalny komfort, relaks i przyjemność nie tylko ze względu na składniki i sposób, w jaki reagują nasze mózgi, ale także ze względu na nasze wspomnienia i doświadczenia związane z tymi produktami. Naprawdę satysfakcjonujące jedzenie nie tylko wypełnia żołądek, ale także zachwyca zmysły. Psychologia jedzenia poprawiającego nastrój jest powiązana z emocjonalnym dobrostanem. Badanie przeprowadzone przez University of Buffalo wykazało, że myślenie o jedzeniu poprawiającym nastrój może zmniejszyć uczucie samotności i może służyć jako substytut więzi społecznych.
U niektórych słodkie smaki mogą przynieść poczucie komfortu emocjonalnego, podczas gdy inni, jedząc sałatki z bogatymi w składniki odżywcze warzywami i owocami, wspominają miłe chwile. Według badań kobiety preferują dania słodkie, a mężczyźni mięso. Ponadto kobiety mają tendencję do szukania jedzenia pocieszającego, gdy czują się samotne lub smutne, podczas gdy mężczyźni szukają jedzenia pocieszającego jako nagrody. Kobiety kojarzą comfort food z negatywnymi emocjami, a mężczyźni z emocjami pozytywnymi. Komfortowe posiłki mogą obejmować znane potrawy z dzieciństwa, tradycyjne potrawy etniczne lub różnorodne ulubione przekąski.
Dla większości osób potrawy poprawiające nastrój mają jednak pewne wspólne cechy: zazwyczaj są bogate w kalorie, węglowodany i tłuszcze, bowiem to właśnie te składniki odżywcze uwalniają w naszym mózgu substancje chemiczne wywołujące dobre samopoczucie. Badania wykazały, że spożywanie pokarmów poprawiających nastrój aktywuje w mózgu substancje chemiczne, takie jak dopamina, związane z przyjemnością i nagrodą. Żywność poprawiająca nastrój często zawiera dużo węglowodanów, które zwiększają produkcję serotoniny w mózgu, co prowadzi do uczucia spokoju. Dlatego, gdy jesteśmy przygnębieni lub zestresowani, możemy mieć ochotę na określone dania z dużą zawartością węglowodanów. Badania wykazały również, że niektóre pokarmy poprawiające nastrój działają jak naturalne środki przeciwbólowe ze względu na wysoką zawartość substancji podobnych do morfiny, zwanych endorfinami, które są uwalniane, gdy je spożywamy. Endorfiny wiążą się z receptorami opioidowymi w naszym mózgu, które regulują percepcję bólu, tymczasowo go znieczulając, aż do momentu zaniku efektu.
Podczas gdy toczy się wiele dyskusji na temat tego, czy comfort food jest zdrowy, czy nie, nie można zaprzeczyć jego zdolności do dawania nam przyjemności. Zamiast jednak postrzegać comfort food jako coś negatywnego, możemy traktować to jako sposób na okazjonalne odżywianie serca i duszy. Warto włączyć do diety potrawy, które lubimy, ale robić to w rozsądny sposób. Spożywanie comfort food w sposób świadomy i umiarkowany może korzystnie wpływać na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. Kluczem jest znalezienie równowagi między delektowaniem się ulubionym jedzeniem a dokonywaniem zdrowych wyborów, które sprzyjają dobremu samopoczuciu.
