Celiakia jest chorobą wywołaną przez uwarunkowaną genetycznie nieprawidłową odpowiedź immunologiczną na spożywany gluten i jest to inaczej mówiąc niealergiczna nadwrażliwość pokarmowa lub enteropatia zapalna jelita cienkiego. Większość naukowców jest zgodna, że u podłoża choroby trzewnej leżą zjawiska immunologiczne zachodzące w błonie śluzowej jelita cienkiego pod wpływem glutenu.
Przykładowe przepisy bezglutenowe:
Sernik czekoladowy z karmelem
Przygotowanie: spód: Masło roztopić. Wszystkie składniki wymieszać. Niewielką tortownicę lub kilka mniejszych foremek wyłożyć pergaminem. Na dno położyć okruszki, można też na boki i wyrównać. Podpiec w temperaturze 180°C przez około 10 min. Sernik: Czekoladę rozpuścić z kremówką (oddzielnie białą i ciemną). Do ciemnej dodać cukier. Ser, jajka i skrobię zmiksować na gładką masę. Wlać ganache i zmiksować. Można podzielić masę na pół i do jednej wlać biały a do drugiej ciemny. Masę serową wylać na podpieczony spód. Piec około 40 min. w temperaturze 150°C, aż środek będzie lekko ścięty i nie będzie się trząsł. Polewa karmelowa: Puszkę mleka gotować 3-6 godz., jak kto lubi, przestudzić, wyjąć z puszki i wymieszać z masłem i kremówką aż wyjdzie sosik. Można wylać mleko z puszki i gotować w rondlu, mieszając, aż się skarmelizuje. Można też spalić trochę cukru, a potem rozpuścić z masłem i kremówką. Serniki polać karmelem i posypać orzechami.
Sernik z truskawkami
Przygotowanie: Biszkopt: Upiec płaski biszkopt albo nieco wyższy i pokroić na mniej więcej centymetrowe placki. Podanych składników powinno starczyć na dużą blachę. Trzeba ją wysmarować masłem i wyłożyć pergaminem. Jajka ubijać na parze z cukrem, aż mocno zgęstnieją, a potem jeszcze chwilę aby wystygły. Dodać przesianą mąkę i stopione masło i szybko wymieszać łyżką. Ciasto wlać do formy i wstawić do piekarnika nagrzanego do 170°C na 15-20 min. Wyjąć z piekarnika i ostudzić. Masa: Ubić żółtka z 3 łyżkami cukru na kogel-mogel. Dodać serek, wanilię i żelatynę rozpuszczoną w małej ilości gorącego mleka. Na koniec ubić pianę z białka, wymieszać ją z resztą cukru i delikatnie z kremem. Sernik: Z biszkoptu wyciąć 2 koła wielkości obręczy, w której chcemy zrobić ciasto. Jedno koło włożyć na spód obręczy położonej na płaskim naczyniu. Zostawić kilka najładniejszych truskawek do dekoracji. Pozostałe poprzekrawać wzdłuż na połówki. Wyłożyć nimi obręcz ciasno dookoła, tak aby powstała ładna korona. Resztę połówek położyć na środku. Wlać krem serowy do formy z truskawkami i potrząsnąć, tak aby dokładnie wypełnił zakamarki. Na wierzch płożyć drugie biszkoptowe koło. Wstawić do lodówki aż stężeje na jakieś 2-3 godz. Po tym czasie wyjąć z lodówki, ogrzać obręcz np. palnikiem i delikatnie zdjąć. Wierzch sernika posypać cukrem pudrem i przybrać pozostałymi truskawkami.
Risalamande
Składniki (na 4 porcje): 1 l mleka, 65 g krótkoziarnistego ryżu, 1/2 laski wanilii (drugą połowę zachować do przygotowania sosu), 250 ml śmietanki kremówki, 3 łyżki cukru pudru, 65 g płatków migdałowych, 1 cały migdał; Sos: 1,5 szklanki (ok. 185 g) czarnych porzeczek lub wiśni, 1/2 łyżki soku z cytryny, 3 łyżki cukru, 1/2 laski wanilii, 1,5 szklanki wody + 2 łyżki wody do rozprowadzenia skrobi ziemniaczanej, 1 czubata łyżka skrobi ziemniaczanej.
Przygotowanie: Połowę laski wanilii przeciąć wzdłuż. Wyskrobać miąższ. Mleko umieścić wraz z miąższem wanilii w garnku. Zagotować. Zmniejszyć ogień, stopniowo dodawać ryż cały czas mieszając. Ponownie zwiększyć ogień, doprowadzając mleko do wrzenia. Zmniejszyć ogień do minimum. Gotować na bardzo malutkim ogniu pod przykryciem przez ok. 1 godz. lub do czasu, aż ryż zmięknie i wchłonie całe mleko. Pozostawić do całkowitego wystygnięcia. Śmietankę ubić z cukrem pudrem. Wraz z migdałami dodać do wystudzonego ryżu. Jeśli ryż jest mało słodki, dosłodzić. Można też dodać więcej płatków migdałowych. Sos: Owoce umieścić w rondelku. Skropić sokiem z cytryny, posypać cukrem, zalać wodą. Wrzucić laskę wanilii i gotować na wolnym ogniu do czasu, aż zmiękną. Skrobię ziemniaczaną rozprowadzić w 2 łyżkach zimnej wody. Owoce doprowadzić do wrzenia, usunąć laskę wanilii. Zmniejszyć ogień i cały czas mieszając powoli wlać skrobię ziemniaczaną. Gotować chwilkę na małym ogniu, aż sos lekko zgęstnieje. Polać ryż.
Ciasto pomarańczowo-cytrynowe
Przygotowanie: Pomarańczę i cytrynę umyć. Następnie umieścić w garnku. Zalać wodą, doprowadzić do wrzenia i gotować na średnim ogniu przez ok. 30 min. lub do czasu, aż owoce będą miękkie. Ugotowane owoce wyjąć z wody i pozostawić do całkowitego wystygnięcia. Wystudzoną pomarańczę przekroić na pół, usunąć pestki. Cytrynę przekroić na pół, usunąć pestki oraz miąższ. Skórkę z cytryny zmiksować wraz ze skórką i miąższem pomarańczy na puree. Piekarnik rozgrzać do temperatury 180° C. Tortownicę o średnicy 20 cm lekko natłuścić oliwą, a spód dodatkowo wyłożyć papierem do pieczenia. Jajka ubić wraz z oliwą z oliwek i cukrem na puszystą masę. Dodać mielone migdały oraz proszek do pieczenia i dokładnie wymieszać. Dodać puree z owoców cytrusowych i wymieszać tak, aby składniki się połączyły. Masę przełożyć do tortownicy. Piec 50-60 min. lub do czasu, aż ciasto zarumieni się i będzie sprężyste. Pozostawić w formie do całkowitego wystygnięcia. Wystudzone ciasto odwrócić dołem do góry. Posypać cukrem pudrem. Podawać z owocami.
Flognarde z gruszkami
Przygotowanie: Nagrzać piekarnik do 180°C. Naczynie żaroodporne wysmarować masłem. Gruszki obrać i pokroić w kostkę. Skropić sokiem cytrynowym żeby nie zsiniały. Owoce ułożyć w naczyniu, jajka ubić z cukrem, wymieszać z pozostałymi składnikami. Ciasto wylać na pokrojone owoce. Wstawić do piekarnika i piec około 45 min. Wyjąć z pieca i przestudzić, można zjadać ciepłe lub zimne.
Cake apéritif z serem
Przygotowanie: Piekarnik rozgrzać do temperatury 220°C. Formę keksówkę lekko natłuścić, wyłożyć papierem do pieczenia. Tymianek posiekać, ser pokroić w kostkę i odstawić. Suszone pomidory pokroić na drobne kawałki, oprószyć mąką i odstawić. Pozostałą mąkę przesiać wraz z proszkiem do pieczenia do dużej miski. Wymieszać z cukrem, solą i pieprzem. Po środku zrobić wgłębienie. Jajka rozkłócić, dodać wraz ze skórką z cytryny do dołka w mące. Mieszać trzepaczką lub widelcem tak, aby mąka stopniowo połączyła się z jajami. Wlać oliwę oraz wino. Dodać posiekane suszone pomidory, tymianek oraz ser. Dokładnie wymieszać (ciasto pozostanie odrobinkę grudkowate). Przełożyć do przygotowanej formy i piec 15 min. w temp. 220°C, następnie zmniejszyć temperaturę do 160 °C i piec jeszcze 25-30 min. lub do czasu, aż patyczek wkłuty do środka wyjdzie suchy. Pozostawić do przestygnięcia.
Indyjska zupa z cukinii
Przygotowanie: Cebule obrać, pokroić w kostkę. Cukinię umyć, osuszyć (nie obierać) i pokroić w kostkę. Cebule przesmażyć na oliwie przez ok. 2 min., dodać przyprawę curry, wymieszać. Dodać cukinię z czosnkiem. Wlać mleko kokosowe oraz bulion. Dusić pod przykryciem przez ok. 20 min. W międzyczasie odłożoną cukinie pokroić w plasterki i lekko podsmażyć na oliwie z oliwek. Zupę zmiksować przy pomocy blendera. Doprawić solą, pieprzem oraz sokiem z cytryny. Nalać do miseczek, udekorować. Posypać odrobiną curry.
Zupa kukurydziana
Przygotowanie: Marchewki ugotować w lekko osolonej wodzie. Odcedzić, odłożyć na bok. Masło rozgrzać na średnim ogniu w garnku z grubym dnem. Dodać cebulę, smażyć na małym ogniu przez ok. 3 min., do momentu aż cebula zacznie mięknąć. Dodać kukurydzę oraz bulion warzywny i gotować przez ok. 10-15 min. lub do czasu, gdy kukurydza będzie miękka. Zdjąć z ognia i miksować przy pomocy blendera, aż uzyskamy gładką konsystencję. Ponownie postawić garnek na ogniu; dodać śmietankę, pora oraz marchewki. Gotować na małym ogniu do czasu, gdy pory zmiękną. Doprawić solą, białym pieprzem i papryką.
Risotto z brokułami i dynią
świeżo mielony biały pieprz, opcjonalnie 125 ml (½ szklanki) śmietanki UHT 30%.
Przygotowanie: Brokuły wraz z dynią włożyć do garnka z osolonym wrzątkiem, gotować 3-4 minut, dokładnie osączyć na sitku. Bulion zagotować, trzymać w garnku na małym ogniu, aby pozostał ciepły. Rozgrzać oliwę w dużym garnku z grubym dnem. Dodać cebulę, zeszklić na małym ogniu przez ok. 4 min. Cebula nie powinna się zarumienić. Dodać czosnek, smażyć przez ok. 30 sek. Dodać ryż, podgrzewać mieszając drewniana łyżką. Wlać wino i gotować na wolnym ogniu mieszając przez ok. 1-2 min. Stopniowo dodawać bulion często mieszając, tak by ryż wchłonął płyn. Gotować na małym ogniu przez ok. 25 min. do czasu aż ryż nabierze kremowej konsystencji, a ziarenka będą lekko twardawe w środku. Jeśli zabraknie bulionu, dolać wody. Dodać brokuły i dynię, wymieszać. Doprawić solą i białym pieprzem. Można dodać śmietanki. Przed podaniem można posypać parmezanem.
Pierogi białoruskie
Przygotowanie: W rondlu zagotować szklankę osolonej wody. Do wrzątku dodać masło i mąkę gryczaną, zamieszać i odstawić. Do gryczanej masy dodać ziemniaki i jajka. Zagnieć ciasto. Rozgrzać olej na patelni. Z gryczanego ciasta odrywać kawałki, formować placuszek na dłoni (możliwie cienko). Na środek placuszka nakładać twaróg. Składać na pół i zlepiać brzegi (jak przy robieniu zwykłych pierogów). Pierogi smażyć z obu stron, tak by się lekko zrumieniły. Można podawać na słono ze śmietaną lub na słodko np. z owocami.
Łosoś na szpinaku
Składniki: 700 g filetu łososia, 500 g szpinaku mrożonego w częściach, 1/2 szklanki śmietany 22 -30%, 2 ząbki czosnku, 50 g masła, 1 łyżka tartego żółtego sera, gałka muszkatołowa, sól, pieprz, sok cytrynowy.
Przygotowanie: Łososia pokroić, skropić sokiem z cytryny posolić i zostawić na ok 1 godz. (w lodowce). Na patelni rozgrzać łyżkę masła dodać szpinak (bez rozmrażania) i smażyć mieszając, dodać śmietankę i dalej smażyć cały czas mieszając a gdy zacznie wrzeć. Dodać starty ser i czosnek (przeciśnięty przez praskę) i podgrzewać dalej, a gdy połowa płynu odparuje zdjąć z ognia i doprawić do smaku (sól, pieprz i gałka). Żaroodporne naczynie wysmarować masłem wyłożyć szpinak i na wierzch ułożyć kawałki ryby, a na każdym kawałku położyć wiórek masła. Piec w 200oC ok. 20 min.
Zobacz również: