Atopowe zapalenie skóry to jedna z najczęściej występujących, przewlekłych chorób zapalnych skóry. Jej dokuczliwe objawy występują już u niemowląt i małych dzieci. Charakterystyczne dla wyprysku atopowego są swędzące, łuszczące się zmiany skórne. Pojawiają się one u chorego pod wpływem działania alergenów, substancji drażniących, a nawet stresu. Skóra atopika jest pozbawiona ochronnej warstwy lipidowej, przez co jest jak sito: z jednej strony z łatwością traci wodę, z drugiej – przepuszcza wszelkie szkodliwe czynniki.
Choć objęta stanem zapalnym skóra nie jest estetyczna, pamiętajmy, że atopowym zapaleniem skóry nie można się zarazić! U podłoża choroby leżą czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Organizm atopika wytwarza nadmierną ilość swoistych przeciwciał IgE, odpowiedzialnych za reakcję alergiczną. Z tego powodu chory musi unikać wszelkich uczulających oraz podrażniających skórę substancji. Podstawą leczenia atopowego zapalenia skóry jest odpowiednia pielęgnacja.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry
Na pojawienie się i przebieg atopowego zapalenia skóry wpływa wiele czynników. Jednym z najistotniejszych jest atopia, czyli genetycznie uwarunkowana skłonność do chorób alergicznych. Świadczy o tym częste występowanie AZS, astmy oskrzelowej i kataru siennego w obrębie jednej rodziny. Jeżeli oboje rodziców dziecka cierpi z powodu schorzeń o podłożu alergicznym, ryzyko, że maluch także je odziedziczy, wynosi aż 70-80%. Sama skłonność do uczuleń jednak nie oznacza, że atopowe zapalenie skóry się rozwinie. Ważne są również czynniki środowiskowe: częsty kontakt z alergenami oraz narażenie na zanieczyszczenia, takie jak spaliny czy dym papierosowy. Niestety, ze względu na wrodzony charakter schorzenia niemożliwe jest jego całkowite wyleczenie. Odpowiednia pielęgnacja skóry atopowej pozwala jednak kontrolować chorobę.
Atopowe zapalenie skóry – dlaczego pojawia się u dzieci?
Atopowe zapalenie skóry dotyczy coraz większej liczby dzieci. Szacuje się, że nawet 20% maluszków zmaga się z tym przykrym schorzeniem. Aż w 60% przypadków wyprysk atopowy rozwija się u dziecka przed ukończeniem 1. roku życia. Schorzenie to ma podłoże alergiczne, czyli pojawia się pod wpływem kontaktu chorego z uczulającymi czynnikami. U niemowląt najczęściej występuje alergia na produkty spożywcze. Układ pokarmowy tak małego dziecka jest jeszcze niedojrzały, dlatego nie radzi sobie z trawieniem niektórych pokarmów. Jego organizm może źle tolerować takie artykuły jak mleko, orzechy, soja, kakao czy niektóre owoce. Nieświadomi rodzice podają je maluchowi, u którego następuje reakcja alergiczna, manifestująca się właśnie jako wyprysk atopowy. U części dzieci zarówno alergia pokarmowa, jak i objawy AZS mijają wraz z wiekiem. Niestety, niektóre z nich muszą borykać się z chorobą do końca życia.
Objawy atopowego zapalenia skóry
Atopowa skóra pozbawiona jest ochronnej, hydrolipidowej bariery, która ogranicza parowanie wody i wnikanie drobnoustrojów. Z tego powodu jest wysuszona, zaczerwieniona i z łatwością ulega zakażeniom. Najbardziej charakterystycznym objawem atopowego zapalenia skóry jest uciążliwy świąd. W przebiegu choroby wyróżniamy trzy fazy. Pierwsza z nich trwa do 2. roku życia. Zmiany skórne u niemowląt mają wtedy charakter sączących się wykwitów. Objawy obejmują zazwyczaj głowę, twarz i szyję malucha. Druga faza wyprysku atopowego nazywana jest późnodziecięcą, ponieważ trwa od 3. do 12. roku życia dziecka. Jego naskórek staje się wtedy pogrubiony i silnie się łuszczy, a wyprysk pojawia się głównie w zgięciach łokci i kolan oraz na grzbietach dłoni i stóp. Ostatnia faza choroby typowa jest dla młodzieży i osób dorosłych. Objawy pojawiają się u nich symetrycznie na całym ciele, a wyprysk na przemian może ulegać remisji i nawracać.
Pielęgnacja skóry atopowej
Niezależnie od stopnia nasilenia objawów wyprysku atopowego, skóra chorego wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Służą do niej emolienty, czyli preparaty o działaniu silnie nawilżającym i natłuszczającym. Specyfiki te mogą mieć formę emulsji, balsamów, mleczek czy olejków. Istotne jest, by były pozbawione substancji drażniących i uczulających. Kosmetyki do skóry atopowej zawierają zwykle substancje aktywne, które dodatkowo regenerują uszkodzony naskórek i zmiękczają go. Atopik unikać musi czynników drażniących skórę: zadymionych pomieszczeń, chlorowanej wody, zbyt wysokiej lub niskiej temperatury czy obcisłych, syntetycznych ubrań. Istotne dla niego jest też wyeliminowanie kontaktu z alergenami. Ważne dla niego będzie więc stosowanie diety eliminacyjnej, wykluczającej uczulające go pokarmy. Niestety, nie zawsze takie zabiegi są wystarczające. Bardzo silne objawy atopowego zapalenia skóry wymagają leczenia farmaceutycznego pod okiem lekarza.
Atopowe zapalenie skóry – jak wpływa na psychikę?
Atopowe zapalenie skóry dotyka nie tylko dziecko, ale i całą jego rodzinę. Opiece nad atopikiem towarzyszy niepokój o jego zdrowie, relacje z rówieśnikami czy przestrzeganie właściwej diety. Chory maluch często budzi się w nocy przez uporczywy świąd, jest rozdrażniony i płaczliwy. W późniejszym czasie atopik może cierpieć z powodu zaniżonej samooceny. Jego objawy często są przyczyną przykrych uwag otoczenia. Z tego powodu chorzy na wyprysk atopowy są zagrożeni depresją oraz zaburzeniami lękowymi. Warto pamiętać, że atopowe zapalenie skóry nie jest zaraźliwe, a odpowiednie leczenie i pielęgnacja pozwalają na utrzymanie choroby w ryzach. Poprawiają one jakość życia atopika i pozwalają zapomnieć o uciążliwych dolegliwościach.
Więcej informacji, porad i artykułów na temat atopowego zapalenia skóry znajdziecie na portalu Mojealergie.pl!
