Każde dziecko jest zagrożone zachorowaniem. Objawy zakażenia rotawirusami to ostra biegunka, wymioty, gorączka. Choroba może szybko doprowadzić do odwodnienia, zwłaszcza u najmłodszych dzieci, a wtedy konieczna jest hospitalizacja i nawadnianie dożylne. W Polsce co roku trafia do szpitala z powodu zakażeń rotawirusowych ponad 21,5 tys. dzieci do 5-ego roku życia. Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania chorobie jest szczepienie niemowląt. Niestety, rodzice często dowiadują się o szczepionkach za późno, a pierwszą dawkę najlepiej podać w szóstym tygodniu życia. Całe szczepienie musi zakończyć się przed upływem dwudziestu czterech lub dwudziestu sześciu tygodni życia (w zależności od szczepionki). Zaletą jest sposób podania szczepionki. Nie wymaga ona zastrzyku, gdyż podaje się ją doustnie w postaci zawiesiny.
23 sierpnia br. ruszyła kampania edukacyjna „Powstrzymaj rotawirusy”, która ma uświadomić jak największej liczbie rodziców, jak groźne dla zdrowia dzieci są zakażenia rotawirusowe. Jej inicjatorem jest firma GlaxoSmithKline, producent m.in. szczepionek dla niemowląt. Organizatorom zależy, by kampania dotarła także do kobiet spodziewających się dziecka, aby decyzje o szczepieniu zapadały jak najszybciej. Akcja ma charakter kampanii ATL. Do szczepień zachęcają spoty telewizyjne oraz informacje w Internecie. Pojawią się również narzędzia kampanii BTL, m.in. ulotki dostępne w punktach szczepień.
W Polsce dostępne są już dwie doustne szczepionki przeciw rotawirusom. Podaje się je dzieciom od 6 tygodnia życia. Szczepionki te różnią się schematem dawkowania – jedna wymaga podania 3 a druga – 2 dawek. Cały kurs szczepień należy zakończyć przed 24-26 tygodniem życia dziecka.
Zobacz spot reklamowy kampanii:
http://www.dailymotion.pl/video/x8m6cq_powstrzymaj-rotawirusy-2009-reklama_fun
Wiedza w pigułce:
Czy rotawirusy są groźne?
Tak, rotawirusy są groźne szczególnie dla najmłodszych dzieci. Głównym zagrożeniem dla dziecka zakażonego rotawirusami jest ryzyko szybkiego odwodnienia spowodowanego wymiotami i gwałtowną biegunką. Na świecie co roku odnotowuje się ok. 500 000 zgonów dzieci z powodu zakażenia rotawirusami. Mimo iż w Polsce sytuacja nie jest tak dramatyczna, to szacuje się, że co roku na zakażenia rotawirusami cierpi ponad 200.000 dzieci poniżej 5-tego roku życia. Według tych szacunków do szpitala trafia 6.500 dzieci, a prawie 90 – umiera.
Tak, rotawirusy są groźne szczególnie dla najmłodszych dzieci. Głównym zagrożeniem dla dziecka zakażonego rotawirusami jest ryzyko szybkiego odwodnienia spowodowanego wymiotami i gwałtowną biegunką. Na świecie co roku odnotowuje się ok. 500 000 zgonów dzieci z powodu zakażenia rotawirusami. Mimo iż w Polsce sytuacja nie jest tak dramatyczna, to szacuje się, że co roku na zakażenia rotawirusami cierpi ponad 200.000 dzieci poniżej 5-tego roku życia. Według tych szacunków do szpitala trafia 6.500 dzieci, a prawie 90 – umiera.
Czy ryzyko zakażenia jest duże?Tak, ryzyko zakażenia rotawirusami jest duże. Występują one tak powszechnie, że prawie każde dziecko ulegnie zakażeniu przed ukończeniem 5-tego roku życia. To właśnie rotawirusy są głównym czynnikiem wywołującym ciężkie biegunki u niemowląt i dzieci, bez względu na stopień rozwoju i higienę kraju.
Jak dochodzi do zakażenia?
Rotawirusy są bardzo zakaźne, ponadto bardzo trudno jest je wyeliminować, ponieważ nie reagują na zwykłe środki dezynfekcyjne. Dlatego niełatwo się przed nimi ustrzec. Do zakażenia może dojść zarówno poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą, jak również przez styczność z zanieczyszczoną powierzchnią czy przedmiotami. Wirusy przenoszą się na drugą osobę drogą pokarmową, poprzez kontakt z wydzielinami i wydalinami osób chorych, możliwe jest także rozprzestrzenianie się drogą kropelkową. Do rozprzestrzeniania się zakażeń rotawirusowych bardzo często dochodzi wśród dzieci leczonych w szpitalu z innego powodu, co wydłuża ich pobyt w szpitalu, potęgując stres dziecka i rodziców.
Rotawirusy są bardzo zakaźne, ponadto bardzo trudno jest je wyeliminować, ponieważ nie reagują na zwykłe środki dezynfekcyjne. Dlatego niełatwo się przed nimi ustrzec. Do zakażenia może dojść zarówno poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą, jak również przez styczność z zanieczyszczoną powierzchnią czy przedmiotami. Wirusy przenoszą się na drugą osobę drogą pokarmową, poprzez kontakt z wydzielinami i wydalinami osób chorych, możliwe jest także rozprzestrzenianie się drogą kropelkową. Do rozprzestrzeniania się zakażeń rotawirusowych bardzo często dochodzi wśród dzieci leczonych w szpitalu z innego powodu, co wydłuża ich pobyt w szpitalu, potęgując stres dziecka i rodziców.
Jakie są objawy i skutki zakażenia?
Infekcja rotawirusowa rozwija się bardzo szybko – zazwyczaj objawy pojawiają się w ciągu 24-48 godzin od chwili kontaktu z wirusem. Nagle u dziecka pojawiają się wymioty, biegunka i gorączka o różnym nasileniu (nawet do 40oC). Tym objawom mogą towarzyszyć bóle brzucha, osłabienie i złe samopoczucie. U dziecka mogą występować drgawki gorączkowe, jadłowstręt, objawy podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Biegunka oraz wymioty mogą być tak nasilone, że często prowadzą do gwałtownego i ciężkiego odwodnienia oraz istotnych niedoborów pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu dziecka. Jeśli odwodnienie trwa dłużej, może dojść do zaburzeń świadomości i zatrzymania moczu. W takim przypadku jedyną drogą pomocy jest natychmiastowe umieszczenie dziecka w szpitalu. W warunkach szpitalnych dziecko nawadniane jest dożylnie. Pobyt w szpitalu może trwać nawet do 9 dni. Z uwagi na dużą zakaźność infekcje rotawirusowe bardzo często przenoszą się na pozostałych domowników. Choroba może w dużym stopniu utrudnić normalne funkcjonowanie rodziny, zmuszając rodziców do nieobecności w pracy.
Infekcja rotawirusowa rozwija się bardzo szybko – zazwyczaj objawy pojawiają się w ciągu 24-48 godzin od chwili kontaktu z wirusem. Nagle u dziecka pojawiają się wymioty, biegunka i gorączka o różnym nasileniu (nawet do 40oC). Tym objawom mogą towarzyszyć bóle brzucha, osłabienie i złe samopoczucie. U dziecka mogą występować drgawki gorączkowe, jadłowstręt, objawy podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Biegunka oraz wymioty mogą być tak nasilone, że często prowadzą do gwałtownego i ciężkiego odwodnienia oraz istotnych niedoborów pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu dziecka. Jeśli odwodnienie trwa dłużej, może dojść do zaburzeń świadomości i zatrzymania moczu. W takim przypadku jedyną drogą pomocy jest natychmiastowe umieszczenie dziecka w szpitalu. W warunkach szpitalnych dziecko nawadniane jest dożylnie. Pobyt w szpitalu może trwać nawet do 9 dni. Z uwagi na dużą zakaźność infekcje rotawirusowe bardzo często przenoszą się na pozostałych domowników. Choroba może w dużym stopniu utrudnić normalne funkcjonowanie rodziny, zmuszając rodziców do nieobecności w pracy.
Kto jest najbardziej narażony na zakażenie?Najbardziej narażone na zakażenie rotawirusami jest oczywiście małe dziecko. Najcięższą postać zakażenie rotawirusowe przybiera u niemowlęcia poniżej 6-tego miesiąca życia – przebieg choroby jest nieprzewidywalny. Małe dziecko, łatwiej niż starsze, ulega odwodnieniu w wyniku gwałtownej biegunki i wymiotów. Rodzice często czują się bezradni opiekując się dzieckiem z biegunką i wymiotami, zwłaszcza jeśli jest to niemowlę.
Czy można zapobiec zakażeniu?
Zakażenie rotawirusami może przebiegać bezobjawowo, a sam wirus może być wydalany jeszcze przed wystąpieniem objawów. Dodatkowo, wysoka zakaźność i oporność wirusa sprawiają, że niezwykle trudne, a wręcz niemożliwe jest opanowanie rozprzestrzeniającego się zakażenia. Nie istnieje specyficzne leczenie zakażeń rotawirusowych – dlatego doustne szczepienia są jedyną skuteczną metodą zapobiegania chorobie i hospitalizacji z powodu ostrej biegunki rotawirusowej wśród dzieci.
Zakażenie rotawirusami może przebiegać bezobjawowo, a sam wirus może być wydalany jeszcze przed wystąpieniem objawów. Dodatkowo, wysoka zakaźność i oporność wirusa sprawiają, że niezwykle trudne, a wręcz niemożliwe jest opanowanie rozprzestrzeniającego się zakażenia. Nie istnieje specyficzne leczenie zakażeń rotawirusowych – dlatego doustne szczepienia są jedyną skuteczną metodą zapobiegania chorobie i hospitalizacji z powodu ostrej biegunki rotawirusowej wśród dzieci.
Garść potrzebnych informacji o szczepieniach:
Czy szczepienie jest skuteczne i bezpieczne?
Tak, dostępne dane wskazują, że szczepienie przeciw rotawirusom jest skuteczne i bezpieczne. Tolerancja, bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek w zapobieganiu zakażeniom rotawirusowym zostały potwierdzone w badaniach klinicznych przeprowadzonych wśród ponad 130 tys. niemowląt na całym świecie – były to jedne z największych badań w całej historii szczepień. Tak jak każda szczepionka mogą one powodować przemijające działania uboczne, z których najczęstsze to utrata apetytu i rozdrażnienie. W badaniach tych wykazano wysoką skuteczność szczepionek w zapobieganiu biegunce rotawirusowej, zwłaszcza tej o ciężkim przebiegu.
Tak, dostępne dane wskazują, że szczepienie przeciw rotawirusom jest skuteczne i bezpieczne. Tolerancja, bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek w zapobieganiu zakażeniom rotawirusowym zostały potwierdzone w badaniach klinicznych przeprowadzonych wśród ponad 130 tys. niemowląt na całym świecie – były to jedne z największych badań w całej historii szczepień. Tak jak każda szczepionka mogą one powodować przemijające działania uboczne, z których najczęstsze to utrata apetytu i rozdrażnienie. W badaniach tych wykazano wysoką skuteczność szczepionek w zapobieganiu biegunce rotawirusowej, zwłaszcza tej o ciężkim przebiegu.
Jak długo szczepienie chroni przed zachorowaniem?
Stwierdzono, iż szczepionki chronią przed zachorowaniem przez okres minimum 2 lat od zaszczepienia – tyle bowiem trwają badania obserwacyjne zaszczepionych dzieci. Można spodziewać się, iż okres ten będzie się wydłużał się w miarę kontynuowania badań.
Stwierdzono, iż szczepionki chronią przed zachorowaniem przez okres minimum 2 lat od zaszczepienia – tyle bowiem trwają badania obserwacyjne zaszczepionych dzieci. Można spodziewać się, iż okres ten będzie się wydłużał się w miarę kontynuowania badań.
Jaki jest schemat szczepienia przeciwko rotawirusom?W Polsce dostępne są 2 szczepionki przeciwko rotawirusom. Pierwsza z nich jest szczepionką dwudawkową, tzn. że cały cykl szczepienia składa się z 2 dawek. Pierwszą dawkę można podać już od 6-tego tygodnia życia maluszka. Całe szczepienie należy zakończyć przed upływem 24-tego tygodnia życia. Schemat szczepienia drugą z dostępnych w Polsce szczepionek składa się z 3 dawek. Pierwszą dawkę można podać od 6-tego tygodnia życia. Całe szczepienie trzeba zakończyć przed 26-tym tygodniem życia dziecka.
W jaki sposób mogę zaszczepić dziecko przeciwko rotawirusom?
Szczepionki są dostępne w punktach szczepień w ramach płatnej usługi szczepiennej. Szczepienie jest wykonywane na miejscu; poprzedza je badanie lekarskie (tzw. kwalifikacja do szczepienia). Szczepionkę można także kupić w aptece na podstawie recepty. Do wystawienia recepty uprawnieni są lekarze różnych specjalności – w tym lekarze rodzinni, interniści i pediatrzy.
Szczepionki są dostępne w punktach szczepień w ramach płatnej usługi szczepiennej. Szczepienie jest wykonywane na miejscu; poprzedza je badanie lekarskie (tzw. kwalifikacja do szczepienia). Szczepionkę można także kupić w aptece na podstawie recepty. Do wystawienia recepty uprawnieni są lekarze różnych specjalności – w tym lekarze rodzinni, interniści i pediatrzy.
Czy można podawać szczepionkę przeciwko rotawirusom razem z innymi szczepionkami?
Tak. Szczepionka przeciwko rotawirusom może być podawana jednocześnie z innymi, poniżej wymienionymi szczepionkami stosowanymi u niemowląt – pojedynczymi i skojarzonymi (także ze szczepionkami 5 i 6 w 1), a mianowicie z acelularną lub pełnokomórkową szczepionką przeciw błonicy-tężcowi-krztuścowi (DTPa i DTPw), ze szczepionką przeciw Haemophilus influenzae typu B (Hib), ze szczepionką inaktywowaną przeciw poliomyelitis (IPV), ze szczepionką przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B), ze skoniugowaną szczepionką pneumokokową oraz ze skoniugowaną szczepionką meningokową grupy C.
Tak. Szczepionka przeciwko rotawirusom może być podawana jednocześnie z innymi, poniżej wymienionymi szczepionkami stosowanymi u niemowląt – pojedynczymi i skojarzonymi (także ze szczepionkami 5 i 6 w 1), a mianowicie z acelularną lub pełnokomórkową szczepionką przeciw błonicy-tężcowi-krztuścowi (DTPa i DTPw), ze szczepionką przeciw Haemophilus influenzae typu B (Hib), ze szczepionką inaktywowaną przeciw poliomyelitis (IPV), ze szczepionką przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B), ze skoniugowaną szczepionką pneumokokową oraz ze skoniugowaną szczepionką meningokową grupy C.
Czy można kontynuować szczepienie szczepionką innego producenta?Nie. Ponieważ brak jest danych stwierdzających bezpieczeństwo, immunogenność i skuteczność szczepienia z wykorzystaniem różnych szczepionek, zaleca się, aby rozpoczęte szczepienie kontynuować szczepionką tego samego producenta.
Czy szczepionką przeciwko rotawirusom można szczepić starsze dzieci i osoby dorosłe?
Nie. Szczepionkę przeciwko rotawirusom można podać tylko niemowlętom – cały cykl szczepienia należy zakończyć (w zależności od rodzaju szczepionki) przed upływem 24 lub 26 tygodnia życia maleństwa.
Nie. Szczepionkę przeciwko rotawirusom można podać tylko niemowlętom – cały cykl szczepienia należy zakończyć (w zależności od rodzaju szczepionki) przed upływem 24 lub 26 tygodnia życia maleństwa.
Kiedy można rozpocząć szczepienie przeciwko rotawirusom?
W przypadku zastosowania szczepionki trzydawkowej, szczepienie można rozpocząć najpóźniej do ukończenia 12-tego tygodnia życia dziecka. W przypadku szczepionki dwudawkowej, szczepienie można rozpocząć już w 6-tym tygodniu życia dziecka, a cały cykl szczepienia trzeba zakończyć przed upływem 24-ego tygodnia życia. Należy pamiętać, iż odstępy pomiędzy kolejnymi dawkami powinny wynosić, co najmniej 4 tygodnie.
W przypadku zastosowania szczepionki trzydawkowej, szczepienie można rozpocząć najpóźniej do ukończenia 12-tego tygodnia życia dziecka. W przypadku szczepionki dwudawkowej, szczepienie można rozpocząć już w 6-tym tygodniu życia dziecka, a cały cykl szczepienia trzeba zakończyć przed upływem 24-ego tygodnia życia. Należy pamiętać, iż odstępy pomiędzy kolejnymi dawkami powinny wynosić, co najmniej 4 tygodnie.
Moje maleństwo nie ma kontaktu z innymi dziećmi. Czy jest sens szczepić je przeciwko rotawirusom?
Tak. Warto zaszczepić dziecko, gdyż rotawirusy są bardzo powszechne i wysoce zakaźne. Trudno się przed nimi ustrzec. Atakują dzieci i dorosłych w każdym wieku, więc maluch może zachorować nawet nie mając kontaktu z innymi dziećmi.
Tak. Warto zaszczepić dziecko, gdyż rotawirusy są bardzo powszechne i wysoce zakaźne. Trudno się przed nimi ustrzec. Atakują dzieci i dorosłych w każdym wieku, więc maluch może zachorować nawet nie mając kontaktu z innymi dziećmi.
Czy szczepienie przeciwko rotawirusom jest bezpieczne dla najbliższych zaszczepionego dziecka?
Wiadomo, iż po szczepieniu dochodzi do wydalania żywego wirusa szczepionkowego, zwłaszcza około 7-go dnia po szczepieniu, dlatego najbliżsi zaszczepionego maleństwa powinni zachować higienę (np. myć ręce po zmianie pieluszki). Szczepionki przeciwko rotawirusom należy stosować z zachowaniem ostrożności u dzieci blisko kontaktujących się z osobami przewlekle chorymi, zwłaszcza z osobami przyjmującymi leki obniżające odporność na zakażenia.
Wiadomo, iż po szczepieniu dochodzi do wydalania żywego wirusa szczepionkowego, zwłaszcza około 7-go dnia po szczepieniu, dlatego najbliżsi zaszczepionego maleństwa powinni zachować higienę (np. myć ręce po zmianie pieluszki). Szczepionki przeciwko rotawirusom należy stosować z zachowaniem ostrożności u dzieci blisko kontaktujących się z osobami przewlekle chorymi, zwłaszcza z osobami przyjmującymi leki obniżające odporność na zakażenia.
Czy szczepienie przeciwko rotawirusom jest finansowane przez państwo?
Nie. Szczepienie to nie jest finansowane ze środków publicznych, ale jest szczepieniem zalecanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego w Programie Szczepień Ochronnych.
Nie. Szczepienie to nie jest finansowane ze środków publicznych, ale jest szczepieniem zalecanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego w Programie Szczepień Ochronnych.
Ile kosztuje szczepionka przeciwko rotawirusom?
Cena jednej dawki może być zróżnicowana w zależności od miejsca, gdzie szczepionka będzie nabyta i w przybliżeniu wynosi ok. 260 zł w przypadku szczepionki trzydawkowej i ok. 320 zł w przypadku szczepionki dwudawkowej.
Cena jednej dawki może być zróżnicowana w zależności od miejsca, gdzie szczepionka będzie nabyta i w przybliżeniu wynosi ok. 260 zł w przypadku szczepionki trzydawkowej i ok. 320 zł w przypadku szczepionki dwudawkowej.
Więcej: http://www.powstrzymajrotawirusy.pl/
Bibliografia:
[1] Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy GlaxoSmithKline.
[2] Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy MSD.
[3] Program Szczepień Ochronnych na rok 2007. Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 27 marca 2007 w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2007.
[4] Szenborn L. Znaczenie zakażeń rotawirusowych w praktyce ambulatoryjnej i klinicznej oraz możliwości profilaktyki, Zakażenia 4/2007, s. 106-112.
[5] Wysocki J. Postępy w dziedzinie szczepień ochronnych w 2006 r, Medycyna Praktyczna – Pediatria 2/2007, s. 68.
[1] Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy GlaxoSmithKline.
[2] Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy MSD.
[3] Program Szczepień Ochronnych na rok 2007. Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 27 marca 2007 w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2007.
[4] Szenborn L. Znaczenie zakażeń rotawirusowych w praktyce ambulatoryjnej i klinicznej oraz możliwości profilaktyki, Zakażenia 4/2007, s. 106-112.
[5] Wysocki J. Postępy w dziedzinie szczepień ochronnych w 2006 r, Medycyna Praktyczna – Pediatria 2/2007, s. 68.
Dodała: Marta
