Skandynawia może pochwalić się nie tylko starożytną historią tkactwa, ale także odnoszącym sukcesy nowoczesnym przemysłem dywanowym. A najbardziej fascynujący jest ich wyjątkowy rozwój, zakorzeniony w sztuce ludowej. Przez wieki ludy skandynawskie z konieczności tkały dywany. W tak zimnym i wilgotnym klimacie, dywany po prostu musiały się tam pojawić. Przyjrzyjmy się więc dywanom w stylu skandynawskim, ich rodzajom i cechom charakterystycznym.
Odrobina historii
Na początku XVI wieku w Skandynawii istniały dwa główne rodzaje dywanów, jedyne w swoim rodzaju – Ryua i Rollakan. Są one wyraźnie skandynawskie w swojej estetyce.
Ryua
Na pierwszy rzut oka Ryua przypomina nowoczesne dywany Shaggy, a do ich produkcji używa się wełny z długich wełnianych włókien pozyskiwanych od owiec, które żyły na tym obszarze. Samo włókno wełniane jest sztywne, mocne, sprężyste, elastyczne. Dzięki tym właściwościom włókna dywanu skandynawskiego są odporne na ścieranie. Po kilku latach użytkowania nie tracą puszystego wyglądu i pozostają przyjemne w dotyku. Dywan Ryuia jest w 100% ręcznie robiony, z podwójnym węzłem Gyordes używanym do tkania, i może być cięty lub nie. Średnia gęstość dywanu wynosi 4 węzły na cal.
Rollakan
Rollakan to dywan tkany na zasadzie gobelinu lub kilimu. Skandynawski Rollakan nie jest wykładziną najbardziej miękką, ale ma wiele innych zalet: jest odporny na ścieranie i praktyczny, łatwy w utrzymaniu i pielęgnacji, a jednocześnie jest jednym z niedrogich rodzajów ręcznie robionych dywanów.
Tradycyjne wykorzystanie
Tradycyjne wykorzystanie skandynawskich dywanów będzie miało swoje korzenie w historii dywanów z Ryui. Najpierw były tkane przez zwykłych ludzi jak koce i narzuty. Z czasem zaczęli kłaść go na podłodze. Następnie, będąc szeroko dostępnym produktem rzemiosła ludowego, zostały one zauważone przez ludzi, którzy lubili dekorować swoje posiadłości dywanami, wieszać je na ścianach i robić łóżka. Najbardziej szykowne okazy zaczęły być doceniane i przekazywane jako spuścizna, a wraz z nimi rozpoczęła się tradycja dywanu ślubnego. Opluwają specjalnie na wesele: inicjały imion Młodej Pary, datę ślubu i zdjęcia związane z parą.
W czasie, gdy Ryuia stała się popularna wśród zamożnych czy szlacheckich rodów, zwykli ludzie używali Rollakanów. Z czasem historia się powtórzyła, dywany Rollakan zostały zauważone i zaczęły pojawiać się w zamożnych domach, a Ryuya wrócił do zwykłych ludzi.
Kolorystyka
Początkowo niemal każdy dywan skandynawski tkany były w kolorach monochromatycznych, stonowanych (głównie czarnym, żółtym, szarym), ale pod wpływem wzorów dywanów orientalnych dodawano wzory geometryczne i motywy roślinne, a tkacze skandynawscy zaczęli włączać elementy wzornictwa, które były szczególnie związane z kulturą skandynawską: tulipany, wizerunki ptaków i zwierząt z lokalnej fauny.
Industrializacja
Na początku XIX wieku industrializacja zaczęła radykalnie zmieniać życie w Europie. Kraje, które wcześniej miały ograniczone stosunki handlowe, zaczęły wchodzić na rynek międzynarodowy. Przeciętny konsument ma możliwość zakupu produktu, na który nie mógł sobie wcześniej pozwolić. To wszystko miało wpływ na dalszy rozwój tkania dywanów w krajach nordyckich. W Norwegii producenci dywanów coraz bardziej inspirują się nowymi trendami w projektowaniu wnętrz, a Dania i Szwecja tkają bardziej tradycyjne dywany.
Projektanci
W XX wieku kraje skandynawskie jeszcze bardziej zwiększyły produkcję dywanów, w proces tworzenia wzorów zaangażowani byli znani ówcześni projektanci tkanin (Martha Maas, Karl Malstem, Martha Gan, Raquel Callander, Barbro Nilsson, itp. Wiele wzorów dywanów opracowanych przez tych projektantów jest nadal bardzo popularnych i szeroko stosowanych w produkcji nowoczesnych dywanów. Chociaż dla Skandynawii tylko dywany tkane Ryua (Shaggy long pile) i Rollakan są dywanami etnicznymi, nowoczesna produkcja dywanów obejmuje dywany węzełkowe o niskiej gęstości, dwa rodzaje tafty i dywany maszynowe.
Podsumowując, różnorodność i wszechstronność skandynawskich dywanów jest ich główną cechą wyróżniającą. Dywany w stylu skandynawskim łączą w sobie nowoczesne pomysły z klasycznymi detalami. Ta unikalna kombinacja sprawia, że są one idealne do różnych stylów, od futurystycznych po rustykalne. Dywany ze Skandynawii ożywiają surowe pomieszczenia swoim minimalistycznym designem. Idealnie nadają się do uczynienia pokoju jedną przestrzenią mieszkalną.
