Coraz bardziej jesteśmy narażeni na przeziębienia i choroby górnych dróg oddechowych. Do jednych z takich chorób należy zapalenie krtani. Bardzo często zamiennie używana jest nazwa zapalenie gardła.
Choroba związana jest z zapaleniem błony śluzowej, do którego najczęściej dochodzi za przyczyną infekcji wirusowej, a czasami i bakteryjnej. Choroba rozwija się wskutek przeniesienia się infekcji wirusowej z jamy nosowogardłowej w obręb krtani. Na skutek infekcji dochodzi do obrzęku błony śluzowej krtani, a wielu miejscach do jej złuszczania. Wskutek obrzęku nasilona zostaje produkcja gęstego śluzu, który gromadzi się na błonach śluzowych i drażni je. Po kilku dniach produkowana wydzielina jest coraz rzadsza, co ułatwia jej usuwanie. Chory zaczyna wtedy ją wykrztuszać. Powrót do zdrowia następuje powoli, w ciągu około 2 tygodni. Obrzęk krtani może czasami przybierać niebezpieczne dla chorego rozmiary i znacznie ograniczyć drożność dróg oddechowych, dlatego tak ważna jest opieka lekarska w czasie choroby. Niektórzy ludzie mają skłonność rodzinną do występowania zapaleń krtani. Kiedy choroba trwa kilka dni to może dojść do uszkodzenia nabłonka krtani, co chory może odczuwać jako silniejszy ból gardła, czy drapanie w gardle. Na chorobę zapadają zarówno dorośli jak i dzieci. Bardzo często do choroby dochodzi przez wypicie zimnych napojów lub zjedzenie bardzo zimnych produktów, jak również po nadwyrężeniu głosu. Najczęściej na zapalenie krtani zapadamy w okresie od jesieni do wiosny.
Chorobie często oprócz bólu gardła towarzyszy katar z nosa. Zapalenie krtani objawia się chrypką i trudnościami w przełykaniu, uczuciem przeszkody w gardle, pobudzeniem do suchego kaszlu. Czasami kiedy choroba przybiera bardziej ostry stan może dojść nawet do zaniku głosu.
Ze względu na nasilenie objawów, jak również okres trwania choroby, zapalenie krtani może być: łagodne, ostre lub przewlekłe. Każdy z powyższych stanów powinien być leczony, ponieważ nie zawsze choroba może ustąpić samoistnie, a czasami nie leczona może być powodem zaostrzenia się objawów, przez co późniejsze leczenie może być bardziej złożone i o wiele dłuższe. Czasami może doprowadzić nawet do zapalenia oskrzeli, czy zapalenia płuc. Właśnie zapalenie oskrzeli bardzo często jest konsekwencją zapalenia krtani.
Zapalenie krtani może objawiać się jako:
1. ostre zapalenie błony śluzowej krtani (laryngitis acuta);
2. przewlekłe zapalenie krtani (laryngitis chronica).
Ostre zapalenie błony śluzowej krtani przejawia się chrypką o różnym nasileniu oraz dokuczliwym uczuciem pieczenia, łechtania i zawadzania w gardle, co zmusza do chrząkania i uporczywego kaszlu. Przyczyną choroby jest najczęściej przeziębienie powodujące równocześnie katar nosa, zapalenie gardła, tchawicy i zapalenie oskrzeli. Również nagłe oziębienie krtani, np. po wypiciu zimnego piwa, przebywanie w suchym, zakurzonym powietrzu i nadmierny wysiłek głosowy mogą być czynnikiem wywołującym chorobę. Jest to choroba zawodowa śpiewaków, nauczycieli, mówców. Niepokojący przebieg może przybrać ostre zapalenie błony śluzowej krtani u dzieci w wieku od 3 do 8 lat, u których choroba zaczyna się zwykle w nocy silnym, szczekającym kaszlem, chrypką, dusznością i może przypominać objawy błonicy krtani. Najskuteczniejszym sposobem leczenia jest zachowanie zupełnego milczenia przez kilka dni. Powinno się unikać nawet mówienia szeptem. Bezwzględnie przez okres choroby należy się wstrzymać od palenia tytoniu, picia alkoholu i spożywania ostrych i gorących potraw. Chory powinien przebywać w dobrze przewietrzanych pomieszczeniach. Na szyję należy stosować okłady wysychające bez ceratki, z wody o temperaturze pokojowej, zmieniane kilka razy w ciągu doby. Płukanie gardła i inhalacje nie są konieczne. Stosuje się natomiast leki wykrztuśne i wodę mineralną, czasami penicylinę w zastrzykach.
Przewlekłe zapalenie krtani rozwija się skrycie, niepostrzeżenie, często w następstwie ostrego, niewyleczonego zapalenia błony śluzowej krtani. Niekiedy powstaje z tych samych powodów, co ostre zapalenie błony śluzowej krtani. Najbardziej typowym objawem choroby jest uporczywa chrypa, której towarzyszy kaszel – niekiedy przechodząca w bezgłos. Charakterystyczne jest łatwe męczenie się głosu. Na skutek zgrubienia i obrzmienia strun głosowych chorzy skarżą się na uczucie drapania i zasychania w gardle. Leczenie przewlekłego zapalenia krtani jest długotrwałe i żmudne i polega przede wszystkim na usunięciu szkodliwych czynników sprzyjających chorobie. Lekarz specjalista (laryngolog-foniatra) stosuje pędzlowanie błony śluzowej krtani słabymi roztworami azotanu srebra (leczenie tradycyjne), inhalacje oraz zaleca leczenie klimatyczne obok podawania środków wykrztuśnych. Podobnie jak ostre zapalenie błony śluzowej krtani, przewlekłe zapalenie krtani jest chorobą zawodową śpiewaków, nauczycieli, mówców.
1. ostre zapalenie błony śluzowej krtani (laryngitis acuta);
2. przewlekłe zapalenie krtani (laryngitis chronica).
Ostre zapalenie błony śluzowej krtani przejawia się chrypką o różnym nasileniu oraz dokuczliwym uczuciem pieczenia, łechtania i zawadzania w gardle, co zmusza do chrząkania i uporczywego kaszlu. Przyczyną choroby jest najczęściej przeziębienie powodujące równocześnie katar nosa, zapalenie gardła, tchawicy i zapalenie oskrzeli. Również nagłe oziębienie krtani, np. po wypiciu zimnego piwa, przebywanie w suchym, zakurzonym powietrzu i nadmierny wysiłek głosowy mogą być czynnikiem wywołującym chorobę. Jest to choroba zawodowa śpiewaków, nauczycieli, mówców. Niepokojący przebieg może przybrać ostre zapalenie błony śluzowej krtani u dzieci w wieku od 3 do 8 lat, u których choroba zaczyna się zwykle w nocy silnym, szczekającym kaszlem, chrypką, dusznością i może przypominać objawy błonicy krtani. Najskuteczniejszym sposobem leczenia jest zachowanie zupełnego milczenia przez kilka dni. Powinno się unikać nawet mówienia szeptem. Bezwzględnie przez okres choroby należy się wstrzymać od palenia tytoniu, picia alkoholu i spożywania ostrych i gorących potraw. Chory powinien przebywać w dobrze przewietrzanych pomieszczeniach. Na szyję należy stosować okłady wysychające bez ceratki, z wody o temperaturze pokojowej, zmieniane kilka razy w ciągu doby. Płukanie gardła i inhalacje nie są konieczne. Stosuje się natomiast leki wykrztuśne i wodę mineralną, czasami penicylinę w zastrzykach.
Przewlekłe zapalenie krtani rozwija się skrycie, niepostrzeżenie, często w następstwie ostrego, niewyleczonego zapalenia błony śluzowej krtani. Niekiedy powstaje z tych samych powodów, co ostre zapalenie błony śluzowej krtani. Najbardziej typowym objawem choroby jest uporczywa chrypa, której towarzyszy kaszel – niekiedy przechodząca w bezgłos. Charakterystyczne jest łatwe męczenie się głosu. Na skutek zgrubienia i obrzmienia strun głosowych chorzy skarżą się na uczucie drapania i zasychania w gardle. Leczenie przewlekłego zapalenia krtani jest długotrwałe i żmudne i polega przede wszystkim na usunięciu szkodliwych czynników sprzyjających chorobie. Lekarz specjalista (laryngolog-foniatra) stosuje pędzlowanie błony śluzowej krtani słabymi roztworami azotanu srebra (leczenie tradycyjne), inhalacje oraz zaleca leczenie klimatyczne obok podawania środków wykrztuśnych. Podobnie jak ostre zapalenie błony śluzowej krtani, przewlekłe zapalenie krtani jest chorobą zawodową śpiewaków, nauczycieli, mówców.
Osoba, u której stwierdzone zostało zapalenie gardła powinna spożywać duże ilości płynów, oraz powinna dbać o to, żeby pomieszczenie, w którym przebywa było dobrze nawilżone. Chodzi o to, aby śluz, który w tym przypadku jest wydzielany w nadmiarze mógł się rozrzedzić. Ma mu w tym pomóc właśnie odpowiednie nawilżenie, oraz przyjmowanie leków rozrzedzających. Dieta chorego powinna być lekkostrawna. Należy pamiętać o dużej ilości płynów. Podawane posiłki powinny być letnie. Zaleca się maksymalne oszczędzanie głosu. Bezwzględnie należy zaprzestać palenia tytoniu i picia alkoholu. W celu złagodzenia dolegliwości ze strony gardła, na szyję można stosować ciepłe i wilgotne okłady. Z otoczenia chorego należy wyeliminować aerozole (spray do włosów), a z diety małże, skorupiaki i sztuczne barwniki.
– unikać spożywania bardzo zimnych napojów,
– należy starannie leczyć wszystkie stany zapalne górnych dróg oddechowych,
– należy unikać drażniących czynników zewnętrznych, jak na przykład dym papierosowy,
– należy dbać o ogólny stan zdrowia i nie nadwyrężać głosu.
Niektóre zawody, jak na przykład zawód nauczyciela, śpiewaka, trenera, oraz każdej innej osoby, która wykonuje zawód nadwyrężający głos, są narażone na okresowe zapalenia krtani, objawiające się pojawieniem chrypki, czy nawet zanikiem głosu.
– należy starannie leczyć wszystkie stany zapalne górnych dróg oddechowych,
– należy unikać drażniących czynników zewnętrznych, jak na przykład dym papierosowy,
– należy dbać o ogólny stan zdrowia i nie nadwyrężać głosu.
Niektóre zawody, jak na przykład zawód nauczyciela, śpiewaka, trenera, oraz każdej innej osoby, która wykonuje zawód nadwyrężający głos, są narażone na okresowe zapalenia krtani, objawiające się pojawieniem chrypki, czy nawet zanikiem głosu.
Materiały: www.zapaleniekrtani24.pl, www.medycyna.linia.pl, www.emedica.pl.