Z czym nie łączyć kefiru? Uważaj na te połączenia w diecie

Ziemniaki gotowane lub pieczone w połączeniu z kefirem to lekkostrawne, sycące danie, dobre na obiad lub kolację. Kefir to jednak nie tylko tradycyjny napój z kuchni wschodnioeuropejskiej, ale także cenne źródło probiotyków, witamin i minerałów. W ostatnich latach coraz częściej pojawia się w dietach kobiet dbających o zdrowie, odporność i prawidłowe trawienie.

Ale czy na pewno wiesz, jak właściwie wprowadzić go do jadłospisu i z czym lepiej go nie łączyć? Oto najważniejsze fakty.

Kefir – zdrowotne właściwości

Kefir powstaje w wyniku fermentacji mleka z użyciem tzw. ziaren kefirowych, będących mieszanką bakterii kwasu mlekowego i drożdży. Dzięki temu jest bogatym źródłem probiotyków, wspierających florę jelitową i odporność, co potwierdzają liczne badania, m.in. opublikowane w Frontiers in Microbiology (2023), wskazujące, że regularne spożywanie kefiru może redukować stany zapalne i poprawiać trawienie. Kefir jest także źródłem dobrze przyswajalnego białka, niezbędnego szczególnie kobietom aktywnym fizycznie i dbającym o masę mięśniową. Kefir dostarcza także witamin z grupy B, zwłaszcza B2 i B12, ważnych dla układu nerwowego i metabolizmu oraz wapnia i fosforu, niezbędnych dla zdrowia kości, co ma istotne znaczenie w profilaktyce osteoporozy, szczególnie u kobiet po 40 roku życia.

Dietetycy, jak dr Anna Kowalska czy dr Linda Davis z American Nutrition Association, podkreślają, że kefir może również wspierać kontrolę masy ciała dzięki właściwościom sycącym i korzystnemu wpływowi na poziom cukru we krwi. Nie bez znaczenia są też badania zagraniczne, np. z University of Turku (Finlandia, 2022), gdzie wykazano, że regularne spożywanie kefiru wpływa pozytywnie na mikrobiom jelitowy, co może zmniejszać ryzyko chorób autoimmunologicznych i zaburzeń hormonalnych.

Kefir to także produkt niezwykle uniwersalny w kuchni. Można go wykorzystać na wiele sposobów. Ziemniaki gotowane lub pieczone w połączeniu z kefirem to lekkostrawne, sycące danie, dobre na obiad lub kolację. Kefir to także dobra baza do koktajli owocowo-warzywnych, chłodników i zup typu gazpacho, gdzie zastępuje śmietanę lub jogurt. To również składnik naleśników i placków i idealny jako dressing do sałatek, mieszany z ziołami i odrobiną oliwy. Dzięki niemu ciasto staje się bardziej puszyste, delikatne, lepiej wyrasta, nawet bez dodatku drożdży, zwłaszcza jeśli zawiera sodę oczyszczoną lub proszek do pieczenia, które reagują z kwasem mlekowym z kefiru. Placki i racuchy z kefirem mają lekko kwaskowy, orzeźwiający smak, co jest pożądane, zwłaszcza w połączeniu z owocami.

Kefir, dzięki swojej kwasowości i zawartości enzymów, działa też jak naturalny zmiękczacz do mięsa. Szczególnie sprawdza się przy kurczaku, indyku, schabie, a nawet baraninie. Dzięki niemu mięso staje się kruche, soczyste i lepiej absorbuje przyprawy, a lekko kwaskowy smak nadaje się do kuchni orientalnej, gruzińskiej, czy bałkańskiej. Dodatkowo marynata z kefiru zmniejsza ryzyko przesuszenia mięsa podczas pieczenia czy grillowania. Marynowanie w kefirze to bezpieczny i zdrowszy sposób zmiękczania mięsa niż stosowanie gotowych marynat pełnych soli, glutaminianów i konserwantów. W Turcji, Gruzji czy Ukrainie kefir tradycyjnie stosuje się do marynowania mięsa na szaszłyki czy pieczeń.

Z czym nie należy łączyć kefiru?

Kefir zawiera żywe kultury bakterii probiotycznych, które są wrażliwe na wysoką temperaturę. Już w temperaturze powyżej 45 st. C większość dobroczynnych bakterii ulega zniszczeniu, co eliminuje kluczowe właściwości probiotyczne produktu. Dlatego kefiru nie powinno się łączyć z gorącymi potrawami. Dlatego nie jest wskazane zalewanie kefiru wrzątkiem, dodawanie kefiru do gorących zup czy sosów na etapie gotowania oraz łączenie z gorącymi naleśnikami czy ziemniakami bez uprzedniego ostudzenia. Kefiru nie należy też łączyć z antybiotykami oraz lekami przeciwgrzybiczymi, które mogą zniszczyć bakterie obecne w kefirze, czyniąc jego spożycie bezpośrednio przed lub po zażyciu tych preparatów nieskutecznym. Dodatkowo niektóre antybiotyki wchodzą w interakcję z produktami mlecznymi, co może zmniejszać ich wchłanianie. Choć istnieje tradycyjny napój alkoholowy, tzw. kefir o wyższej zawartości alkoholu (naturalnie fermentowany w niektórych regionach), standardowy kefir nie powinien być łączony z alkoholem etylowym. Alkohol zaburza bowiem florę bakteryjną i może osłabić działanie probiotyków, co pogarsza trawienie, powoduje zaburzenia mikrobiomu jelitowego oraz wzdęcia lub dyskomfort żołądkowy.

Kefiru nie powinno się też łączyć produktami bardzo słodkimi i wysokoprzetworzonymi, bowiem wysokie stężenie cukrów prostych może sprzyjać rozwojowi niepożądanych drobnoustrojów w jelitach i osłabiać działanie zdrowych bakterii obecnych w kefirze. Dlatego należy unikać łączenia kefiru z gotowymi słodkimi syropami, sztucznymi słodzikami czy kolorowymi polewami, spożywania kefiru z komercyjnymi płatkami śniadaniowymi bogatymi w cukier. Warto też unikać kefirów smakowych z dodatkiem sztucznych aromatów. Ponadto dietetycy nie zalecają łączenia kefiru z silnie kwaśnymi owocami w nadmiarze. Choć niewielka ilość kwaśnych owoców (np. cytrusy, kiwi) nie zaszkodzi, nadmiar kwasu może zakłócić balans kwasowo-zasadowy żołądka, prowadząc do refluksu lub zgagi, szczególnie u osób wrażliwych. Jest to szczególne zalecenie dla osób cierpiących na nadkwaśność, refluks lub wrzody żołądka oraz w sytuacji, kiedy spożywamy kefir na pusty żołądek z dodatkiem kwaśnych owoców.

Według dr Susan Mitchell, amerykańskiej dietetyczki klinicznej, najlepiej spożywać kefir z neutralnymi produktami (pełnoziarnistymi płatkami, orzechami, nasionami chia czy owocami jagodowymi), by wzmocnić jego działanie bez ryzyka zaburzeń trawienia. Z kolei polski gastroenterolog, prof. Marek Rudziński, podkreśla, że kefir należy wprowadzać do diety stopniowo, szczególnie jeśli wcześniej nie spożywało się produktów fermentowanych, by organizm miał czas na adaptację.

Opinie kulinarnych znawców, takich jak francuska dietetyczka i autorka bestsellerów Sophie Lambert, wskazują, że kefir idealnie wpisuje się w zdrową kuchnię śródziemnomorską czy nordycką, podkreślając jednocześnie jego potencjał w diecie kobiet dbających o cerę, układ hormonalny i sylwetkę. Kefir to bowiem nie tylko smaczny napój, ale również naturalne wsparcie dla zdrowia, metabolizmu i odporności. Regularnie spożywany może przynieść korzyści kobietom w każdym wieku, pod warunkiem, że stosujemy go świadomie i unikamy błędnych połączeń, by w pełni korzystać z jego właściwości.