Składniki mineralne, choć w małej ilości, są niezbędne dla organizmu każdego z nas. Czy wiesz, że do prawidłowego funkcjonowania potrzebne jest minimum 14 składników mineralnych? Mimo iż muszą być dostarczane do organizmu, który nie potrafi ich syntetyzować, pełnią bardzo ważne funkcje. Jakie? Przekonaj się o tym czytając ten artykuł.
Składniki mineralne, do których zaliczamy także wapń, stanowią zaledwie ok. 4% masy ciała. To bardzo mała ilość w porównaniu z wodą, która stanowi 60-70% masy ciała. Każdego dnia w naszych organizmach następuje ich ciągła wymiana. Pewne ilości składników mineralnych są usuwane, dlatego też powinny być uzupełniane. Na szczęście dobrze funkcjonujący organizm posiada mechanizm, który sprzyja utrzymaniu stałego stężenia cennych dla zdrowia składników, w tym także mineralnych. Ten mechanizm, zwany inaczej homeostazą, pomaga zachować równowagę niezbędną do przebiegu procesów życiowych.
Dlaczego wapń jest taki ważny?
Wapń (Ca, łac. calcium) i jego związki znane już w starożytności zostały odkryte równo 200 lat temu. Wówczas Humphry Davy wyizolował go w stanie czystym i i udowodnił tym samym, że wapń jest pierwiastkiem. Wapń ma ważne znaczenie biologiczne. Całkowita jego ilość w ustroju wynosi ok. 1,5% masy ciała, z czego przeważająca część występuje w postaci związanej w kościach, a pozostała część w płynach ustrojowych. Wapń przede wszystkim:
dba o prawidłową budowę kośćca – jako podstawowy jego element, zapewnia też twardość zębów i paznokci
dba o właściwą przepuszczalność błon komórkowych, utrzymuje odpowiednią pobudliwość tkanek, kurczliwość tkanek mięśni, będąc jonem w przestrzeni pozakomórkowej.
Uczestniczy w przewodnictwie nerwowym, pomagając w przenoszeniu impulsów nerwowych i pomaga w utrzymaniu równowagi
równowagi ciała, wchodząc w skład otolitów – grudek węglanu wapnia, który stanowi element narządu słuchu i zmysłu równowagi
aktywatorem wielu enzymów, ale też inhibitorem niektórych reakcji enzymatycznych.
Bierze udział w prawidłowym procesie krzepnięcia krwi, aktywując czynnik VIII, umożliwia też przekształcenie protrombiny w trombinę, białko enzymatyczne, zwane też enzymem osocza.
Wzmacnia układ odpornościowy, warunkuje prawidłowy przebieg reakcji antygen – przeciwciało.
Uczestniczy w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej
Gdzie możemy go znaleźć?
Najlepszym źródłem wapnia jest oczywiście mleko i jego przetwory. Zwłaszcza fermentowane produkty mleczne: jogurty naturalne, kefiry i maślanki oraz twarogi i ser żółty. Także inne produkty zwierzęce, np. sardynki lub szproty – małe rybki o małych wapniowych szkielecikach, jaja, zwłaszcza skorupki jaj. Pozostałe produkty dostarczające wapń w diecie, są pochodzenia roślinnego. To gruboziarniste kasze, makarony, ryż, warzywa liściaste, orzechy, owoce suszone i kakao.
Co robić jeśli jest go za mało?
Wapń jest magazynowany w organizmie w postaci tzw. puli wapniowej. Zapasy tworzą się średni do 21 roku życia. Po tym czasie możemy jedynie dbać o optymalną ilość tego pierwiastka w naszej codziennej diecie, ponieważ nie jest on już magazynowany w organizmie. Jako składnik mineralny jest związkiem egzogennym, dlatego bardzo ważne jest, aby nie dopuścić do jego niedoborów. W przypadku niedoborów wapnia dochodzi do odwapnienia, a konsekwencją tego może być tężyczka objawiająca się nadmiernym skurczem mięśni. Skutki niedoborów wapniowych to także: zniekształcenie kośćca, uszkodzenia zębów, a także znacznie bardziej poważne zaburzenia w funkcjonowaniu serca, układu nerwowego i mięśni. Stan niedoboru wapnia jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci. Powoduje krzywicę oraz zaburzenia wzrostu. Zmniejszenie tkanki kostnej, a w konsekwencji osteoporoza oraz tzw. „zrzeszotnienie kości” są głównymi objawami niedoboru wapnia u osób dorosłych.
Kiedy wapń jest szkodliwy?
Długotrwałe spożycie nadmiernej ilości wapnia w diecie może być przyczyna powstawania kamieni nerkowych. Nadmierna ilość tego pierwiastka może hamować także wchłanianie niektórych składników mineralnych, głownie żelaza i cynku. Zbyt duże spożycie wapnia może zaburzać pracę serca.
Jakie czynniki warunkują dobrą biodostępność wapnia?
Dzienne zapotrzebowanie na wapń dla dorosłego człowieka wynosi 1-1,2g/dobę. Wchłanianie wapnia w dużym stopniu zależy od jego formy chemicznej oraz obecności substancji, które warunkują jego rozpuszczalność.
Artykuł opracowany przez dietetyków
Poradni Żywieniowej FOOD LINE
i portalu www.TwojaDieta.pl
źródło: www.slimfigura.pl
