Pielęgnacja odzieży skórzanej i rodzaje skór

Około 1/3 odzieży skórzanej na polskim rynku ma dołączoną informację o sposobach zalecanej pielęgnacji skóry. Mniej niż 1% posiada informację dotyczące rodzaju skóry. Wskazówki dotyczące pielęgnacji materiału są często niejasne, a użyte symbole, bliżej nam nieznane.

Najczęściej używaną skórą w przemyśle odzieżowym są skóry z: jagniąt, owiec, kóz, wołów, cieląt i świń. Wykorzystuje się też skóry jeleni, saren, reniferów, łosi. Rzadko można też spotkać skóry kangurów (kombinezony motocyklowe), koni (buty), węży czy antylop. Dla laika te skóry są nie do odróżnienia. Nawet eksperci nie są zawsze w stanie na pierwszy rzut oka stwierdzić z jaką skórą mają do czynienia. Do produkcji kombinezonów motocyklowych są używane przede wszystkim skóry bydlęce. Większość kurtek skórzanych jest wykonanych ze skór jagnięcych. Najczęściej delikatne i cienkie skóry szorstkie to skóry kozie. Skóry świńskie też najczęściej garbowane są na skóry szorstkie. Jednak przy tych skórach czuć wyraźną różnicę w miękkości w porównaniu ze welurami kozimi. Widoczne są też charakterystyczne punkty – pozostałości po szczecinie. Skóry świńskie są z reguły tańsze z uwagi na mniejszą miękkość i wytrzymałość.

– Porc, Porc Split: skóra świńska, dwoina skóry świńskiej;
– Lamb Leather, Cuir Agneau: skóra jagnięca (angielski, francuski);
– Skóry gładkie: madras,

– Skóry pigmentowane: semianiliny.

– Niemicki: 100%, echt Leder albo 100% echtes Leder;
– Włoski: Pelle, vera Pelle albo Cuoio Vero;
– Angielski: genuine, real albo pure Leather;
– Francuski: Cuir, veritable, vrai albo pur Cuir;
– Hiszpański: Piel, verdadero Cuero, legitimo Cuero;
– Holenderski: Leer albo Echt Leer;

1. Skóry gładkie i pigmentowane. W większości skóry gładkie są skórami bydlęcymi z wykończeniem powierzchni matowym lub z połyskiem. Skóry te to idealne połączenie cechy naturalnej skóry i wytrzymałości, które daje wykończenie. Pigment jest nakładany na powierzchnię lica. Dzięki temu skóry te są odporne na codzienne użytkowanie. Trzeba jednak pamiętać, że czym mocniejsze i trwalsze wykończenie tym skóra ma mniej swojej naturalnej miękkości i delikatności. Często też skóry te mają korygowane lico. Ich oryginalne lico zostało zeszlifowane i zastąpione wytłoczeniem o określonej fakturze. Najprostsza metodą identyfikacji jest naniesienie kropli wody na skórę. Jeśli woda nie wnika w powierzchnię i skóra nie ciemnieje mamy do czynienia ze skóra gładką. Skóry gładkie pigmentowe lub o zafarbowanej warstwie wierzchniej są typowe dla kurtek sportowych i odzieży motocyklowej.

2. Aniliny, skóry anilinowe, skóry ciepłe. Skóry anilinowe są farbowane na wskroś bez wierzchniej warstwy pigmentu. Pigmenty stosowane do skór anilinowych można porównać do bejc stosowanych przy drewnie. Mimo, to że nałożony jest barwnik jesteśmy dostrzec unikalną fakturę skóry, oraz jej typowe nieprawidłowości: błędy pigmentu, blizny. Ponieważ różna jest chłonność tych skór, odcienie na powierzchni nie we wszystkich miejscach są jednakowe. Piękny wygląd skóry anilinowych, ich faktura i przyjemny, ciepły dotyk stawiają je wysoko w hierarchii skór. Skóry anilinowe mają bardzo słabą powłokę ochronną. Z tego powodu odpowiednia konserwacja tych skór od nowości jest bardzo ważna. Skóry anilinowe mają otwarte pory. Natychmiast chłoną wilgoć, która powoduje ciemnienie skóry.

3. Zamsz, nubuk, welur. Skóry szorstkie charakteryzują się delikatnie przeszlifowaną wierzchnią warstwą, dzięki czemu uzyskują aksamitną powierzchnię (przypominającą zamsz). W wypadku nubuku przeszlifowana jest wierzchnia warstwa (lico). Welur, zamsz jest szlifowany od strony mizdra. Często skóry te nazywa się szorstkimi. Skóry te posiadają piękną strukturę oraz są przyjemne i ciepłe w dotyku. Powierzchnię skóry pokrywają delikatne włoski. W dotyku przypomina aksamit. Jeśli przesuniemy ręką po powierzchni, pozostaną ciemniejsze, bądź jaśniejsze smugi. Kropla wody naniesiona na skórę szorstką zostanie wchłonięta, a skóra ściemnieje. Może się zdarzyć, że na powierzchnię skóry jest naniesiony wosk. Wtedy przed przeprowadzeniem testów należy go delikatnie usunąć przy pomocy gąbki. Typowe są welury świńskie i kozie, nubuk wołowy i odzież folklorystyczna z welurów jelenich, łosia lub cielęcych (z reguły garbowanie zamszowe lub przy użyciu tranu).

4. Sztuczna skóra, skóra ekologiczna, skaj, derma i ekoskóra. Materiał będący imitacją skóry naturalnej, z wyglądu przypomina to skórę gładką. Ekoskóra i skaj, są na naszym rynku materiałami bardzo popularnymi. Należy pamiętać iż jest to tkanina poliestrowa pokryta sztuczną warstwą. Jest to bardzo ważne, w wypadku konserwacji materiału. Warstwa poliuretanowa potrzebuje zupełnie innej pielęgnacji.

1. Skórę należy chronić przed nadmierna ekspozycją na słońce i wilgoć /deszcz, śnieg/.
2. Zabrudzenia usunąć można wilgotną szmatką zanurzaną w letniej wodzie.
3. Nigdy nie należy czyścić odzieży skórzanej przez intensywne pocieranie.
4. Na czystą powierzchnię zaleca się nanoszenie specjalnych preparatów tłuszczowych do skór.
5. Nie zaleca się stosowania past samonabłyszczających, wywabiaczy plam, rozpuszczalników, past do butów itp.
6. Nieodpowiednia konserwacja może spowodować trwałe uszkodzenia warstwy lica i może być powodem unieważnienia gwarancji.
7. Do nubuku, weluru, zamszu czy dwoiny nie stosuje się past i kremów.
8. Odzież skórzana w jasnych kolorach może zmienić swoją barwę na ciemniejszą po zastosowaniu impregnatu.

Najbardziej zalecane jest czyszczenie chemiczne w wyspecjalizowanych do tego jednostkach.

1. Pigmentowe skóry gładkie. Mniejsze uszkodzenia farby i zadrapania na kantach można skorygować kolorystycznie przy pomocy farby tonującej. Skory gładkie powinno się 1-2 razy w roku konserwować specjalnym olejkiem impregnującym. Skóra zachowa gładkość, zdolność do oddychania oraz ochronę przed starzeniem się i zostanie na nowo zaimpregnowana.

2. Skóry surowe i skóry gładkie (anilinowe). Skóry te dzięki użyciu specjalnych kremów mogą stać się wodoodporne. Typowe dla tego rodzaju skór wyblakłe plamy można zniwelować kolorystycznie tylko w zakładach specjalistycznych. Starsze skóry anilinowe wymagają natłuszczenia i ochrony UV. Zadanie to spełniają specjalne środki. Konserwacja powinna odbywać się 1-2 razy w roku. Skóry surowe to także wszystkie welurowe warstwy wierzchnie. Te należy konserwować 1-2 razy specjalistycznymi środkami. Skóra otrzyma gładkość i ochronę przed blaknięciem. Także po praniu wyblakłe skóry surowe można odświeżać. Wyblakłe plamy można korygować kolorystycznie tylko w zakładach specjalistycznych. Do impregnacji zaleca się spreye ochronne, a do usuwania mniejszych zabrudzeń należy stosować miękkie szczoteczki oraz gumki.

3. Skóra licowa. W celu usunięcia wynikających z codziennego użytkowania zabrudzeń skóry licowej (skóry z wysokim połyskiem), należy od czasu do czasu przecierać ją szmatką bardzo delikatnie zwilżoną wodą. Aby utrzymać delikatność i miękkość skóry oraz charakterystyczny dla niej poziom naturalnego natłuszczenia, należy co pewien czas zastosować krem pielęgnacyjny do skóry. Krem należy nakładać miękką szmatką i rozprowadzać łagodnymi, okrężnymi ruchami.

4. Zamsz i nubuk. Aby skutecznie ochronić przed zabrudzeniami odzież z zamszu i nubuku, zaleca się przed pierwszym użyciem zabezpieczyć ją sprayem ochronnym. Szczególną uwagę należy zwrócić na dokładne spryskanie miejsc, w których ubranie ma bezpośredni kontakt ze ludzką skórą (kołnierz i mankiety). Nie wolno przy tym dopuścić do przemoczenia skóry. Zabieg ten należy powtórzyć po odczekaniu do całkowitego wyschnięcia ubrania. W celu zagwarantowania trwałego zabezpieczenia, zaleca się spryskiwanie co 2-3 miesiące (w zależności od częstotliwości użytkowania). Warto również czesać meszek przy użyciu szmatki lub szczoteczki do zamszu.

5. Sztuczne skóry. Wierzchnie warstwy skaju i skór sztucznych tak jak skóra łatwo ulegają wypłowieniu. Pigmentacja zawarta w materiale nie jest odporna na działanie promieni UV. Zmian kolorystycznych nie można usunąć farbą tonującą. Barwnik nie wnika w materiał tak jak to ma miejsce w przypadku skóry. Sztuczne skóry i tworzywa można zafarbować na nowo tylko w zakładzie specjalistycznym. Można też zafarbować wierzchnie warstwy skór i tworzyw sztucznych farbą w sprayu.

1. Przemoczenie skóry. Ponieważ nasze skóry nie są powlekane ciężkim lakierem zabezpieczającym, wykazują obniżony stopień wodoodporności. Deszcz nie wyrządzi jednak szkody, jeśli poddamy je odpowiednio przeprowadzonemu procesowi suszenia. W pierwszym kroku należy wyjąć z kieszeni wszystkie ciężkie przedmioty. Następnie powiesić na stabilnym, szerokim wieszaku i poddać powolnemu suszenie w miejscu oddalonym od źródeł ciepła (kaloryfery, grzejniki, wentylatory z ciepłym powietrzem). Pamiętajmy, że wpływ gorącego powietrza powoduje twardnięcie, wysuszanie i utratę połysku skóry. Po całkowitym wysuszeniu, kurtkę ze skóry licowej należy nasmarować specjalnym kremem, dzięki czemu odzyska ona pełnię swych walorów dotykowych. Odzieży zamszowej lub wykonanej z nubuku przywrócimy meszek szczotkując ją po wysuszeniu za pomocą szczotki do zamszu.

2. Przechowywanie. Podczas przechowywania odzieży należy umieścić ją w pokrowcach zapobiegających wnikaniu kurzu w głąb skóry. Nie zaleca się jednak stosowania pokrowców foliowych, ponieważ nie pozwalają one na wentylację potrzebną dla utrzymania skóry w najlepszej kondycji. Przed przystąpieniem do ponownego użytkowania odzieży zaleca się oczyścić ją z ewentualnego kurzu, a następnie zakonserwować jednym z dostępnych na rynku środków.

3. Ciężkie zabrudzenia. Zaschnięte zabrudzenia oraz głębokie plamy powinny być usuwane w profesjonalnych pralniach chemicznych specjalizujących się w czyszczeniu skóry i zamszu. Plamy z alkoholu lub substancji zawierających białko, takich jak jedzenie, mleko lub krew należy jak najszybciej przetrzeć delikatną szmatką zwilżoną wodą, aby zapobiec ich zaschnięciu. Zabrudzenia z oleju lub tłuszczu na odzieży zamszowej lub nubukowej usuwamy nakrywając plamę suchą delikatną ściereczką z wchłaniającego materiału. Następnie zaplamione miejsce należy posypać sypką białą kredą (najlepiej sprawdza się zwykła, zmielona kreda szkolna) i pozostawić (bez pocierania) na 24 godziny, a następnie delikatnie usunąć przy pomocy szmatki lub szczoteczki do zamszu.