Wystawa roku w Muzeum Sztuki w Łodzi
Wybitne dzieła, wielkie nazwiska i synergiczne połączenie dwóch, korespondujących ze sobą kolekcji. Zbliża się największe w Polsce przedsięwzięcie wystawiennicze roku. Od 14 grudnia w ms2 w Łodzi będzie można obejrzeć prace najważniejszych artystów XX wieku: Pabla Picassa, Wassily’ego Kandinskiego, Paula Klee, Mariny Abramović czy Louise Bourgeois. Na trzech piętrach Muzeum wystawionych zostanie około 400 dzieł, z których ponad 100 będzie można zobaczyć w tej części Europy po raz pierwszy.
Wystawa „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm” jest spotkaniem dwóch niezwykłych kolekcji sztuki dwudziestowiecznej. To ogromne przedsięwzięcie wystawiennicze ma szczególne znaczenie dla Muzeum Sztuki w Łodzi i jest ściśle związane z jego historią. Zbiory Muzeum zostaną zestawione z dziełami ze znanej szwajcarskiej kolekcji – Kunstmuseum Bern i pokazane w ramach jednej, nietypowej wystawy. Co łączy obie kolekcje? Mimo, że powstawały całkiem niezależnie od siebie: z innych pobudek, w innym miejscu, są do siebie uderzająco podobne, zawierają nawet dzieła tych samych artystów. W tym spotkaniu nawiązuje się dialog nie tylko między pojedynczymi dziełami, ale także historiami powstawania obu kolekcji czy stojącymi za nimi wizjami sztuki. Stąd też narodził się pomysł na tytuł wystawy -„korespondencje”. Symetria zbiorów zainspirowała kuratorów do zadania pytań o uniwersalizm sztuki: o to czy istnieje język sztuki zrozumiały dla każdego tak, jak chciała tego międzywojenna awangarda?
Kolekcję łódzką zainicjowali w 1929 roku polscy artyści – Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro, Henryk Stażewski, Jan Brzękowski i Julian Przyboś działający jako grupa „a.r.” w Łodzi i w Paryżu. Udało im się pozyskać w darze dzieła od czołowych twórców europejskiej awangardy, m.in. Pabla Picassa, Sonii Delaunay i Hansa Arpa. Od samego początku zakładali ich publiczną prezentację.
Historia szwajcarskich zbiorów jest o ponad dekadę dłuższa. Stworzył ją Herman Rupf (1880-1962), bogaty mieszczanin, filantrop i biznesmen. Kupował dzieła sztuki na prywatne potrzeby i z osobistej pasji. Zapisał się na kartach historii jako pierwszy kolekcjoner sztuki abstrakcyjnej i współczesnej w Szwajcarii. Pierwsze prace kupił już na początku XX w., ostatnie pod koniec lat 50. tego samego stulecia. Rupf, tak jak artyści z grupy „a.r.” pozyskiwał prace w Paryżu, ówczesnym epicentrum życia artystycznego. Kolekcja biznesmena była przede wszystkim ozdobą dla jego domu. Dopiero w latach 50. Rupf zdeponował ją w berneńskim Kunstmuseum i założył fundację – Rupf Stiftung.
Ekspozycja „Korespondencje” to prezentacja panoramy sztuki XX i XXI w. Pośród 400 prac w ms² w Łodzi będzie można obejrzeć dzieła takich artystów jak: Pablo Picasso, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Marina Abramović, Louise Bourgeois, Piet Mondrian, Donald Judd, Lucio Fontana, Meret Oppenheim, Claes Oldenburg, Bill Viola, James Lee Byars, Hans Arp, Max Bill, Ali Kazma.
Po raz pierwszy w Polsce będzie też można zobaczyć tak szeroki wybór materiałów archiwalnych poświęconych sztuce tego okresu: zdjęcia przedstawiające wizerunki najwybitniejszych europejskich artystów, listy i dokumenty, które naszkicują kontekst historyczny towarzyszący powstawaniu obu zbiorów.
Wystawa jest podzielona na dwanaście części, tzw. pasaży, odpowiadających kluczowym doświadczeniom historycznym XX i XXI wieku i nawiązujących do lektury Waltera Benjamina – „Pasaże”. Ekspozycja w ms2 – tak jak zbiór luźno pisanych notatek Benjamina – dzieli się na pozornie niepowiązane ze sobą części, poprzez które jednak kuratorzy próbują na nowo zinterpretować sztukę ostatniego stulecia. Każdemu z pasaży nadana została specyficzna forma architektoniczna, stanowiąca jego przestrzenną interpretację, opracowana przez Krzysztofa Skoczylasa. Poprzez kolejne pasaże (zatytułowane m.in. „Niesamowite zamieszkiwanie”, „Polityka marzenia”, „Praca dowcipu”) prowadzić będą widzów słowno-obrazowe interwencje artysty Tomasza Kozaka, korespondującego w ten sposób z ideą kuratorów. Obok informacji o koncepcji danego pasażu, pojawia się też symbolizowana przez czarny czworobok „czarna skrzynka”, z której odsłuchać można opowieści o nieskończonej i jednocześnie niespełnionej katastrofie nowoczesności. Głos ten jest przeciwny ujęciom proponowanym przez kuratorów.
Ekspozycji dzieł najwybitniejszych artystów XX wieku będzie towarzyszył bogaty program edukacyjny dla dzieci i dorosłych oraz specjalnie przygotowany blok projekcji filmowych. Powstanie także 900-stronicowy katalog „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm”, zawierający teksty poświęcone kolekcjom oraz reprodukcje prezentowanych prac. Album będzie swoistym kompendium wiedzy na temat sztuki XX i XXI w.
Wystawa „Korespondencje” została przygotowana przez Muzeum Sztuki w Łodzi we współpracy z Rupf Stiftung oraz Kunstmuseum w Bern. Można będzie oglądać ją w ms² do 30 czerwca 2013 r. Po jej zamknięciu, część kolekcji sztuki XX i XXI wieku z Łodzi zostanie zaprezentowana w Kunstmuseum w Szwajcarii.
Muzeum Sztuki w Łodzi
ms2, Łódź, ul. Ogrodowa 19
14 grudnia 2012 – 30 czerwca 2013
