Paracetamol – skuteczny składnik leków do walki z przeziębieniem

Po paracetamol na przeziębienie sięga wiele osób. To jeden z najpopularniejszych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Co trzeba o nim wiedzieć?

Paracetamol na przeziębienie i nie tylko!

Paracetamol (acetaminofen) jest pochodną acetanilidu, który dawniej był stosowany w leczeniu gorączki, a dziś głównie służy, jako barwnik. Paracetamol pojawił się w na polskim rynku farmaceutycznym w latach 70. XX wieku i zajął miejsce słynnego wówczas aminofenazonu (który wprawdzie łagodził ból, obniżał gorączkę i nawet redukował nieznacznie stan zapalny, jednak wywoływał wiele działań niepożądanych, był silnie toksyczny). W odróżnieniu od niego acetaminofen odznacza się wysokim profilem bezpieczeństwa.  Lekarze przepisują paracetamol na przeziębienie niemowlętom powyżej 3. miesiąca życia, kobietom ciężarnym i karmiącym piersią, seniorom oraz osobom z chorobami współistniejącymi. WHO zaleca ten lek w terapii bólu pacjentom onkologicznym, stosuje się go na oddziałach pediatrycznych. Paracetamol pomaga w łagodzeniu objawów infekcji wirusowych. Skutecznie zwalcza gorączkę oraz mały i umiarkowany ból różnego pochodzenia. Sprawdzi się w przypadku migreny, bólu miesiączkowego, bólu brzucha, bólów mięśniowo-stawowych, pomaga też przy problemach stomatologicznych.

Ibuprofen, aspiryna czy paracetamol na przeziębienie?

Paracetamol na przeziębienie i grypę stosuje się, jako lek pierwszego rzutu. Decyduje o tym niewielka, w porównaniu do innych leków o podobnym działaniu, ilość skutków ubocznych. Acetaminofen w zalecanych dawkach nie podrażnia błony śluzowej żołądka i nie zaburza procesu agregacji płytek krwi ani układu krzepnięcia. Jest znacznie bezpieczniejszy od ibuprofenu i kwasu acetylosalicylowego (aspiryny), należących do niesteroidowych leków przeciwzapalnych. 

Zasadniczą różnicą między paracetamolem a wymienionymi wyżej lekami NLPZ jest sposób działania. Ibuprofen i aspiryna działają przeciwzapalnie. Poza tym łagodzą ból i gorączkę szybciej i skuteczniej niż paracetamol, jednak mogą wiązać się z większym ryzykiem, zwłaszcza w niektórych grupach chorobowych. Ibuprofen może okazać się toksyczny dla układu pokarmowego, wywołać krwawienia, upośledzenie nerek. Natomiast kwas acetylosalicylowy niesie ryzyko nasilenia objawów astmy, zaburzeń oddychania, reakcji alergicznych. Aspiryna rozrzedza krew, nasila działanie leków cukrzycowych. Nie powinna być stosowana przez dzieci poniżej 12. roku życia ani osoby starsze. Liczba przeciwwskazań w stosowaniu paracetamolu na przeziębienie i inne dolegliwości jest znacznie krótsza. Acetaminofenu nie podaje się w przypadku odwodnienia organizmu, choroby alkoholowej, niedożywienia oraz wszelkich innych stanów, w których dochodzi do zmniejszenia stężenia glutationu w wątrobie. 

Jak stosować paracetamol na przeziębienie?

Leki na przeziębienie na bazie paracetamolu tworzą dwie grupy. Pierwsza to preparaty jednoskładnikowe zawierające jeden składnik aktywny, czyli właśnie acetaminofen. W drugiej grupie mieszczą się leki wieloskładnikowe, w których, oprócz paracetamolu, znajdują się inne substancje czynne, może to być:

• fenylefryna, sympatykomimetyk obkurczający naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa, pomaga zmniejszyć katar i udrożnić zatkany nos,
• kodeina, pochodna morfiny, substancja opioidowa, stosowana w leczeniu bólu, gorączki, działa także przeciwbiegunkowo,
• difenhydramina, lek przeciwhistaminowy I generacji, o właściwościach uspokajających i nasennych,
• witamina C, kwas askorbinowy, która jest niezbędna do prawidłowego działania systemu immunologicznego oraz w przebiegu procesów metabolicznych.

Wybierając paracetamol na przeziębienie i grypę, należy przestrzegać zalecanych dawek, które przelicza się na masę ciała, nie na wiek! Dla dorosłych to 300-500 mg przyjmowanych w odstępach przynajmniej trzygodzinnych. Jednorazowo można przyjąć 1000 mg paracetamolu, co odpowiada 1-2 tabletkom. W leczeniu przeziębienia acetaminofenem należy uważać, aby nie dublować środka przeciwbólowego, przyjmując dwa pozornie różne medykamenty. Duża liczba leków na przeziębienie na bazie paracetamolu niesie ryzyko przedawkowania. Dlatego tak ważne jest uważne czytanie ulotek dołączonych do opakowań leków i stosowanie się do zaleceń lekarza. 

Maksymalna dzienna dawka paracetamolu wynosi:

• 4000 mg u dorosłych i nastolatków powyżej 12. roku życia.
• 1500 mg u dzieci w wieku 6. – 12. l. (ważących do ok. 42 kg).

Jeśli chodzi o dawkowanie paracetamolu dla dzieci od 3. miesiąca życia wzwyż, dawkę ustala się na podstawie wagi dziecka. Na każdy 1 kg podaje się 10/15 mg leku. Po podaniu doustnym lek zaczyna działać po upływie 30-60 minut, efekt terapuetyczny utrzymuje się od 4 do 6 godzin. W zwalczaniu gorączki u dzieci paracetamol można stosować zamiennie z ibufenem, o ile chory ukończył 6. miesiąc życia i nie ma żadnych przeciwwskazań do takiego rodzaju leczenia.Dobowe dawkowanie paracetamolu u dzieci i niemowląt nie może przekraczać 60 mg/kg masy ciała. Kolejne jednorazowe dawki podaje się w trzy-cztero godzinnych odstępach, nie częściej niż cztery razy na dobę!