Olej kokosowy właściwości i przepisy

20 marca 2017, dodał: Marta Dasińska

Artykuł zewnętrzny

Olej kokosowy w ostatnim czasie bije rekordy popularności w Europie i w USA. Uważany jest za wręcz magiczny produkt, stosowany w kuchni i w kosmetyce. Powszechne opinie o niezwykłych właściwościach oleju koksowego, wynikają z jego szerokiego zastosowania.

Olej kokosowy, często nazywany masłem kokosowym lub po prostu tłuszczem kokosowym uzyskuje się głównie z miąższu orzecha kokosowego – zdrowy uzyskiwany jest w tłoczeniu na zimno. Jest jednym z tych produktów, które warto zawsze mieć w swojej kuchni. Dzięki swojej niezwykłej konsystencji – stałej w temperaturze pokojowej, po lekkim ogrzaniu płynnej – nadaje się do wielu celów. Można spożywać go na surowo lub stosować do smażenia, duszenia i pieczenia.

Co może niektórych zdziwić, olej kokosowy jest najlepszym środkiem… na odchudzanie. Pozwala bowiem pozbyć się nadwagi i otyłości (zwłaszcza tej brzusznej), gdyż nie odkłada się w postaci zbędnego tłuszczu, lecz jest wykorzystywany do produkcji energii i spalania kalorii. Jest to zasługa składu, a dokładnie wyjątkowej grupy cząstek tłuszczu – trójglicerydów średniołańcuchowych (MCT), które spożywane w niewielkich lub umiarkowanych ilościach mogą przynieść wiele korzyści. Po dostaniu się do organizmu nie zostają one zamienione w tkankę tłuszczową, lecz są od razu wykorzystywane do produkcji energii, a co za tym idzie – do przyśpieszenia tempa przemiany materii. Oznacza to, że po zjedzeniu posiłku z dodatkiem oleju kokosowego szybciej spala się zbędne kalorie, co zapobiega nadwadze i otyłości. Olej kokosowy zawiera największą liczbę nasyconych kwasów tłuszczowych (prawie 90% kwasów w swoim składzie), które mają właściwości prozdrowotne i powinny stanowić część naszej codziennej diety.

Pozyskiwany na zimno olej kokosowy stanowi esencję wartościowych składników: jest w nim bogactwo witamin B1, B2, B6, C, E, żelaza, cynku i fosforu. Ponadto olej kokosowy jest bardzo sycący, w związku z tym szybko i na długo zaspokaja głód, co zapobiega przejadaniu się i podjadaniu między posiłkami. W konsekwencji w ciągu dnia spożywa się mniejszą ilość jedzenia, a co za tym idzie – kalorii. Olej kokosowy powinny włączyć do diety osoby zmagające się z nadwagą i otyłością – zwłaszcza otyłością brzuszną. Jedzenie oleju koksowego obniża ryzyko cukrzycy, chorób serca i poprawia tzw. „dobry” cholesterol. Olej kokosowy usprawnia także wydzielanie insuliny, a tym samym reguluje poziom cukru we krwi. W ten sposób zapobiega rozwojowi cukrzycy. Powinny go stosować także osoby zdrowe – profilaktycznie, na wzmocnienie odporności, wspomaganie pracy układu pokarmowego, jako środek o działaniu przeciwwirusowym, antybakteryjnym i przyśpieszającym przemianę materii. Olej kokosowy zawiera też naturalne antyoksydanty, co powoduje, że zwalcza wodne rodniki, powodujące przedwczesne starzenie się i chroni przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Dietetycy wskazują, że jedzenie 2 łyżeczek oleju koksowego dziennie pomaga przyśpieszyć metabolizm i utrzymać smukłą sylwetkę.

Olej z owoców palmy kokosowej zwiera jedno z najwyższych w przyrodzie stężeń kwasu laurynowego (do 51%), który występuje jeszcze tylko w mleku matki i ma za zadanie budować odporność organizmu. Działanie antywirusowe, antybakteryjne i antygrzybiczne nadaje mu miano naturalnego antybiotyku. Olej kokosowy tak dobrze wpływa na zdrowie człowieka, że w wielu przypadkach wykazuje niemal taką samą skuteczność działania jak produkty farmaceutyczne. Zwiększa stężenie ciał ketonowych w mózgu, będących dla niego alternatywnym źródłem energii, dzięki czemu pomaga w leczeniu Parkinsona i Alzheimera. Olej kokosowy zastosowanie ma także w szeroko pojętej kosmetyce – wykazuje właściwości nawilżające oraz kojące. Przy okazji ma niesamowity kuszący orientalny zapach.

Olej kokosowy ma niemal niezliczone właściwości zdrowotne, na przykład:

– chroni przed wirusami (grypa, opryszczka, odra), bakteriami, grzybami, drożdżakami;
– wspomaga pracę trzustki, normując poziom glukozy we krwi- doskonały dla cukrzyków;
– działa pasożytobójczo;
– wspomaga leczenie i regenerację tkanek;
– poprawia ogólną wydolność i kondycję organizmu;
– wspomaga odporność organizmu;
– wspomaga wchłanianie wapnia i magnezu- zdrowe kości i zęby;
– chroni przed chorobami nerek, pęcherza moczowego, wątroby, pęcherzyka żółciowego.

Olej kokosowy bywa określany mianem superfood – pokarmu o szczególnych właściwościach odżywczych. Ceniony przez wielbicieli deserów ze względu na egzotyczny aromat, jest niezastąpiony jako tłuszcz do smażenia naleśników, frytek z dyni, esencjonalnego curry, dodatek do koktajli czy kawy, a także jako składnik ciast i ciasteczek lub wytrawnych wypieków czy przyprawa do potraw orientalnych typu stir-fry oraz smażenia drobiu. Olej to także zdrowy dodatek do porannej owsianki, ryżu na słodko lub baza polewy czekoladowej oraz… naturalny afrodyzjak. Zaletą tego zdrowego tłuszczu jest jego wyjątkowa odporność na tzw. temperaturę dymienia (200 stopni Celsjusza), oraz fakt, że nie podlega on procesowi jełczenia. Olej kokosowy przechowywany w ciepłych pomieszczeniach staje się płynny, zwłaszcza gdy temperatura otoczenia osiągnie 22-25 stopni. I choć zmiana jego stanu skupienia nie wypływa na utratę właściwości, to warto, aby był trzymany w suchym i chłodnym miejscu, z dala od promieni słonecznych.

1. Dodaj go do sałatki – nie tylko zwiększy absorpcję witamin A, D, E i K, ale też sytość posiłku. Dietetycy radzą wręcz zjadać łyżeczkę oleju przed każdym posiłkiem, by zmniejszyć apetyt. Możemy przygotować zarówno egzotyczną sałatkę, który doda nam intrygującego, orzechowego posmaku, jak i bezzapachowego, używanego tak, jak zwykły olej lub oliwa do naszej ulubionej sałatki.

2. Smaż – jest to jeden z najbezpieczniejszych olei do smażenia, ponieważ jego łańcuchy kwasów tłuszczowych są bardzo odporne na wysoką temperaturę. Dzięki temu nawet podczas smażenia w głębokim tłuszczu nie wydziela rakotwórczych związków i nie pali się.

3. Posmaruj chleb – olej kokosowy jest świetnym zamiennikiem masła! Jest on o wiele zdrowszy, gdyż nie jest magazynowany w organizmie, lecz ulega przemianie w czystą energię. W dodatku nadaje się dla osób o wrażliwym żołądku. Na jego bazie można też przygotować smalec dla wegetarian i wegan, dodając do oleju przysmażoną cebulkę (ewentualnie również skwarki tofu lub granulatu sojowego) i przyprawiając.

4. Dodaj go do herbaty lub kawy. Jedną łyżeczkę dziennie wypijaj wraz z filiżanką popołudniowej herbaty. Warto pamiętać, by w takiej formie zastosować olej zimnotłoczony, o przyjemnym aromacie i kokosowym posmaku.

Przykładowe przepisy:

Gofry z owocami

Składniki:
– szklanka mąki
– 2 łyżki cukru
– pół łyżeczki proszku do pieczenia
– szczypta soli
– szklanka mleka kokosowego
– 3 łyżki oleju kokosowego
– duże jajko
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– syrop klonowy, bita śmietana
– dojrzałe mango w kawałkach

Przygotowanie:
W dużej misce wymieszaj mąkę, cukier, proszek do pieczenia oraz szczyptę soli. W osobnym naczyniu połącz mleko kokosowe z olejem kokosowym oraz jajko. Mokre składniki dodaj do suchych i mieszaj tak długo, aż masa będzie idealnie gładka. Rozgrzej gofrownicę, popsikaj olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli i rozpocznij smażenie gofrów. Gotowe dekoruj bitą śmietaną, syropem klonowym oraz kawałkami świeżego mango.

Racuszki bananowe

Składniki:
– 2 jajka
– 2-3 dojrzałe banany
– pół szklanki mleczka kokosowego
– szczypta soli
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– 2 łyżki zmielonych migdałów lub orzechów laskowych (niekoniecznie)

Przygotowanie:
Jajka, banany, sól i mleczko kokosowe zmiksować. Jeśli masa jest za rzadka, można dodać zmielone migdały lub orzechy. Patelnię popsikać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli i rozgrzać. Wlać masę na patelnię, zmniejszyć ogień i smażyć obu stron po kilka minut. Można podawać z plasterkami bananów lub musem jabłkowym.

Naleśniki jabłkowe

Składniki:
– 2 jajka
– 1,5 szklanki mąki
– 1 szklanka mleka
– szczypta soli
– nadzienie (mus jabłkowy z cynamonem)
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– 1 jabłko

Przygotowanie:
Składniki zmiksować na gładkie ciasto. Jabłko obrać i zmiksować z masą naleśnikową. Naleśniki smażyć na rozgrzanej patelni z cienkim dnem (najlepiej naleśnikowej) spryskanej olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli. Przewrócić na drugą stronę gdy spód naleśnika będzie już ładnie zrumieniony i ścięty. Uzupełnić o ulubione dodatki.

Zupa z soczewicą

Składniki:
– 250 g czerwonej soczewicy
– laska cynamonu
– łyżeczka kurkumy
– puszka mleka kokosowego (najlepiej odtłuszczonego)
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– cebula
– 3 ząbki czosnku
– kawałek imbiru wielkości kciuka
– łyżeczka kuminu
– łyżeczka ziaren kolendry
– łyżeczka ziaren musztardowca
– garść liści szpinaku
– puszka pomidorów bez skórki
– szczypta soli do smaku

Przygotowanie:
Soczewicę ugotować z laską cynamonu i kurkumy aż będzie miękka, a połowa wody wyparuje. Wyjąć laskę cynamonu, dodać do niej mleko kokosowe i gotować 10-15 min., aż płyn zgęstnieje. W tym czasie patelnię spryskać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli, usmażyć na nim drobno posiekaną cebulę, potem dorzucić wyciśnięty czosnek i przyprawy. Po chwili dodać szpinak i pomidory. Składniki z patelni połączyć z mlekiem kokosowym. Zagotować.

Azjatycka zupa z kurczakiem

Składniki:
– 25 g cienkiego makaronu sojowego lub makaronu ryżowego
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– 2 łyżeczki tajskiej pasty curry (zielonej lub czerwonej)
– 1 pojedyncza pierś kurczaka
– 1/2 cebuli
– 1/2 czerwonej papryki
– 1,5 litra bulionu drobiowego
– 150 g pieczarek
– 5 łyżek kukurydzy z puszki
– 250 ml mleka kokosowego
– 2 łyżeczki sosu rybnego
– szczypiorek
– limonka
– świeża kolendra

Przygotowanie:
Makaron włożyć do garnka, zalać zimną wodą i odstawić na 10-15 min. do namoczenia. Garnek spryskać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli i podsmażyć pastę curry (oraz ewentualnie dodać całą trawę cytrynową), dodać pokrojoną na małe kawałeczki pierś kurczaka i podsmażać co chwilę mieszając przez ok. 3 min. Dodać drobno pokrojoną cebulę i razem podsmażać ok. 2 min. Dodać cienko pokrojoną paprykę i znów smażyć ok. 2 min. Wlać gorący bulion i zagotować. Pieczarki pokroić na cienkie plasterki i dodać do zupy. Dodać odcedzony i pokrojony na mniejsze części makaron oraz kukurydzę i gotować całość przez ok. 5 min. Doprawić sosem rybnym, dodać mleko kokosowe i dokładnie wymieszać je z zupą. Odstawić z ognia, dodać posiekany szczypiorek i skropić limonką. Przed podaniem podgrzać w razie potrzeby oraz posypać listkami kolendry.

Kurczak po tajsku

Składniki:
– puszka mleczka kokosowego
– 300 g filetu z kurczaka
– 2 pomidory
– duża garść szpinaku baby
– 4 ząbki czosnku
– średnia cebula
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– curry w proszku
– imbir w proszku
– płatki chilli
– sól
– sos sojowy
– sok z limonki

Przygotowanie:
Pomidora odparzyć we wrzątku, obrać ze skóry. Olejem kokosowym Oli-Oli spryskać patelnię, dodać posiekany czosnek, płatki chilli i imbir, ciągle mieszając zasmażyć, aby wydobyć z nich jak najwięcej smaku. Dodać cebulę i zeszklć. Opłukać filet, osuszyć i pokroić na spore kawałki. Gdy cebula się zeszkli dodać fileta, obsmażyć z każdej strony ograniczając mieszanie zawartości patelni do minimum (najlepiej przewrócić kurczaka potrząsając patelnią, lub delikatnie, za pomocą drewnianej łopatki). Pokroić pomidora, gdy kurczak zamknie się z zewnątrz dorzucić go na patelnię i dolać mleczko kokosowe. Dodać curry, dwie łyżki sosu sojowego i posolić. Gotować wszystko 10-15 min. Do sosu dodać szpinak, wycisnąć sok z limonki, dokładnie wymieszać i podawać najlepiej z ryżem jaśminowym lub basmanti.

Kurczak po chińsku

Składniki:
– 6 udek z kurczaka
– 1 szklanka wody
– 2 cebule
Marynata:
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– 2 łyżki papryki słodkiej mielonej
– 1/2 łyżeczki czosnku granulowanego
– 1 łyżeczka soli
– 1/3 łyżeczki pieprzu ziołowego

Przygotowanie:
Kurczaka umyć, oczyścić i wysuszyć. Zasypać papryką, solą, pieprzem, czosnkiem oraz spryskać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli. Wstawić do lodówki na 2-3 h. Kurczaka ułożyć na rozgrzanej patelni. Przyrumienić z każdej strony. Następnie dodać wodę, przykryć pokrywką i dusić na małym ogniu przez 30 min. Po tym czasie mięso przewrócić na drugą stronę. Cebulę obrać i pokroić w krążki lub plastry. Dodać do mięsa. Przykryć pokrywką i dalej dusić jeszcze 20-30 min. na małym ogniu.

Łosoś w ziołach

Składniki:
– 1 filet z łososia bez skóry
– 300 g młodych ziemniaczków
– 1 średnia cebula
– 1 łyżka czosnku
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– 1 łyżeczka suszonego rozmarynu
– sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:
Rozgrzać piekarnik do 180 st. Ziemniaki dokładnie wyszorować, przedzielić na połówki i ugotować do miękkości. Patelnię spryskać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli, dodać pokrojoną w kostkę cebulę i czosnek. Ziemniaki odcedzić, przełożyć na patelnię i lekko podsmażyć. Filet z łososia ułożyć na blasze do pieczenia. Przygotowaną rybę spryskać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli. Doprawić do smaku solą i pieprzem, a następnie piec łososia przez 10-15 min. Ziemniaki posypać rozmarynem, solą i pieprzem. Łososia podawać z ziemniakami i ulubionymi warzywami.

Warzywna duszone

Składniki:
– 1 średniej wielkości cukinia
– 1 cebula
– 3 ząbki czosnku
– pęczek świeżego koperku
– 2 świeże papryki czerwone
– 1 świeża marchewka
– 3 gałązki selera naciowego
– 3 małe ogórki gruntowe
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– 1 łyżeczka mieszanki przyprawa garam masala
– 1 łyżeczka suszonych ziół prowansalskich

Przygotowanie:
Cebulę obrać z łusek, pokroić w cienkie piórka. Czosnek obrać, drobno posiekać. Cukinię umyć, osuszyć, pokroić w większą kostkę 2 cm x 2 cm. Paprykę umyć, obrać ze skóry, pokroić w kostkę 2cm x 2cm. Seler naciowy umyć, oczyścić, pokroić wszerz, w paski ok.1,5 cm. Marchewkę umyć, obrać ze skóry, obieraczką zrobić długie pasma (a’la tagliatelle). Ogórki gruntowe umyć, obrać ze skórki, pokroić na pół, a potem wszerz w kostkę ok. 2 cm. Koperek posiekać grubo. Patelnię spryskać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli i rozgrzać, wrzucić cebulę, czosnek i smażyć. Dodać paprykę, cukinię, seler. Smażyć przez ok. 3 min. Dodać ogórka, marchewkę. Zmniejszyć ogień i dusić warzywa przez około 8-10 min. Spryskać warzywa olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli, doprawić do smaku przyprawami i ziołami, dodać posiekany koper. Wszystko dokładnie wymieszać. Zwiększyć ogień i smażyć jeszcze przez 2-3 min. Warzywa muszą być miękkie, ale delikatnie chrupiące. Podawać same lub z ryżem – najlepiej jaśminowym. Warzywa przed podaniem można posypać ziarnami.

Sałatka z indykiem

Składniki:
– 200 g fileta z indyka lub kurczaka zagrodowego
– 1 dojrzałe awokado
– 1 pomidor lub ok. 200-250 g pomidorków koktajlowych
– 1 papryka czerwona
– 1 mała cebulka
– 2 garści kiełków rzodkiewki
– kilka gałązek natki pietruszki
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– przyprawy do indyka: lubczyk, czosnek suszony, sól, pieprz

Przygotowanie:
Indyka pokroić w cienkie plasterki i doprawić przyprawami. Następnie usmażyć na rozgrzanej patelni skropionej olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli na złoty kolor. Smażenie nie powinno trwać dłużej niż ok. 10 min. Paprykę, pomidory i awokado pokroić w kosteczkę, a cebulę w cienkie plasterki. Wszystko przełożyć do miski i dodać kiełki i natkę pietruszki. Indyka wystudzić po usmażeniu, podzielić na mniejsze części i przełożyć do warzyw. Wszystko razem wymieszać i dodać sól i pieprz do smaku.

Caprese z olejem kokosowym

Składniki:
– 2 pomidory
– 2 serki mozzarella
– sos sałatkowy włoski
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– 3 łyżki wody
– 15 malin
– 0,5 szklanki kiełków słonecznika
– kilka listków rukoli/bazylii

Przygotowanie:
Pokroić w około półcentymetrowe plastry pomidory i ser i układać, przekładając na przemian mozzarellę i pomidory. Danie spryskać olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli i polać sosem sałatkowym. Do posypania potrawy warto wykorzystać świeżo zmielone sól oraz pieprz. Całość udekorować liśćmi bazylii oraz świeżymi malinami, które nadadzą potrawie słodkości i sprawią, że nabierze ona niezwykle oryginalnego charakteru. Caprese dobrze smakować będzie również z oliwkami, które można pokroić i posypać nimi potrawę lub owinąć listkami bazylii i poukładać na talerzu.

Sałatka z jabłkiem na oleju kokosowym

Składniki:
– mieszanka sałat: lodowej, falistej zielonej i czerwonej
– 1 pomidor
– 1/2 dużego jabłka
– 1 łyżka pestek słonecznika
– 1 łyżeczka pestek dyni
– 1 łyżeczka siemienia lnianego
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– drobno posiekana świeża bazylia (kilka listków)
– 1 łyżeczka octu jabłkowego

Przygotowanie:
Składniki umyć, rozdrobnić do wielkości według uznania, wrzucić do miseczki i wymieszać. Jabłko w przyjemny sposób łagodzi „surowość” sałatek warzywnych, nadając im nieco słodyczy, a dzięki lekkiemu kwaskowatemu smakowi również lekkości. Spryskać delikatnie olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli przed podaniem.

Jajecznica z pomidorami suszonymi

Składniki:
– 4 jajka
– olej kokosowy w aerozolu Oli-Oli
– garść suszonych pomidorów
– 1 mała cebulka
– pęczek szczypiorku
– sól i pieprz

Przygotowanie:
Patelnię skropić olejem kokosowym w aerozolu Oli-Oli i rozgrzać. Pokrojoną drobno cebulkę wrzucić na patelnię i smażyć aż lekko zmięknie i się zarumieni. Do cebulki wbić jajka i ostrożnie wymieszać wszystko. Dodać pokrojone suszone pomidory i posiekany szczypiorek. Wymieszać wszystko i smażyć do momentu, aż białka się zetną. Dodać sól i pieprz. Jajecznicę nałożyć na talerze i podawać z bułeczką i świeżym pomidorem.