Na jakie dolegliwości pomaga jarzębina. Właściwości i przeciwwskazania
Jarzębina, a właściwie jarząb pospolity, to często spotykane drzewo w naszych parkach i lasach. Wczesną jesienią jego owoce nabierają ciemnopomarańczowej lub czerwonej barwy i są prawdziwą ozdobą terenów zielonych. Doskonale sprawdzają się w jesiennych aranżacjach domu, a dzieci chętnie robią z nich korale i inne ozdoby. Wiele osób jednak uważa, że owoce jarzębiny są trujące i nie wie, że po odpowiednim przygotowaniu nadają się do spożycia. Dodatkowo mają wiele prozdrowotnych właściwości, które warto wykorzystać jako alternatywę dla popularnych specyfików z apteki.
W tym artykule zebraliśmy niecodzienne ciekawostki o jarzębinie, o których warto wiedzieć, aby w pełni korzystać z dobrodziejstw tej niezwykłej rośliny. Pochodzi ona z rodziny roślin różowatych, z której pochodzi także m.in. truskawka, śliwa, czy grusza. Najczęściej jej owocami żywią się ptaki, ale nie gardzą nimi także sarny czy lisy. Kwiaty natomiast zwabiają poszukujące nektaru pszczoły, a więc przyczyniają się do produkcji miodu.
Dlaczego jarzębina jest uważana za roślinę trującą? Obalamy popularny mit
Wielu rodziców przestrzega swoje dzieci, aby nie próbowały owoców jarzębiny, gdyż mogą uleć zatruciu. Surowe owoce jarzębiny rzeczywiście nie nadają się do jedzenia – jednak nikt nie zje ich aż tyle aby się zatruć. Dzieje się tak ze względu na ich wyjątkowo gorzki smak, za który odpowiada toksyczny dla ludzi kwas parasorbowy. Można jednak sprawić, że smak ten złagodnieje, a owoce staną się jadalne i bezpieczne dla zdrowia. Wystarczy owoce jarzębiny ugotować lub upiec, aby zneutralizować trującą substancję i wydobyć jej słodki smak, wynikający z wysokiej zawartości fruktozy i sacharozy. Ten sam efekt powoduje zamrożenie owoców jarzębiny. Po tym zabiegu można je dodwać do potraw, ususzyć lub przetwarzać wg własnego pomysłu, np. na dżemy.
Prozdrowotne właściwości jarzębiny. Pomaga na te dolegliwości
Jarzębina to prawdziwa skarbnica witamin i minerałów, które doskonale zastępują popularne preparaty multiwitaminowe z apteki. Zawiera zwłaszcza wysoki poziom witaminy C (wyższy niż cytryna), jest też bogatym źródłem błonnika w formie pektyny. Jej czerwony kolor wskazuje także na obecność beta-karotenu, a badania wykazały również pewną zawartość witaminyB, E i K. Z mikroelekmentów spotkamy tam m.in. żelazo, wapń, magnez, cynk i potas. Wszystkie te walory doceniała już pradawna medycyna ludowa, której receptury przewidywały zastosowanie lecznicze również dla kory, kwiatów i liści jarzębiny. Leczono w ten sposób m.in. brak apetytu, reumatyzm i choroby nerek. Sok z owoców pomagał na przeziębienie i działał przeciwzapalnie, a także wzmacniał naczynia krwionośne, co było ważne np. przy chorobie wieńcowej czy hemoroidach. Dziś badania naukowe potwierdzają także antyoksydacyjne działanie jarzębiny, ze względu na obecność cennych polifenoli. Ekstrakty z jej owoców mają działanie obniżające poziom cukru we krwi oraz zwalczające bakterie – w tym tak groźne dla zdrowia, jak gronkowiec, E. coli czy pałeczki salmonelli. Kwas sorbowy, powstały po przetworzeniu owoców zwalcza też pleśnie i grzyby.
Znając lecznicze właściwości jarzębiny warto stosować ją w swojej kuchni. Może być dodawana do mięsa, sosów, deserów, a także spożywana w postaci soków i dżemów. Suszone owoce dają cenny napar na przezięienie i grypę. Coraz więcej sklepów z ekologiczną żywnością ma w swojej ofercie tego typu produkty. Warto pamiętać, że należy zachować umiar w spożywaniu owoców jarzębiny, aby uniknąć biegunki, gdyż w dużej ilości mają one właściwości przeczyszczające. Powinny jej unikać także kobiety w ciąży oraz osoby z częstymi problemami żołądkowymi, związanymi np. z refluksem.
