Muscat – prawdopodobny protoplasta wszystkich winnych szczepów
Chociaż muscat jest bardzo znaną rodziną winorośli, niewiele osób wie, że najprawdopodobniej jest też najstarszym znanym rodzajem, używanym do produkcji wina. Tym bardziej warto poznać go bliżej!
Czego możemy spodziewać się po winach ze szczepu muscat?
Ta niezwykle stara rodzina winorośli zachwyca ludzi od tysięcy lat. Nic dziwnego – nie dość, że ma bardzo przyjemne właściwości aromatyczno-smakowe, jest także bardzo uniwersalna.
Winogrona muscat to zwykle owoce bardzo aromatyczne, z dużą zawartością cukru. Nadają się zarówno do produkowania wytrawnych, orzeźwiających win, jak i cięższych, słodkich trunków deserowych. Owoce z rodziny muscat występują zarówno w trunkach odmianowych, jak i wielu kupażach, gdzie znakomicie poszerzają profil aromatyczno-smakowy.
Muscat to rodzina szczepów, która znana jest ze swoich kwiatowych aromatów. Ich obecność zawdzięczamy monoterpenom, czyli cząsteczkom występującym chociażby w różach. Te związki chemiczne, których w winogronach muscat zidentyfikowano kilkadziesiąt, sprawiają, że winogrona te mogą stawać w szranki z innymi odmianami aromatycznymi, takimi jak na przykład riesling.
Próbując opisać profil muscata, nie można zapominać o nutach, dzięki którym te winogrona zawdzięczają swoją nazwę – chodzi o aromaty piżmowe (fr. musque), wyczuwalne szczególne w młodych winach. Amatorzy wina wyczują w muskacie liczi, miód, gruszki oraz mandarynki. Jest to także jedna z nielicznych odmian, z której produkuje się wina prezentujące nuty… winogronowe!
Skąd pochodzi muscat i gdzie się go uprawia?
Pochodzenie tych wyjątkowych winogron jest niejednoznaczne. Część zapisów historycznych sugeruje, że winorośl podobna do dzisiejszego muscata była uprawiana już przez starożytnych Egipcjan i Persów nawet 3000 lat p.n.e. Inni eksperci przypisują „wynalezienie” tej odmiany starożytnym Grekom. Pierwsze zapisy w literaturze, w których pojawiła się nazwa „muskat”, pochodzą natomiast z XIII w. n.e. Mimo iż ciężko określić dokładne miejsce pochodzenia tej rodziny, jej niezwykła różnorodność (ponad 200 szczepów!) sugeruje, że jest uprawiana od bardzo, bardzo dawna.
Ogromna różnorodność i uniwersalność muscata wpłynęła bez wątpienia na jego szerokie rozpowszechnienie na całym świecie. Winogrona te uprawiane są w zasadzie wszędzie – zarówno w Europie, jak i w Ameryce, Azji czy na Antypodach. Niewątpliwie jednak najbardziej znane wina ze szczepów muscat pochodzą z Włoch oraz Francji.
Najbardziej znane wina z odmian rodziny muscat
Wina z odmian muscat znane są na całym świecie. Bez wątpienia jednym z liderów jest Moscato d’Asti. To pochodzące z włoskiego Piemontu, niezwykle lekkie (ok. 5,5% alkoholu), słodkie wino musujące jest doskonałym trunkiem na gorące dni. Fantastycznie komponuje się z deserami, ale świetnie sprawdza się także w towarzystwie słonych przekąsek, z którymi tworzy bardzo dobre połączenie. Nie jest to oczywiste, ale najszlachetniejszy szczep muscat, czyli muscat blanc znaleźć można także w węgierskich tokajach.
Inna odmiana – muscat ottonel – używana jest chętnie przez producentów najlepszych alzackich win. Zwykle są to trunki półwytrawne i wytrawne, które zachwycają swoimi aromatami. Doświadczenie w produkcji aromatycznych win z muskata mają także RPA i Australia. Wykorzystują do tego odmianę muscat aleksandryjski, który, mimo iż używany głównie do produkcji rodzynek, przy uprawie w specyficznym klimacie daje niezwykle aromatyczne, wysokiej jakości trunki.
