Szansa na zdrowe życie dziecka
W 1981 roku prof. Michael Havisson przeprowadził pierwszą operację dziecka w łonie matki. Od tego momentu płód stał się pacjentem, który jest diagnozowany i może być leczony. Medycyna prenatalna na przełomie ostatnich lat bardzo się rozwinęła. Pojawiło się wiele nowych metod diagnostycznych i terapeutycznych pozwalających na coraz wcześniejsze wykrycie i leczenie wielu wad rozwojowych nienarodzonych dzieci. Dzięki temu Samuel Alexander Armas, u którego zdiagnozowano wrodzoną wadę rozszczepu kręgosłupa był operowany 21 tygodni po poczęciu. Macie Hope, której życiu zagrażał guz, lekarze zoperowali w 22. tygodniu ciąży.
Lepsze poznanie problemu, czyli diagnostyka przedurodzeniowa
Ogromny postęp medycyny prenatalnej sprawił, że przeprowadzane do tej pory badania na nienarodzonych dzieciach zostały zmodyfikowane oraz udoskonalone. W rezultacie nowoczesna diagnostyka w tym zakresie umożliwia nie tylko wykrycie istniejącej wady, ale również precyzyjne określenie jej rodzaju. To ostatnie ma niezwykle istotne znaczenie w podejmowaniu decyzji dotyczących dalszego postępowania. Operacje wykonywane przed urodzeniem wymagają bowiem odpowiedniego przygotowania. Przed kwalifikacją do zabiegu konieczna jest bardzo dokładna diagnostyka zarówno matki, jak i dziecka. Poza badaniami, które mają na celu zdefiniowanie rodzaju wady i ustalenie jej położenia, niezbędna jest również weryfikacja kilku innych, newralgicznych dla powodzenia przebiegu operacji, parametrów. Przeprowadza się m.in. rzetelną ocenę prawidłowego zachowania czynności serca nienarodzonego dziecka oraz badania genetyczne, pozwalające wykluczyć przeciwwskazania do interwencji chirurgicznej. Diagnostyka przedurodzeniowa to podstawa leczenia in utero. Może prowadzić nie tylko do lepszego poznania chorób nienarodzonego pacjenta, ale przede wszystkim zwiększenia szans jego leczenia.
Na co chorują pacjenci przed przyjściem na świat?
Dzieci leczone przed urodzeniem najczęściej są operowane z powodu wad ośrodkowego układu nerwowego, guzów, wodogłowia, wad serca, torbieli czy chorób płuc. Dzięki zabiegom ratującym ich zdrowie, a często także życie, możliwe jest ograniczenie ryzyka wielu upośledzeń, które pozostawione bez ingerencji, mogą zaburzać zdrowie dziecka nie tylko w okresie po urodzeniu, ale długoterminowo.
Macie Hope została zoperowana w 6. miesiącu ciąży matki z powodu guza, który w momencie wykrycia osiągał wielkość grejpfruta. Lekarze byli zdania, że dziecko bez pomocy chirurgicznej nie doczeka dnia swoich narodzin. Rodzicom zaproponowano więc wiążącą się z ryzykiem operację córki jeszcze przed jej przyjściem na świat. Podobnie jak mama Macie Hope, każda kobieta ciężarna zakwalifikowana do operacji płodu jest uprzedzona o możliwościach wystąpienia powikłań pooperacyjnych oraz ryzyku, jakie niesie ze sobą sama operacja. Lekarze przedstawiają również korzyści, jakie może przynieść korekta danej wady. W przypadku tego typu zabiegów informowanie pacjenta o zagrożeniach i szansach związanych z operacją, to podstawa.
Macie Hope – przykład nadziei na pomyślny przebieg operacji
Bohaterka naszego artykułu – mała Macie, urodziła się szczęśliwie siłami natury, 2 miesiące po operacji, którą przeszła w 22. tygodniu od poczęcia. Mimo 10 procentowej szansy na jej uratowanie lekarze z australijskiego szpitala w Melbourne przeprowadzili zabieg pomyślnie, bez żadnych komplikacji. Nie zawsze jednak udaje się ich uniknąć. Interwencja chirurgiczna na nienarodzonym jeszcze dziecku niesie ze sobą niezwykle wiele zagrożeń. Począwszy od bardzo wysokiego ryzyka wystąpienia przedwczesnego porodu, po infekcje, a skończywszy na obrzęku płuc matki i dziecka. Niestety śmiertelność w czasie operacji może wynieść nawet 200%, trzeba pamiętać, że operowani są równolegle 2 pacjenci – matka i dziecko. Z uwagi na wysokie ryzyko towarzyszące temu rodzajowi ingerencji niestety pewien procent z nich kończy się tragicznie. Jednak większość maluchów, poddanych takim operacjom, nawet jeśli rodzi się przedwcześnie, jest zdrowa lub dzięki opiece medycznej ma duże szanse na pełne wyzdrowienie.
Profesor Oluyinka O. Olutoye*, który jako chirurg od lat pomaga nienarodzonym pacjentom, w czasie konferencji „Profilaktyka zdrowotna medycyną przyszłości”** powiedział, że „ważne jest, aby w tym specyficznym rodzaju interwencji zrównoważyć ich ryzyko i rzetelnie rozpoznać korzyści. Jako lekarze musimy stale rozważać wszystkie zmienne i możliwości, w tym: szanse, zagrożenia i inne opcje leczenia. Nie ma wątpliwości co do jednego – zdrowie i życie matki jest priorytetem.”
Na zdjęciu prof. Oluyinka O. Olutoye (specjalista z zakresu chirurgii, pediatrii, położnictwa i ginekologii w Baylor College of Medicine) – druga Konferencja „Profilaktyka zdrowotna medycyną przyszłości”
Świetlana przyszłość medycyny prenatalnej
Operacje na nienarodzonych dzieciach do niedawna traktowane były jako eksperyment medyczny. W ostatnich latach, nie tylko na świecie, ale również w Polsce coraz śmielej podejmuje się próby korekty wad płodu. Chirurdzy przeprowadzają zabiegi na jeszcze nienarodzonych pacjentach, choć budzą one bardzo wiele kontrowersji, nie tylko natury medycznej, ale też moralnej. Mimo obaw związanych z ich powodzeniem, warto podkreślić, że przyszłość medycyny prenatalnej, to także przyszłość milionów żyć, które będą mogły rozwijać się zdrowo. Dla przyszłych rodziców to nadzieja na przywrócenie ich dzieciom zdrowia, a dla samych dzieci, szansa na normalne życie. Potrzeba doskonalenia medycyny prenatalnej, to nie tylko wyzwanie, przed którym stoją lekarze, ale ich zobowiązanie na rzecz rodzin i dzieci – naszych dzieci.
*profesor Oluyinka O. Olutoye, M.B.Ch.B., PhD – specjalista z dziedziny chirurgii, pediatrii, położnictwa i ginekologii w Baylor College of Medicine oraz dyrektor Children’s Fetal Center w Texas Children’s Hospital w Houston. Ma szerokie doświadczenie kliniczne w wykonywaniu zabiegów neonatologicznych i płodowych zabiegów operacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem wrodzonej przepukliny przeponowej i zespołów ran. Dr Olutoye uczestniczył w misjach medycznych w Rosji, Gwatemali, Haiti i Liberii. Jest członkiem American College of Surgeons, American Academy of Pediatrics i West African College of Surgeons.
** “Profilaktyka zdrowotna medycyną przyszłości” druga i jedyna organizowana pod tym hasłem konferencja na polskim rynku medycznym poświęcona wyłącznie zagadnieniom profilaktyki zdrowotnej. Tegoroczna edycja odbyła się 4 października w hotelu Marriott i w jednym miejscu skupiła światowej sławy ekspertów naukowych i specjalistów medycznych.
Kamila Tyniec
www.omegamed.pl
