Ksylitol – słodycz z drzewa

Ksylitol inny niż sacharoza

Trawienie i przyswajanie przez organizm polialkoholi jest odmienne od zwykłych cukrowców. Ksylitol jest wolniej przyswajany w układzie pokarmowym i nie powoduje gwałtownego skoku stężenia glukozy we krwi i wydzielania insuliny. Cukier z brzozy jest niskokaloryczny. Przemiany, jakim ksylitol ulega w organizmie, umożliwiają stosowanie cukru brzozowego przez chorych na cukrzycę. W organizmie cukier z brzozy przetwarzany jest powoli i z minimalnym udziałem insuliny. Ksylitol ma  14 krotnie niższy od sacharozy indeks glikemiczny. Według opinii konsumentów, po  pewnym czasie używania ksylitolu brzozowego zmniejsza się łaknienie cukru.

Ksylitol, a ksylitol fiński

Już w XIX wieku podjęto próby otrzymania syropu z soku brzozowego.

Podczas II wojny światowej powszechne były niedobory produktów spożywczych, w tym cukru. Właśnie w  Finlandii zaczęto na dużą skalę przetwarzać drewno brzozowe w celu uzyskania słodkiej substancji w postaci krystalicznej – cukru z brzozy. Finlandia do dzisiaj wytwarza ksylitol w naturalny sposób, bez substancji chemicznych, bez drożdży i jest głównym eksporterem takiej formy tego słodziku. Ksylitol fiński to powszechnie używany synonim naturalnie otrzymywanego ksylitolu.  Taki ksylitol fiński jest w ofercie sklepu internetowego organic24.pl.

Jak stosować ksylitol?

Zdaniem WHO nie istnieje górna granica spożycia ksylitolu. Jednak podawana powszechnie dawka to 15 g cukru brzozowego dziennie, co daje około 3 łyżeczek na dzień. Zaleca się dochodzenie do tej dawki stopniowo, aby organizm miał szansę powoli przyzwyczaić się do jego trawienia. Według fińskich naukowców docelowo dopuszczalne jest konsumowanie w ciągu jednego dnia do 40 g cukru z brzozy, co daje 8-10 łyżeczek ksylitolu fińskiego.

Jak działa ksylitol brzozowy?

Dobrze udokumentowanym działaniem ksylitolu jest jego bakteriobójcze  działanie dlatego cukier brzozowy polecany jest przy próchnicy zębów i w chorobach dziąseł. Ksylitol brzozowy pomaga w zachowaniu mineralizacji zębów. Często występuje w produktach do higieny jamy ustnej : płynów do płukania czy past do zębów. Chętnie też jest stosowany w gumach do żucia, gdzie ma za zadanie niwelowanie nieprzyjemnego zapachu. Ksylitol powoduje mniejszy wzrost poziomu glukozy we krwi niż spożycie produktów zawierających cukier (oczywiście przy przestrzeganiu zrównoważonej diety i aktywnego tryby życia). Cukier z brzozy może być stosowany w trakcie diet odchudzających.

Jak smakuje ksylitol?

Okazuje się, że odczucia przy spożywaniu ksylitolu są różne. Osoby o wyczulonym smaku mówią o wrażeniu poczucia chłodu. Pojawiają się też głosy o metalicznym posmaku w ustach. Generalnie wszyscy czują dużą słodycz i osoby, które muszą z diety cukier wykluczyć chętnie używają tego cukru z brzozy. Ponieważ kaloryczność dań z ksylitolem jest niższa, jest chętnie stosowany przy odchudzaniu.

Ksylitol w kuchni

Cukier z brzozy doskonale nadaje się do słodzenia napojów. Twarde kryształki rozpuszczają  się jednak gorzej niż cukier stołowy i należy dłużej mieszać. Ksylitol nadaje się także do  smażonych i gotowanych potraw, jak i oczywiście do deserów, ciast i przetworów owocowych. Nie stosuje się ksylitolu do pieczenia ciasta drożdżowego – drożdże na nim nie wyrosną. W potrawach przygotowywanych na ciepło słodkość ksylitolu wzrasta nawet o 50 % i należy to uwzględnić w proporcjach składników, dodać go mniej.

Natomiast więcej ksylitolu trzeba dodać do potraw z dodatkiem żelatyny ponieważ osłabia jej krzepnięcie.  Do deserów i napojów przygotowywanych na zimno bierze się taką samą ilość cukru brzozowego jak cukru  stołowego.  Można ksylitol brzozowy zemleć i posypać nim słodkości, tak jak cukrem pudrem.

Kto nie powinien używać ksylitolu?

Ze względu na trudność ustalenia dawki u tych osób –  nie poleca się stosowania ksylitolu przez kobiety karmiące, noworodki, niemowlęta i małe dzieci.  Wynika to z doniesień, że  zbyt duże spożycie ksylitolu brzozowego może skutkować lekkim rozwolnieniem. Ponieważ te wytyczne nie są kategorycznie przesądzone, niektórzy rodzice podają cukier z brzozy również dzieciom.