Co szkodzi oczom: podstawowe zasady higieny oka
Nie na darmo się mówi, że wzrok to nasz najważniejszy zmysł – aż 80% wrażeń dekodowanych przez mózg dostarczanych jest właśnie przez oczy. Dlatego powinniśmy o nie dbać szczególnie starannie – nie tylko dla ich zdrowia, ale także i urody na długie, długie lata…
Higiena oczu to szereg czynności, które mają na celu ochronę oka przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, zaburzającymi prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. W ramach higieny oczu każdy człowiek wykonuje proste działania profilaktyczne, które mogą zapobiec poważniejszym dolegliwościom. Dbanie o oczy to część elementarnej higieny osobistej, bez której ludzki organizm nie jest w stanie przetrwać w otoczeniu. Higiena oczu domaga się jednak szczególnego potraktowania w warunkach współczesnej cywilizacji, gdy nasz narząd wzroku jest bardziej niż dotychczas narażony na negatywne oddziaływanie czynników zewnętrznych, w tym zwłaszcza komputera i telewizora.
Do czynności związanych z higieną oczu należy na przykład przemywanie twarzy i oczu czystą wodą, aby zapobiec dostaniu się bakterii i wirusów do narządu wzroku. To także dostarczanie organizmowi optymalnej ilości płynów, które sprzyjają nawilżeniu gałki ocznej. Istotnym elementem higieny oczu jest zapewnienie sobie odpowiednich warunków pracy, które są zgodne z zasadami ergonomii.
Dobre oświetlenie – warunek konieczny prawidłowego funkcjonowania oczu
Oczy funkcjonują prawidłowo tylko we właściwym oświetleniu. Zbyt jasne światło (np. słońce) może zniszczyć komórki światłoczułe, dlatego w słoneczny dzień należy nosić okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV. Nie należy wpatrywać się w słońce ani nawet w palącą się żarówkę.
Zbyt słabe oświetlenie również działa niekorzystnie, przyczynia się bowiem do powstawania wad wzroku. Komórki światłoczułe przyzwyczajają się do słabego światła więc zmiana jego intensywności może uszkodzić siatkówkę. Na oczy źle wpływa również długotrwałe wpatrywanie się w przedmioty leżące blisko. Dlatego podczas długiego czytania, warto co jakiś czas oderwać wzrok od książki i popatrzeć w dal. Spowoduje to rozluźnienie mięśni regulujących kształt soczewki.
Jak pracować przy komputerze nie szkodząc oczom?
Warto zapoznać się z zasadami higieny otoczenia i przepisami związanymi z pracą przy komputerze zawartymi w polskich normach oraz zarządzeniach SANEPID-u:
- odległość od monitora osoby pracującej przy komputerze musi wynosić około 70 cm,
- odległość tyłu monitora od następnej osoby nie może być mniejsza niż 130 cm,
- minimalna powierzchnia przypadająca na jedno stanowisko komputerowe określona jest na 6 m²,
- natężenie światła w pomieszczeniu, gdzie znajdują się komputery nie może być mniejsze niż 500 lx, a w przypadku, gdy przy komputerach pracują osoby starsze – nawet powyżej 750 lx. Oznacza to, zgodnie z zasadą 1:3, że natężenie światła mierzone na powierzchni monitora, nie może być mniejsze niż 180 lx, a dla osób starszych 250 lx. Światło to musi być rozproszone – nie punktowe,
- monitor nie powinien stać na tle okna, a niezależnie od tego zaleca się stosowanie żaluzji okiennych,
- zaleca się takie usytuowanie monitora, aby jego górny brzeg znajdował się poniżej poziomu oczu,
- obraz na ekranie powinien być ostry, kontrastowy i stabilny,
- na ekranie nie powinny być widoczne żadne odblaski (ograniczają je m.in.: osłonięte okna, odpowiednio ustawione monitory, tj. równolegle do linii okien – bokiem, oprawy rozpraszające światło).
W naturalnych warunkach oko zmienia obiekty, skupiając wzrok raz na przedmiotach bliskich, raz na odległych, a praca przy komputerze powoduje, że wzrok skupiony jest przez długi okres czasu w stałej odległości i rzadko ma możliwość jej zmiany. Prowadzi to do zwiotczenia mięśni gałki ocznej, a co za tym idzie do problemów z akomodacją i pogorszenia wzroku. Właśnie z tego powodu bardzo ważne jest robienie krótkich, ale dość częstych przerw podczas pracy przy komputerze – nie rzadziej niż co dwie godziny. 
Wystarczy odejść od komputera na 5-15 minut, wyjrzeć przez okno i popatrzeć na bliskie i dalekie obiekty.
Mruganie – najlepszy sposób nawilżania oka
Istotną rzeczą jest też sprawa nawilżenia rogówki oka. Normalnie rogówka nawilżana jest w sposób naturalny podczas mrugania. Podczas pracy przy komputerze natomiast, użytkownik przenosi wzrok z monitora na klawiaturę i z powrotem wykonując przy tym niewielkie, mimowolne ruchy powiekami. Efektem tak rzadkiego mrugania powiekami jest wysuszanie dolnej części oka, które doprowadzić może do zespołu suchego oka. Warto więc podczas przerw w pracy mrugać wielokrotnie, co może zapobiec temu schorzeniu. Ważne jest również, aby osoby pracujące przed komputerem w okularach, zaopatrzyły się w szkła z antyrefleksem.
Istotnym elementem higieny oczu, na który uwagę powinny szczególnie zwracać kobiety, jest specjalistyczna pielęgnacja skóry otaczającej oczy. Warstwa skóry wokół narząd wzroku jest cieńsza niż na pozostałych partiach twarzy. Występuje w niej niewielka ilość włókien kolagenowych i elastynowych, które są odpowiedzialne za sprężystość i jędrność skóry. Mała ilość gruczołów łojowych sprawia, że łatwo o jej odwodnienie, co przyczynia się do nieestetycznego wyglądu. Dlatego warto już po dwudziestym roku życia stosować żele i kremy nawilżające te partie twarzy.
Na podrażnienie oczu można użyć soli fizjologicznej, kwasu bornego albo kropli dostępnych ogólnie bez recepty, np. ze świetlikiem. W razie problemów z wysychaniem oczu należy stosować krople nawilżające do oczu, w lekkich stanach zapalnych – 
przeciwzapalne, zwykle na bazie kortykosteroidów. Ropiejące oczy u dziecka można przemywać wywarem z kory dębu lub rumianku.
Ważnym elementem higieny oczu jest również dostarczanie organizmowi optymalnej ilość płynów, dbanie o poziom wilgotności powietrza w pomieszczeniach (np. poprzez stosowanie nawilżaczy powietrza), przebywanie na świeżym powietrzu, używanie okularów ochronnych podczas pływania, uprawiania sportów zimowych i innych, unikaniu sztucznego, oślepiającego światła oraz organizacji stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii.
Doktor Bates stwierdził, iż jeśli chcemy dobrze widzieć, albo poprawić swój wzrok, należy złagodzić napięcie wokół oczu, ale także napięcie w całym ciele. Po kursie jogi oczy są rozluźnione, widzenie jest bardziej czyste, a kolory stają się bardziej żywe. Korzyści płynące z jogi dla oczu są spektakularne w większości problemów ze wzrokiem, takich jak krótkowzroczność, albo w przypadku stresu wzrokowego. Regularna praktyka pozwala zwalczyć zmęczenie oczu. Joga oczu nie jest metodą cudowną albo działającą natychmiastowo. Prawdziwe rezultaty pojawią się, jeżeli praktykuje się taką jogę z cierpliwością, dobrą wolą oraz regularnie.
Ćwiczenia
Tego typu gimnastyka oczu jest bardzo łatwa do wykonania. Opiera się na relaksacji. Istnieją kursy indywidualne i zbiorowe. Możecie także wziąć przykład z 5 ćwiczeń gimnastycznych dla oczu. Ćwiczenia są skoncentrowane na wzroku, ale czasami także dotyczą całego ciała. Niektóre są stymulujące, inne są relaksujące.
Żródła: www.abczdroweoczy, www.Biomedical.pl , www.chronoczy,pl
Zebrała: Emilia
