Jak najnowsze technologie wpływają na nasze ręce?

Czy wielogodzinna praca przy komputerze może powodować zespół „cieśni” kanału nadgarstka i czy korzystanie z ekranów dotykowych faktycznie deformuje dłonie? Jakie problemy mogą mieć dorośli i dzieci w wyniku zbyt częstego korzystania z nowych technologii?

Dolegliwości, na które kiedyś uskarżali się głównie pracownicy biurowi, graficy komputerowi, muzycy lub kasjerzy coraz częściej dotyczą przedstawicieli innych zawodów, a także dzieci i młodzieży. Coraz więcej wolnego czasu spędzamy stacjonarnie, bez wychodzenia z domu, często przed ekranami komputerów i smartfonów. Dla wielu osób ta forma odpoczynku stała się już nawykiem, a nawet stylem życia. Ale jak te nawyki wpływają na nasze zdrowie? Niefizjologiczne ułożenie nadgarstków podczas korzystania z komputera lub telefonu komórkowego, setki kliknięć myszką, tysiące ruchów joystickiem lub wciskanie przycisków na padzie nie mogą pozostać bez wpływu na nasze ręce. W wyniku stale wykonywanych intensywnych i zarazem monotonnych ruchów dłoni może dojść do przeciążenia mięśni odpowiedzialnych za ruchy nadgarstka, do zmian naczyniowych w stawach i w tkankach miękkich ręki. Dlatego, jeśli po wielogodzinnej pracy przy komputerze odczuwasz mrowienie w dłoniach, a także ból, obrzęk i sztywność nadgarstka, nie lekceważ tych symptomów. Zacznij działać, weź sprawy w swoje ręce! 

Co zrobić, aby odciążyć nadgarstki?

Dr n. med. Jarosław Strychar, ortopeda, traumatolog z Carolina Medical Center, specjalizujący się w leczeniu urazów i deformacji pourazowych kończyny górnej, rekonstrukcji ścięgien, a także w leczeniu operacyjnym zmian zwyrodnieniowych w obrębie ręki wyjaśnia, że należy dążyć do tego, aby zmniejszyć ucisk na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka. W tym celu trzeba ograniczyć w miarę możliwości zginanie dłoni w nadgarstku. Istnieje wiele rozwiązań, które pomagają zmienić ustawienie ręki podczas pracy z komputerem.  

Krok pierwszy – zmiana ergonomii miejsca pracy 

Blat biurka powinien znajdować się nieco poniżej wysokości łokci. Ważne jest, abyś mógł swobodnie położyć ręce i nadgarstki podczas obsługi myszki i klawiatury. Staraj się nie zginać i nie skręcać nadgarstków podczas korzystania z klawiatury i myszki komputerowej! 

Użytkowanie tradycyjnej myszki jest niekorzystne dla dłoni, nadgarstka i przedramienia, ponieważ wymaga wygięcia nadgarstka i uniesienia palca. Najzdrowsze jest trzymanie ręki w pionie, dlatego wszyscy użytkownicy myszek do komputerów powinni przyzwyczaić się do korzystania z pionowej myszki ergonomicznej. Warto przyzwyczaić się do pracy z nią, co na początku osobom dotąd korzystającym z tradycyjnych myszek może sprawiać trudność. Jeśli Twoje dziecko dopiero zaczyna przygodę z komputerem, od samego początku powinno pracować z myszką pionową ergonomiczną. 

Krok drugi – porada u fizjoterapeuty

Czy ekrany dotykowe faktycznie deformują dłonie? 

Ich historia jest zbyt krótka. Na tę chwilę nie ma badań, które udowadniałyby w 100 procentach, że telefony z ekranami dotykowymi szkodzą. Aby przeprowadzić takie badanie, trzeba byłoby zbadać grupę kilkuset dzieci na przestrzeni 15 lat. Ale warto zachować przezorność i umiar w ich użytkowaniu.

Dr Jarosław Strychar przyznaje, że coraz częściej wśród jego pacjentów zdarzają się dzieci i młodzież. Uskarżają się na przewlekłe bóle kciuka. Wśród nich znajdują się gracze komputerowi i użytkownicy telefonów komórkowych. Zawsze wtedy doradzam rodzicom, aby ograniczyli dzieciom czas korzystania z komputera i z telefonu na miniumum miesiąc. Okazuje się, że dolegliwości bólowe ustępują – mówi ortopeda.

Czy częste korzystanie z myszki komputerowej może powodować chorobę?

Od kilku lat lekarze uważają, że korzystanie z nowych technologii prowadzi do zespołu „cieśni” nadgarstka. Teoria ta ma wielu przeciwników jednak dr Jarosław Strychar wyjaśnia, że opinia ta nie jest poparta żadnymi badaniami naukowymi. Podkreśla, że ciągła praca przy komputerze wiąże się bezpośrednio z występowaniem zespołu kanału nadgarstka (w skrócie ZKN), zwanego zespołem „cieśni” nadgarstka! Zostało to udowodnione wieloma badaniami.

Co to jest test Phalena?

To prosta, szybka i popularna metoda stosowana w diagnostyce zespołu „cieśni” nadgarstka. Możesz go wykonać samodzielnie. Stań w pozycji wyprostowanej. Unieś ręce przed siebie. Zegnij w łokciu, aby uzyskać kąt prosty. Połącz dłonie w taki sposób, aby stykały się ze sobą grzbietami, skieruj je palcami w dół. Nadgarstki mają być całkowicie zgięte. Ta pozycja powoduje ściśnięcie nerwu pośrodkowego, co na moment wywoła objaw cieśni. Obserwuj reakcję organizmu. Jeśli po upływie 1-2 minuty poczujesz mrowienie i drętwienie  dłoni w kciuku, palcu wskazującym i środkowym, to oznacza, że wynik jest dodatni, czyli prawdopodobnie cierpisz na zespół „cieśni” nadgarstka. Jeśli natomiast wyżej wymienione objawy pojawią się dopiero po 3-10 minutach, to wynik testu jest negatywny.

Jeśli to „cieśń” nadgarstka, to co dalej?

Co jeszcze warto wiedzieć o ZKN?

Podsumowując warto pamiętać o kilku zasadach: 

1. W miarę możliwości ogranicz czas korzystania z komputera i telefonu.
2. Spędzaj aktywnie wolny czas.  
3. Zmień ergonomię miejsca pracy. Ważny jest wygodny fotel i biurko, odpowiednia ułożenie rąk w czasie pracy. Zamień tradycyjną myszkę na pionową ergonomiczną.
4. Nie lekceważ bólu! Jest dobrym wskaźnikiem, że coś niepokojącego dzieje się w organizmie.
5. Zdrowym nawykiem jest robienie przerw w trakcie pracy. W tym czasie możesz wykonać krótkie, trwające od 3 do 5 minut ćwiczenia (np. krążenia nadgarstków). Uwaga! Dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci. Trzymaj się zasady: 1 godzina pracy, 5 minut przerwy.