Jak leczy się chrapanie?

Chrapanie to problem, który może dotyczyć nawet 30% populacji. Uznawana za szczególnie uciążliwy dla osób dzielących z chrapiącym sypialnię, dolegliwość ta nie powinna być bagatelizowana. Choć chrapanie nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia, może prowadzić do choroby, jaką jest obturacyjny bezdech senny.

Dlaczego chrapiemy?

Wibrujące, cichsze lub głośniejsze dźwięki z dróg oddechowych to nic innego, jak odgłos utrudnionego przepływu powietrza podczas wdechu. Gdy w czasie snu mięśnie wiotczeją, tylna część gardzieli opada – powstaje wąska szczelina, która umożliwia oddychanie. Gdy języczek i podniebienie miękkie wchodzą w drgania, pojawia się chrapanie.

Chrapanie częściej diagnozuje się u mężczyzn niż u kobiet. Ma to związek ze specyficzną budową szyi. U kobiet dolegliwość ta najczęściej pojawia się po menopauzie, gdy żeńskie hormony płciowe przestają chronić organizm przed wiotczeniem mięśni. Chrapią osoby otyłe, z wadami anatomicznymi i innymi nieprawidłowościami w obrębie dróg oddechowych (skrzywiona przegroda nosowa, przerost migdałków, polipy itp.), palące papierosy, nadużywające alkoholu, a także zażywające leki uspokajające i nasenne. Nawet osoba, która zwykle nie ma takiego problemu, może chrapać np. po bardzo męczącym dniu.

Jak diagnozuje się chrapanie?

Leczenie chrapania wymaga określenia przyczyny problemu. Warto to zrobić jak najszybciej. Chrapanie może być pierwszym objawem obturacyjnego bezdechu sennego – choroby groźnej dla całego organizmu. Pierwszą osobą, która stwierdza problem, jest oczywiście partner lub ktoś inny, kto dzieli z chrapiącym sypialnię. Natomiast samym leczeniem chrapania zajmuje się laryngolog.

Aby określić skalę problemu i wykluczyć lub potwierdzić występowanie bezdechu sennego, wykonuje się badanie polisomnograficzne snu. Pacjent pozostaje na noc w klinice, gdzie podłączany jest do szeregu czujników. Badają one m.in. oddech, tętno, ruchy klatki piersiowej, bioelektryczną czynność mózgu, aktywność serca, funkcje mięśni i nerwów, ruchy gałek ocznych itp. To kompleksowe badanie pozwala precyzyjnie wychwycić wszelkie zaburzenia snu.

Diagnoza przyczyny chrapania często wymaga przeprowadzenia dodatkowych badań, np. tomografii komputerowej nosa i zatok w celu stwierdzenia nieprawidłowości w budowie anatomicznej, badania krtani itp.

Jakie są sposoby na zdrowy sen?

Do pewnego stopnia chrapanie można zniwelować samemu. Wymaga to przestrzegania zasad higieny snu i ogólnie prowadzenia zdrowego stylu życia. Zachowanie prawidłowej masy ciała, unikanie alkoholu przed snem, rzucenie palenia – już te zmiany u wielu pacjentów znacznie podniosły komfort snu. Leki nasenne i uspokajające wprawdzie pomagają szybciej zasnąć, jednak obniżają jakość nocnego wypoczynku. Lepiej ich unikać. Mniej narażeni na chrapanie jesteśmy wtedy, gdy dbamy o regularność i odpowiednią długość snu.

Warto pamiętać o następujących zasadach:

•       Wstawać i kłaść się spać o regularnych porach (nawet w dni wolne od pracy!)
•       Nie korzystać ze smartfonów, komputerów i innych urządzeń elektronicznych na 3 godziny przed snem (bezwzględnie – na godzinę)
•       Spać w dobrze wywietrzonym, zaciemnionym pomieszczeniu
•       Dbać o aktywność fizyczną – najlepiej zmęczyć się późnym popołudniem lub wieczorem
•       Ostatni posiłek zjeść 3 godziny przed snem, później co najwyższej lekką przekąskę
•       Ostatnią kawę wypić wczesnym popołudniem
•       Unikać drzemek w ciągu dnia – jeśli już musimy się przespać, niech odpoczynek nie trwa dłużej niż godzinę, zakończmy go najpóźniej o 15.00
•       Ograniczyć czas spędzany w łóżku – nie wylegiwać się, nie jeść, nie oglądać telewizji itp.

Jak się leczy chrapanie?

Sposób leczenia chrapania zależy od przyczyny występowania tego problemu. Jak wcześniej wspomniano, czasem wystarczy pozbyć się zbędnych kilogramów, rzucić palenie lub ograniczyć kofeinę. Jeśli przyczyną chrapania są nieprawidłowości w obrębie dróg oddechowych, takie jak skrzywiona przegroda nosowa, polipy w nosie itp., niezbędne może się okazać leczenie chirurgiczne.

Obecnie lekarze dysponują wieloma możliwościami leczenia chrapania i bezdechu sennego jako takiego. Jedną z takich metod jest radiochirurgia, czyli rozszerzenie dróg oddechowych na poziomie gardła oraz usztywnienie tkanek miękkich za pomocą fal o wysokiej częstotliwości. Powodują one mikrouszkodzenia, które goją się poprzez powstawanie blizn. W czasie zabiegu chirurg może też np. skrócić języczek lub zmniejszyć objętość migdałków podniebiennych.

Za najmniej inwazyjną metodę leczenia chrapania uznawana jest laseroterapia. Stymulowane światłem lasera, tkanki zwiększają napięcie. W rezultacie utwardzają się łuki podniebienne, podniebienie miękkie, języczek, a także powierzchnia boczna nasady języka. Po laseroterapii pacjent może od razu wrócić do codziennych zajęć, nie ma też żadnych ograniczeń w jedzeniu i piciu.

W leczeniu chrapania wykorzystuje się też specjalne aparaty wewnątrzustne, projektowane i przygotowywane indywidualnie dla każdego pacjenta. Zakładane na noc, powodują wysunięcie języka i żuchwy do przodu, co skutecznie odblokowuje drogi oddechowe. Innym sposobem są specjalne urządzenia – protezy CPAP. Przez odpowiednio dopasowaną maskę wtłaczają one dodatnie ciśnienie do dróg oddechowych pacjenta. Nowoczesne aparaty pozwalają też m.in. na monitorowanie stanu chorego i przesyłanie tych danych online bezpośrednio do lekarza prowadzącego.