Jak chronić oczy podczas pracy? Porady na zmęczony wzrok

26 marca 2025, dodał: Marta Dasińska

Obecnie wszyscy wpatrują się w ekran, czy to komputera, smartfona czy innego urządzenia cyfrowego. Stres, jaki wywiera to na oczy, może powodować stan zwany „cyfrowym zmęczeniem oczu” (DES) lub „zespołem widzenia komputerowego” (CVS). Nowym terminem jest także „zespół oka biurowego”. Objawy obejmują zmęczenie oczu, suchość oczu, niewyraźne widzenie, zaczerwienienie i drżenie oczu oraz bóle głowy, szyi i ramion.

Poniżej przedstawiamy kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby zmniejszyć ryzyko lub złagodzić dyskomfort związany z syndromem oka biurowego. Po pierwsze należy udać się do okulisty na kompleksowe badanie wzroku. To jedna z najważniejszych rzeczy, które możesz zrobić, aby zapobiegać lub leczyć objawy związane z zespołem widzenia komputerowego. Podczas wizyty u okulisty koniecznie jest podanie lekarzowi informacji o swoich nawykach pracy, w tym o częstotliwości i czasie korzystania z komputera i innych urządzeń w pracy i w domu. Warto też zmierzyć odległość oczu od ekranu komputera przed wizytą u okulisty, aby mógł on zbadać nasz wzrok pod kątem konkretnej odległości roboczej.

Kluczem do ograniczenia objawów jest dobre oświetlenie. Nadmiernie jasne światło, czy to z powodu zewnętrznego światła słonecznego wpadającego przez okno, czy też ostrego oświetlenia wewnętrznego, jest częstą przyczyną przemęczenia oczu. Podczas korzystania z komputera oświetlenie otoczenia powinno być o około 50% słabsze niż to, które zwykle występuje w większości biur. Możemy zmniejszyć światło zewnętrzne, zasłaniając zasłony, żaluzje lub rolety i zmniejszyć oświetlenie wewnętrzne, używając mniejszej liczby żarówek lub żarówek o niższej intensywności. Użytkownicy komputerów często uważają, że wyłączenie górnych świetlówek i zastąpienie ich lampami podłogowymi jest przyjemniejsze dla zdrowia ich oczu.

Zmęczenie oczu może być też nasilone przez refleksy światła odbijającego się od powierzchni, w tym od ekranu komputera. Dlatego warto ustawić komputer tak, aby okna nie znajdowały się bezpośrednio przed ani za monitorem, ale raczej z boku. Można też rozważyć zainstalowanie ekranu antyodblaskowego na wyświetlaczu. Osobom które noszą okulary zaleca się założenie powłoki antyrefleksyjnej, aby zmniejszyć odblaski poprzez ograniczenie ilości światła odbijającego się od przedniej i tylnej powierzchni soczewek.

Osoby, które mają ekrany CRT (katodowe) na swoim monitorze powinny rozważyć wymianę go na płaski ekran LED (dioda elektroluminescencyjna) z powierzchnią antyrefleksyjną. Stare ekrany CRT mogą być główną przyczyną zmęczenia oczu podczas pracy przy komputerze z powodu migotania obrazów. Jeśli chodzi o nowy płaski ekran komputera stacjonarnego, warto wybrać taki, który ma przekątną ekranu wynoszącą co najmniej 19 cali. Im wyższa rozdzielczość, tym lepiej. Także zmiana ustawień wyświetlania na komputerze może pomóc zmniejszyć zmęczenie oczu. Warto dostosować jasność urządzenia do jasności wokół siebie. Jeśli białe tło tej strony wygląda jak źródło światła, należy je przyciemnić. Jeśli jednak wydaje się matowe i szare, może nie zapewniać wystarczającego kontrastu, co może utrudniać czytanie. Warto także dostosować rozmiar tekstu, tak aby zapewnić maksymalny komfort dla oczu, szczególnie podczas czytania, edytowania lub pisania długich dokumentów. Należy zwiększyć rozmiar, jeśli zauważymy, że mrużymy oczy, ale jednocześnie musimy pamiętać, że większy nie zawsze oznacza lepszy, ponieważ zbyt duży rozmiar tekstu może zmusić oczy do zbyt szerokiego śledzenia.

Istotna jest też tzw. temperatura barwowa, która odnosi się do widma światła widzialnego emitowanego przez wyświetlacz kolorowy. Niebieskie światło to światło widzialne o krótkiej długości fali, podczas gdy pomarańczowy i czerwony to odcienie o dłuższej długości fali. Ekspozycja na niebieskie światło pomaga zachować czujność, ale po pewnym czasie powoduje zmęczenie oczu. Odcienie od żółtego do czerwonego są bardziej relaksujące i mogą być lepsze do długotrwałego oglądania, szczególnie w nocy. Wiele urządzeń pozwala użytkownikowi dostosować temperaturę barwową do własnych preferencji.

Przy długiej pracy przy monitorze zaleca się inwestycję w powłoki ochronne, które działają jak tarcza, redukując odblaski i filtrując niebieskie światło emitowane przez ekrany cyfrowe i sztuczne światło. Aby uzyskać najwyższy komfort oczu warto zapytać okulistę o spersonalizowane okulary komputerowe, które mają lekko przyciemniane soczewki, które filtrują niebieskie światło. Mogą być też wykonane z korekcją wzroku. Taka inwestycja na pewno pozwoli złagodzić skutki cyfrowego zmęczenia oczu. Warto także mieć w zapasie odpowiednie krople do oczu, które mogą poprawić komfort oczu, zmniejszyć syndrom widzenia komputerowego i potencjalnie prowadzić do zwiększonej produktywności i satysfakcji z pracy.