Pytanie o to, ile powinno ważyć dziecko na poszczególnych etapach życia, towarzyszy wszystkim rodzicom. Rzeczywiście, zwłaszcza na początku regularne kontrole przyrostów masy ciała są ważne, ponieważ stanowią jeden wyznaczników stanu zdrowia i jego prawidłowego sposobu żywienia. Oznaczają, że maluch najada się, a to podstawa jego harmonijnego rozwoju. Aby to ocenić, otrzymane wartości nanosi się na siatki centylowe. Warto pamiętać, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie, a odchylenia od normy zazwyczaj są niewielkie i nie stanowią powodu do niepokoju. Oczywiście ostatecznie decyduje o tym lekarz, który podczas kontroli oraz bilansów sprawdza ogólny stan zdrowia dziecka i jego kondycję. W razie jakichkolwiek zastrzeżeń co do masy ciała malucha czy starszaka, może zasugerować wykonanie dodatkowych badań, a nawet wizytę u dietetyka.
Przybieranie dziecka w pierwszych tygodniach
Po porodzie dziecko nie od razu czuje głód. Jest zmęczone i – podobnie jak mama – regeneruje się w czasie snu. Kiedy uda mu się złapać brodawkę lub smoczek od butelki, zazwyczaj ssie krótko — już te niewielkie ilości mleka wystarczą, by zaspokoić jego głód. Zanim jedzenie stanie się bardziej efektywne, a przerwy między posiłkami się wydłużą, minie jeszcze kilka tygodni.
Jeżeli karmisz piersią, trudno jest oszacować, ile dziecko zjadło. Łatwiej jest kontrolować te wartości w przypadku podawania butelki. Najlepszym dowodem na to, że dziecko przyjmuje właściwe ilości mleka, jest sprawdzanie przyrostu masy jego ciała. Robi to pielęgniarka w szpitalu oraz położna środowiskowa, która odwiedza Cię w domu. Uzyskane wyniki zapisuje się i konfrontuje z danymi z siatki centylowej, właściwej dla konkretnej płci oraz wieku.
Są różne normy określające, ile na danym etapie życia powinno przybierać dziecko (na dobę):
- od narodzin do ukończenia 3. miesiąca życia: 26 do 31 gramów,
- od 3. do 6. miesięcy: 17 do 18 gramów,
- od 6. do 9. miesięcy: 12 do 13 gramów,
- od 9. do 12. miesięcy: około 9 gramów.
Jak widzisz tempo, w jakim zwiększa się masa ciała dziecka, maleje proporcjonalnie od jego wieku. To normalna sytuacja — nietrudno oszacować, ile musiałby ważyć dorosły człowiek czy nawet nastolatek, gdyby utrzymał przyrosty wagi na takim poziomie, jak w początkowym okresie swojego życia.
Kontrole przyrostów masy ciała
Warto wiedzieć, w jaki sposób prawidłowo liczyć masę ciała dziecka i jak interpretować otrzymane wyniki. Przede wszystkim trzeba uwzględnić nie tylko to, ile maluch ważył po porodzie, ale też, jaka była jego najniższa waga w 2/3 dobie. Dokonując samodzielnych pomiarów, zawsze korzystaj z tej samej wagi — pilnuj, aby była ustawiona równo na twardym podłożu.
W przypadku, gdy dziecko ukończyło roczek, rodzice mogą sami sprawdzać, ile waży maluch, a potem wprowadzać dane do kalkulatora masy ciała dziecka. Narzędzie — na podstawie informacji o masie ciała i wzroście — oblicza BMI. W razie jakichkolwiek odchyleń od normy warto skonsultować uzyskany wynik z pediatrą. Niedobory mogą świadczyć m.in. o:
- infekcji, która zwiększa zapotrzebowanie energetyczne organizmu,
- zaburzeniach wchłaniania,
- zbyt małej ilości pokarmu,
Choć nie są to częste sytuacje, to jednak warto mieć je mieć na uwadze. O tym, że maluch może mieć problemy zdrowotne, mogą świadczyć np. nieregularne, sprawiające trudności wypróżniania, mała ilość wydalanego moczu, a także płacz i niepokój sugerujące głód. W przypadku podejrzeń, że dziecko je nieefektywnie, dobrym pomysłem jest ważenie go tuż przed i zaraz po posiłku.
Ciekawostki:
- Bez względu na sposób karmienia czy rodzaj porodu, noworodki tracą na wadze. W 3. dobie masa ich ciała spada w stosunku do masy urodzeniowej od około 6 do 10%. To zupełnie naturalne zjawisko fizjologiczne, wynikające z wydalenia wody, smółki, zużywania zapasów tłuszczu zgromadzonych w życiu płodowym. O ile nie jest to spadek drastyczny i nie wynika z niedożywienia, nie stanowi powodów do niepokoju.
- Nie tylko masa ciała dziecka świadczy o jego zdrowiu czy kondycji. Czynnikami, które trzeba brać pod uwagę przy ocenie stanu malucha, jest m.in. obwód głowy i klatki piersiowej, odruchy, rozwój motoryczny.
- Zazwyczaj do podwojenia masy urodzeniowej dochodzi w 6. miesiącu życia dziecka, a przed skończeniem roczku do jej potrojenia.
- Przed podjęciem jakichkolwiek kroków (np. dokarmianiu dziecka karmionego piersią w obawie przed zbyt słabym przybieraniem) należy skonsultować się z pediatrą lub dietetykiem.
- Siatki centylowe zostały opracowane przez WHO na podstawie danych dotyczących norm wzrastania zaobserwowanych u dzieci karmionych piersią. Uwzględniono w nich mieszkańców krajów rozwiniętych, położonych w różnych rejonach świata i należących do kilku grup etnicznych.
Pamiętaj, że masa ciała dziecka to kwestia mocno indywidualna. Często warunkują ją geny, ruchliwość dziecka oraz ogólny stan zdrowia. Zawsze, jeżeli masz wątpliwości co do prawidłowego rozwoju malucha, możesz poszukać wsparcia u lekarza. Kiedy uzna on za stosowne, rozszerzy diagnostykę np. o badanie USG jamy brzusznej czy badanie krwi.
