Hemoroidy – przyczyny, objawy i leczenie
Hemoroidy to jedna z najczęstszych dolegliwości dotykających Polaków. Szacuje się, że nawet co druga dorosła osoba może cierpieć z powodu guzków krwawniczych. Czym są hemoroidy i jak powstają? Jakie objawy powinny nas zaniepokoić? Jak leczy się tę nieprzyjemną dolegliwość? Jak zapobiegać nawrotom choroby?
Jak powstają hemoroidy?
Guzki krwawnicze są naturalną częścią naszego organizmu. To trzy poduszkowate uwypuklenia spotów żył znajdujących się w odbycie. Część z nich wywodzi się z górnego splotu żył i nazywamy je guzkami wewnętrznymi. Natomiast guzki zewnętrzne pochodzą ze splotu żył dolnych i gdy się powiększają, są widoczne w pobliżu odbytu. Zadaniem hemoroidów jest wspomaganie mechanizmu zamykania kanału odbytu, dzięki czemu mamy kontrolę nad oddawaniem stolca oraz gazów.
Problem z żylakami odbytu pojawia się, kiedy guzki zaczynają się powiększać i przemieszczać. Choroba hemoroidalna rozwija się, gdy dochodzi do nadmiernego przekrwienia guzków z powodu wzrostu ciśnienia w splotach żylnych. Powiększone hemoroidy wewnętrzne w początkowej fazie choroby są niewidoczne, jako pierwsze zobaczymy te zewnętrzne. Istnieje wiele przyczyn rozwoju choroby hemoroidalnej. Najczęstsze to niezdrowy, siedzący tryb życia, częste zaparcia lub biegunki, ciąża oraz poród. Hemoroidy dokuczają także wielu kolarzom, biegaczom długodystansowym oraz osobom, które zawodowo jeżdżą konno. Rozwojowi tej choroby sprzyja zła dieta (mała ilość błonnika pokarmowego i picie niewystarczającej ilości wody), skłonność do zwolnionej perystaltyki jelit, otyłość, oraz zabiegi chirurgiczne w obrębie krocza i odbytu. Zdarza się też, że hemoroidy bywają powiązane z groźnymi chorobami, na przykład marskością wątroby, wrodzonym brakiem zastawek żylnych w żyłach trzewnych lub guzami miednicy małej.
Objawy hemoroidów – na co zwracać uwagę w toalecie?
Najbardziej charakterystycznym objawem powiększenia guzów krwawniczych jest krwawienie z odbytu. Krew w przypadku hemoroidów zawsze jest świeża i czerwona (uwalnia się z powiększonych guzków podczas parcia na stolec). Jeśli choroba jest zaawansowana, zwykle pojawia się krew w muszli klozetowej. W innym przypadku zobaczymy krew w niewielkiej ilości na stolcu lub jej ślady na papierze toaletowym. Pojawienie się skrzepów krwi, smolistych lub ciemnowiśniowych śladów oraz czarnego stolca nie jest objawem choroby hemoroidalnej i zwykle świadczy o poważniejszych schorzeniach.
Inne objawy, które pojawiają się w przebiegu choroby to swędzenie i pieczenie w okolicach odbytu, ból i dyskomfort podczas wypróżniania, uczucie podrażnienia okolic odbytu i niecałkowitego wypróżnienia się. Niektórzy chorzy zauważają u siebie również wyciek śluzu podczas wypróżniania się. W przypadku zaawansowanych hemoroidów wewnętrznych guzki mogą wypadać na zewnątrz podczas parcia na stolec. Zwykle cofają się same, ale bywa też tak, że trzeba ręcznie odprowadzić je do kanału odbytu. W najgorszych przypadkach hemoroidy wewnętrzne nie da się wycofać i cały czas pozostają na zewnątrz odbytu. Taki stan wywołuje dolegliwości bólowe podczas siadania.
Rozpoznanie hemoroidów nie jest trudne – zmiany zewnętrzne wyglądają jak sinawe guzki zlokalizowane w okolicach odbytu. Guzki wewnętrzne można wyczuć palcem podczas badania przez odbyt. Tego rodzaju badanie wykonuje lekarz. W razie potrzeby można wykonać również rektoskopię (ocena całej odbytnicy) lub kolonoskopię (badanie jelita grubego). Wszystkie osoby po 45 roku życia, u których pojawia się krwawienie z odbytu, powinny poddać się tym badaniom.
Jak się leczy hemoroidy?
Metodę leczenia hemoroidów dobiera się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. W pierwszej fazie zwykle zaleca się ciepłe kąpiele, nasiadówki w naparze z kory dębu, a w przypadku bardzo silnego bólu po wypróżnieniu przykładanie lodowego okładu. Jeśli te metody nie przynoszą ulgi, należy zastosować czopki lub maść na żylaki odbytu (na przykład http://ruskorex.pl/wskazania-do-stosowania) przez kilka lub kilkanaście dni. Lekarz może zalecić również zastosowanie antybiotyków lub leków zawierających glikokortykosteroidy.
Zaawansowane przypadki często wymagają leczenia chirurgicznego. Na bardzo dokuczliwe i nawracające hemoroidy zakłada się gumowe opaski lub wstrzykuje do nich środki chemiczne, które nie pozwalają krwi dostać się do guzków. Dobre efekty w leczeniu żylaków odbytu daje również terapia laserowa oraz krioterapia, czyli leczenie zimnem. Jeśli wszystkie powyższe metody nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, to można hemoroidy po prostu wyciąć. Jest to jednak zabieg bardzo bolesny i wiąże się z wystąpieniem powikłań pooperacyjnych.
Aby uniknąć nawrotu hemoroidów, należy wprowadzić do swojego codziennego menu więcej błonnika i płynów oraz dbać o regularny wysiłek fizyczny. Nie należy doprowadzać do sytuacji, w których wzrasta ciśnienie w jamie brzusznej (na przykład dźwiganie), a dłuższe sesje pracy siedzącej należy przerywać kilkuminutowymi spacerami lub ćwiczeniami.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
