Autoklaw to jedno z najważniejszych narzędzi, które powinno się znaleźć w każdym laboratorium medycznym, farmaceutycznym, biologicznym czy weterynaryjnym. Takie urządzenie to również „must have” dobrego gabinetu kosmetycznego, dentystycznego czy chirurgicznego. Jednak wybór dobrego autoklawu nie jest prosty i powinien on być poprzedzony dokładną analizą, zarówno potrzeb, jak i możliwości jego lokalizacji w gabinecie lub laboratorium.
Co to jest autoklaw?
Autoklawy to urządzenia służące do sterylizacji parą wodną w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury. Najprościej mówiąc, są to szczelne, hermetycznie zamykane zbiorniki, zaopatrzone w system wytwarzania pary wodnej, manometr pokazujący aktualne ciśnienie oraz zawór bezpieczeństwa, chronicy urządzenia przed eksplozją na skutek zbyt wysokiego ciśnienia w zbiorniku. Nowoczesne autoklawy są z reguły sterowane automatycznie, dzięki czemu ich obsługa jest prosta i intuicyjna, a ogranicza się do włożenia i wyjęcia sterylizowanych rzeczy. W niektórych modelach trzeba dolać do zbiornika wody.
Zastosowania autoklawów
Autoklawy stosowane są do sterylizacji różnego rodzaju materiałów i przedmiotów. W pierwszej kolejności należy wymienić podłoża do hodowli mikroorganizmów, hodowli tkankowych in vitro, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych, a także różnych, możliwych do sterylizacji termicznej płynów. Służą ku temu odpowiednie programy, które z jednej strony zapobiegają wytryśnięciu zawartości sterylizowanych pojemników (kolb, butli) do komory, zaś z drugiej – chronią użytkownika przed poparzeniem płynami, uniemożliwiając otwarcie komory, gdy temperatura przekracza np. 80 stopni Celsjusza. Autoklawy wykorzystywane są też do wyjaławiania skażonych materiałów, zużytych podłoży i wszelkiego rodzaju materiałów, które mogłyby stanowić zagrożenie dla otoczenia.
Kolejnymi rzeczami, które z reguły sterylizuje się w autoklawach, są narzędzia. W laboratoriach poddaje się temu procesowi praktycznie wszystkie produkty, którym nie szkodzi sterylizacja przegrzaną parą wodną pod ciśnieniem: naczynia szklane, końcówki pipet automatycznych, plastikowe pojemniki itd.
Z kolei w gabinetach kosmetycznych, dentystycznych lub chirurgicznych, wśród sterylizowanych materiałów przeważają różnego rodzaju elementy, którymi wykonuje się różne zabiegi bezpośrednio na ludziach lub zwierzętach (muszą być one zatem tak bardzo jałowe, jak to tylko możliwe). Narzędzia przed sterylizacją warto owinąć folią aluminiową, by uniknąć możliwego uszkodzenia komory, co występuje na skutek oddziaływania między różnymi gatunkami stali.
Na co trzeba zwrócić uwagę przed zakupem autoklawu?
Kupując autoklaw, należy w pierwszej kolejności ustalić jakie materiały będą w nim sterylizowane. W przypadku dużych ilości płynów, znajdujących się w większych pojemnikach, optymalnym rozwiązaniem będzie autoklaw pionowy o dużej pojemności komory. Takie autoklawy z reguły stosowane są np. w laboratoriach mikrobiologicznych czy analitycznych. Najlepiej jednak zapytać specjalistę z firmy Danlab.
Z kolei w gabinetach, gdzie wykorzystuje się wiele narzędzi, dominują autoklawy poziome, jako wygodniejsze przy załadunku i rozładunku. Sterylizowane materiały kładzie się na tackach, które umieszczane są w komorze autoklawu. Do długich narzędzi, np. endoskopów, lepiej kupić autoklaw o mniejszej pojemności, lecz o dłuższej komorze roboczej. Z kolei, gdy używa się dużo drobnych narzędzi, poleca się urządzenie z szeroką, płytszą komorą, do której można włożyć wiele tacek.
