Siwe włosy dla nikogo nie stanowią powodu do radości. Jednak większość osób traktuje to jako normalną część zmian przychodzących z wiekiem, i nie martwią się tym niepotrzebnie nie przysparzając sobie tym samym nowych siwych włosów.
Siwienie włosów (canities) może być miejscowe lub na całym ciele, częściowe lub całkowite, czasowe lub stałe. Jest spowodowane zanikiem pigmentu, może być wrodzone, przedwczesne lub związane z coraz większym wiekiem. Fizjologiczne – zwane też starczym – siwienie może rozpocząć się już między 30 a 40 rokiem życia. Jeśli „szron” pokrywa skronie ludzi 20–25-letnich, to mamy do czynienia z siwizną przedwczesną, ale w wyniku przebycia niektórych chorób, bardzo silnego stresu albo znacznego wyniszczenia organizmu.
Pierwsze „siwe” – tak naprawdę wcale nie siwe, a całkowicie pozbawione barwnika – włosy pojawiają się wtedy, gdy melanocyty przestają prawidłowo funkcjonować. Czupryna ma wtedy kolor keratyn, z których włosy są zbudowane – biały lub lekko beżowy, czasami z odcieniem żółtego. Siwy kolor jest złudzeniem powstającym w zestawieniu z włosami jeszcze posiadającymi pigment. Pierwsze siwe włosy najczęściej pojawiają się na skroniach, mogą jednak wystąpić na dowolnej części ciała lub głowy. Czasami najpierw zaczyna siwieć broda, w innych przypadkach natomiast długo utrzymuje swój kolor nawet po całkowitym osiwieniu głowy – najprawdopodobniej dlatego, że broda jest częściej pociągana w trakcie codziennych czynności, a skóra policzków i twarzy nie sztywnieje tak jak skóra głowy. Włosy łonowe i w pachwinach niemal nigdy nie siwieją, a jeśli już to o wiele później niż włosy na głowie. W bardzo rzadkich przypadkach włosy odzyskują swój kolor, tak samo jak mogą również wyrosnąć trzecie zęby. Zmiana koloru włosa zaczyna się w korzeniu, wzrastający stopień niedobory pigmentu powoduje zmianę koloru włosów na kremowy lub śnieżno biały. We włosie nie występują inne zmiany oprócz utraty pigmentu. Może występować stopniowe łysienie, nie ma jednak potwierdzonego związku między tymi dwoma przypadłościami. Siwieją również zwierzęta domowe: psy ok. 6–7 roku życia, koty ok. 7–8 roku. Najpierw siwiejące włosy pojawiają się na głowie, w okolicach warg i uszu, następnie wokół oczu i w pojedynczych skupiskach na całym ciele zwierzęcia.
Powstawanie siwych włosów jest spowodowane zmianą formacji pigmentu w brodawce. Metchnikoff rozważał zależność utraty pigmentu w związku z komórkami niszczącymi inne komórki. Siwy kolor włosa zależy od kilku czynników: niedoboru pigmentu, właściwego koloru włosa, oraz obecności bąbelków powietrza w korze włosa. Utrata całego pigmentu powoduje idealnie biały kolor włosa. Rola bąbelków powietrza jest dość duża: wypompowanie ich z włosa przywraca mu jego naturalny kolor.
Emi Nishimura, szef zespołu z Kanazawa University, wyjaśnia, że DNA w komórkach jest nieustannie atakowane przez czynniki uszkadzające, takie jak mutagenne chemikalia, światło ultrafioletowe czy promieniowanie. Szacuje się, że pojedyncza ssacza komórka przeżywa ok. 100 tysięcy uszkadzających materiał genetyczny sytuacji dziennie. Japończycy połączyli siwienie ze stopniowym zanikiem komórek macierzystych, które zapewniają stały dopływ nowych melanocytów. Wg nich, wyspecjalizowane komórki nie tylko „wymierają”, ale także przekształcają się w inne komórki barwnikowe lub trafiają w niewłaściwe miejsca. Dalsze badania na myszach wykazały, że za siwienie odpowiadają niereperowalne uszkodzenia DNA. W ramach naszego studium odkryliśmy, że siwienie włosów, najbardziej oczywisty [i widoczny] przejaw starzenia, może być powodowane przez uszkodzenie genów, które oddziałuje na różnicowanie komórek macierzystych. Sugeruje to, że siwienie jest uruchamiane przez akumulację nieuniknionych uszkodzeń DNA. W zdrowych włosach komórki macierzyste melanocytów migrują do określonej części mieszka włosowego (opuszki), gdzie wypełniają się melaniną, a następnie (już jako melanocyty) przemieszczają się do łodygi włosa. W siwych włosach komórki macierzyste przekształcają się w melanocyty w niewłaściwych miejscach. W takich okolicznościach nazywa się je komórkami ektopowymi. Japońskie badanie wykazało też, że by włosy zachowały swój kolor, konieczne jest istnienie sprawnie funkcjonującego punktu kontrolnego – enzymu ATM. To on kieruje ruchem komórek macierzystych i decyduje, czy przekształcą się one w melanocyty, czy komórki ektopowe.
Poznanie przyczyny siwienia włosów i zrozumienie powodów utraty pigmentu sugeruje stosowanie profilaktyki. Po pojawieniu pierwszego siwego włosa nie można co prawda zapobiec całkowicie temu procesowi, można go jednak spowolnić. Jeśli tylko podejmuje się odpowiednie kroki, by zachować młode, zdrowe ciało jeszcze przed pojawieniem się siwych włosów istnieje duże prawdopodobieństwo, że siwe włosy pojawią się później. Ponieważ choroby i siwe włosy, zwłaszcza w wieku średnim, są silnie ze sobą powiązane, zdrowie fizyczne powinno być w jak najlepszym czasie. Brak należytej o to dbałości jest ważnym czynnikiem wczesnego siwienia. Niedobór minerałów i witamin niezbędnych dla wzorowego zdrowia, młodości ciała i organów wewnętrznych, również obecność słońca, świeżego powietrza, odpoczynku, snu, i tak dalej, niewątpliwie prowadzi do przedwczesnego siwienia. Zmartwienia, smutki, depresje, stany lękowe – czynniki źle wpływające na zdrowie psychiczne – mogą przyśpieszyć proces. Chroniczne bóle głowy, newralgiczność lub inne poważne bóle występujące często, powodujące przemęczenie i brak sił witalnych, na przykład zaburzenia snu, bezsenność, także przepracowanie i problemy finansowe – wszystko to również bardzo przyśpiesza proces siwienia. Gorączka i wyczerpujące choroby – jak tuberkuloza, anemia, niedożywienie – są częstą przyczyną powstawania siwych włosów.
Tendencja do siwienia wygląda na najłatwiejszą cechę do odziedziczenia. Jeśli czyjaś matka lub ojciec osiwieli w bardzo wczesnym wieku, jest bardzo prawdopodobne, że dana osoba również wcześnie osiwieje. Matka (lub ojciec) którzy osiwieli w wieku trzydziestu pięciu lat najprawdopodobniej przekażą tę cechę swojej córce lub synowi. Nie ma powodu, by niepotrzebnie rozpaczać nad czymś, co jest nieuniknione i jest normalnym procesem zachodzącym w organizmie.
Wiele ludzi może przywołać przypadek przyjaciela lub kogoś z rodziny, kto z powodu wielkiego zmartwienia lub szoku osiwiał w bardzo krótkim czasie. Istnieją również osoby, które osiwiały w czasie dosłownie jednej nocy. Dr Pavey relacjonuje przypadek żołnierza, który dostał pojmany, wsadzony do celi, i pozbawiony ubrania oraz w takim stanie przesłuchiwany. Był bardzo brutalnie traktowany, poddawany torturom, bardzo przerażony. W pół godziny jego czarne włosy zmieniły kolor na całkowicie biały. Dr Lebar z Paryża mówi o przypadku dwudziestotrzyletniego żołnierza, który został wyrzucony w powietrze w czasie eksplozji miny, a następnego dnia kosmyki jego włosów na jednej stronie głowy były białe. Dekoloryzacja nastąpiła na całej długości włosów, zarówno na tych dłuższych jak i bardzo króciutkich. W tych przypadkach, jak widać szok niezwykłej mocy wywołały zmiany w rdzeniu włosa. Zanotowano również przypadki, kiedy to włosy na jednej połowie głowy straciły kolor, by za kilka godzin lub dni powrócić do naturalnego koloru. W literaturze medycznej zanotowano wiele przypadków, kiedy to z zupełnie niezrozumiałego powodu włosy traciły pigment, lub bąbelki powietrza dostawały się do jego zewnętrznej części (kory), powodując siwienie. Oczywiście gdy włosy siwieją powstają również pewne zmiany w systemie gruczołowym. Gruczoły nadnerczy mają tak wielki wpływ na pigmentację włosów i skóry , zostało udowodnione, że strach, zmartwienie, przemęczenie, choroby i wiele innych niekorzystnych czynników bardzo źle wpływa na te gruczoły. Zazwyczaj w przypadku przedwczesnego siwienia gruczoły nadnerczy mają obniżoną aktywność.
Za regułę można przyjąć, że siwe włosy już takie pozostaną. Czasami kolor powraca w mniejszym lub większym stopniu, jednak jest to niezwykle rzadki przypadek, i nie należy szczególnie na to liczyć. Można zrobić wiele by poprawić stan skóry głowy a zatem i stopień odżywienia włosów. Po pierwsze – musi ona być utrzymana w czystości; regularne mycie za pomocą czystego mydła i wody jest najlepsze do tego celu. Należy zapobiegać nadmiernemu przesuszeniu, a gdy to nastąpi można pomóc za pomocą oliwy z oliwek lub lanoliny (tłuszcz z wełny) nacierać skórę głowy. Gdy przedwczesne siwienie jest rezultatem generalnie niskiej kondycji, normalny kolor włosów może być odzyskany lub chociaż proces siwienia może zostać zatrzymany jeśli będzie się dbało o zdrowie i polepszało się je w każdy możliwy sposób. Użycie wydzielin wewnętrznych może być pomocne, stosować można na przykład wydzielinę gruczołu nadnerczy lub przysadki mózgowej w minimalnych ilościach pod nadzorem lekarza. Również w przypadkach niedoczynności tarczycy można stosować jej wydzielinę pod nadzorem lekarza. Płynna wazelina może być wmasowywana w skórę głowy w miejscach, gdzie występują siwe włosy, dwa razy dziennie; da to efekt jeśli generalny stan zdrowia się poprawi. Energiczne czesanie szczotką o długim włosiu rano i wieczorem również może dać bardzo korzystne efekty. Pociąganie włosów, lub masowanie skóry głowy opuszkami palców ma bardzo dobry wpływ na krążenie krwi. Jednak żadna z tych procedur nie będzie miała bezpośredniego wpływu na kolor włosów.
Jest tylko jeden sposób, by zmienić kolor siwych włosów jest ich ufarbowanie. Na rynku dostępnych jest wiele środków służących temu celowi. Jedną z najlepszych i najbezpieczniejszych metod jest użycie farby z orzecha włoskiego. Powstaje ona w skutku zmieszania 40 części otoczek z orzechów włoskich, 5 części ałunu, i pozwolić by połączyło się z 200 częściami oliwy z oliwek. Po usunięciu wody mieszanina jest odcedzana i perfumowana w zależności od życzenia. Wywar z szałwi również może być stosowany, jego nasycenie zależy od wymaganego efektu. Zazwyczaj łyżka stołowa liści szałwi zagotowana w kubku wody daje satysfakcjonujący kolor. Włosy należy regularnie przemywać wywarem, lub za pomocą namoczonych w wywarze i wmasowanych we włosy, zwłaszcza w skórę głowy. Innym roztworem służącym farbowaniu włosów jest 1 część kwasu garbnikowego lub kwasu galusowego na 8 części oliwy z oliwek lub gliceryny. W czasie używania farb należy być bardzo ostrożnym by nie używać farm mineralnych. Są co prawda najskuteczniejsze, ale za to mogą być przyczyną problemów jeśli nie zostaną użyte w prawidłowy sposób. Farby roślinne muszą być używane częściej, gdyż są słabsze, ale za to są nieszkodliwe. Jednak mogą wystąpić alarmujące przypadki w przypadku zastosowania pirogallolu, co prawda środka roślinnego, jednak za to bardzo często stosowanego w farbach dostępnych na rynku. Najwartościowszą farbą jest Perska lub pochodząca ze Wschodu mieszanka sproszkowanej henny i indygo. Te dwie substancje są oddzielnie mieszane z wodą i nałożone na włosy. Najpierw nakłada się pastę z henny, a po mniej więcej godzinie, gdy włosy nabiorą czerwonego koloru, nakłada się pastę z indygo. Po kilku godzinach włosy są dokładnie spłukane wodą, i mają głęboki, czarny kolor. Jeśli jakakolwiek farba ma być użyta, koniecznie trzeba najpierw dokładnie umyć włosy mydłem nie zawierającym amoniaku i gorącą wodą, by pozbyć się tłuszczu. Potem należy bardzo dobrze wysuszyć włosy i dopiero wtedy można nakładać farbę. Trzeba pamiętać, że farbując siwe lub białe włosy należy wziąć pod uwagę nie do końca pewny efekt koloryzacji – może ona nastąpić w niezwykle szybkim czasie, a co najważniejsze zmiany w pigmentacji włosów i skóry następują równolegle i po ufarbowaniu włosów, można odnieść wrażenie że „coś jest nie tak”.Amerykańscy naukowcy po licznych badaniach opublikowali w Proceedings of the National Academy of Sciences informację, że wystarczy wstawić odpowiedni gen do komórki mieszka włosowego, by uzyskać dowolny kolor włosów. Naukowcy sądzą, że możliwe jest przywracanie barwy włosom siwym, i to w dowolnie wybranym kolorze. Możliwa będzie również zmiana ich koloru na życzenie. Obecnie testują technikę na myszach albinosach. Ze wstępnych badań wynika, że najłatwiej można zmienić barwę włosów siwych, a najtrudniej będzie uzyskać kolor blond – twierdzi szef zespołu naukowców z San Diego Robert Hoffman. Inni naukowcy współpracujący z jedną z zachodnich firm kosmetycznych postanowili przechytrzyć naturę i zmusić włosy, by wyprodukowały odpowiedni pigment w tak zwanym trzonie włosa, czyli w martwej części wystającej nad powierzchnię skóry. Stało się to możliwe dzięki poznaniu naturalnych procesów biosyntezy melanin. Opracowany przez nich skład produktu zawiera specjalnie dobrane substancje czynne, m.in. prekursor melaniny. Wnika on do wnętrza włosa i reaguje z tlenem w powietrzu. Następuje utlenienie prekursora, w wyniku czego powstają pigmenty identyczne z naturalnymi. Siwizna stopniowo staje się mniej widoczna. Osoby kruczowłose, rude i jasno blond nie mają szans – preparat działa wyłącznie na włosy w kolorach średni blond–ciemny brąz.
Póki co nie ma leków, które mogłyby cofnąć proces naturalnego odbarwiania włosów. Można próbować opóźnić siwienie, m.in. chroniąc czuprynę przed słońcem, które ma bezpośredni wpływ na zanikanie melanocytów, produkujących barwnik. Są także teorie – niepotwierdzone jednak badaniami naukowymi – że za zbyt wczesne siwienie włosów, podobnie jak za wiele innych zaburzeń w pracy organizmu, odpowiada niedobór miedzi i witaminy B5. To teoretycznie potwierdza słuszność powiedzenia, że do siwizny trzeba „dorosnąć”, bowiem niedobory te często występują u osób w podeszłym wieku i u tych, które żyją w stałym napięciu nerwowym i niezbyt dobrze radzą sobie ze stresami. Po raz kolejny potwierdza się, że odpowiedni styl życia, w tym prawidłowa, bogata w witaminy i mikroelementy dieta ma zasadniczy wpływ na nasze zdrowie. Teraz okazuje się, że także na to, kiedy osiwiejemy. Niewykluczone, że bujne i odporne na siwienie włosy Japończycy zawdzięczają dużej ilości wodorostów i oleju sezamowego w codziennej diecie.
Najlepiej jednak zaakceptować zmianę koloru włosów. Cokolwiek się z nimi nie zrobi, włosy są siwe, choć ufarbowane. Człowiek wie że one są siwe, nie oszuka sam siebie. Wiele osób wygląda równie dobrze a nawet i lepiej w siwych włosach, niż w naturalnym kolorze, jedynie tylko niektórym zmiana ta nie wychodzi na dobre. Należy dbać o zdrowie i pozwolić włosom mieć taki kolor, jaki nabędą same. Jedną dziwaczną rzeczą w ludzkiej naturze jest to, że słucha się i przestrzega zupełnych głupot jak na przykład natychmiastowe wzbogacanie, lub rady niewykwalifikowanej fryzjerki zupełnie pozbawionej wiedzy na temat specyfików, i fizjologii, a nie słucha się specjalistów w danej dziedzinie. A najbardziej zadziwiające jest, że zupełnie szkodliwe kuracje i rady (kupione za duże pieniądze i w dodatku używane) nigdy nie były by przestrzegane, jeśli polecone przez profesjonalistę.
Każda osoba, która chce wydobyć swoje najlepsze cechy powinna zwrócić uwagę na swoje zdrowie i naturalność a będzie wyglądała o wiele lepiej niż ta osoba która jest stworzona „sztucznie”. Należy pamiętać, by starać się być takim jakim zostało się stworzonym przez naturę.
Źródła:
http://www.handsomemen.pl/wlosy,wlosy,siwienie.html,
http://www.poradnia.pl/uroda/wlosy/470-dlaczego-wlosy-siwieja,
