Dlaczego nadciśnienie jest niebezpieczne? Zadbaj o prawidłowe bicie swojego serca
Pomimo coraz bardziej rozpowszechnionej wiedzy na temat nadciśnienia, nadal trudno nam przyjąć do wiadomości, jak bardzo poważna jest to choroba. Cierpi na nią co trzeci dorosły Polak, przy czym mniej niż połowa z nich o tym wie. Brak wiedzy natomiast nieuchronnie prowadzi do pogarszania się stanu zdrowia. Warto zatem dowiedzieć się, czy i my jesteśmy w tej grupie.
Nadciśnienie – co to jest?
Prawdą jest, że wielu z nas nadal nie do końca wie, czym jest nadciśnienie tętnicze. Ten brak wiedzy może okazać się brzemienny w skutki. Nadciśnienie diagnozuje się, gdy podczas minimum dwóch wizyt u lekarza zauważono u nas wysokość ciśnienia w układzie krwionośnym od 140mmHg (skurczowe) i od 90mmHg (rozkurczowe). Istotny jest tu czynnik powtarzalności wyników, gdyż jednorazowe podwyższone ciśnienie może być spowodowane chociażby nadmiernym stresem, wysiłkiem fizycznym czy niedawno wypitą kawą bądź zapalonym papierosem. Dlatego niezwykle ważne jest, by przed badaniem uspokoić się i odpocząć przez około dziesięć minut w pozycji leżącej. Nie zmienia to jednak faktu, iż już jednorazowe alarmująco wysokie ciśnienie powinno zmotywować nas do wizyty u lekarza. Co więcej – nawet nawracające bóle i zawroty głowy, bezsenność czy rozdrażnienie mogą być sygnałem do tego, by się zbadać. Opóźnienie diagnozy, a przez to leczenia nadciśnienia, może być bowiem bardzo szkodliwe dla organizmu.
Jak odczytywać pomiary ciśnienia?
Przyczyny nadciśnienia tętniczego
W wielu przypadkach za nadciśnienie pierwotne odpowiedzialne są predyspozycje genetyczne – warto zatem zorientować się, czy rodzice nie cierpią na tę samą przypadłość. Kolejnymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania są:
- Otyłość (zwłaszcza brzuszna) i nadwaga
- Palenie papierosów i spożywanie dużych ilości alkoholu
- Brak aktywności fizycznej
- Duży poziom stresu.
Istnieje jeszcze tak zwane nadciśnienie wtórne, które pojawia się jako skutek innej choroby, między innymi przewlekłej choroby nerek, zespołu Cushinga czy zespołu Connana.
Warto podkreślić, iż problem nadciśnienia tętniczego dotyczy nie tylko seniorów. Każda grupa wiekowa jest narażona na tę chorobę, także dzieci i młodzież.
Jak nadciśnienie niszczy organizm?
Nie bez powodu mówi się, że nadciśnienie to cichy zabójca, który powoli niszczy najistotniejsze obszary naszego ciała. Konsekwencje tej choroby możemy podzielić na wczesne, które charakteryzują się drobnymi uszkodzeniami tętnic czy naczyń krwionośnych, a także późne, będące kumulacją tych zmian. W rezultacie możemy obserwować zgubne dla zdrowia zmiany w:
- Nerkach (uszkodzenie kłębuszków nerwowych prowadzące do niewydolności)
- Naczyniach krwionośnych (spadek elastyczności)
- Oczach (uszkodzenie naczyń siatkówki)
- Mózgu (uszkodzenie naczyń krwionośnych zwiększające ryzyko udarów)
- Sercu (przerost ściany mięśnia serca, wzrost ryzyka miażdżycy i zawału)
Mierzenie ciśnienia w domu – który ciśnieniomierz wybrać?
U osób cierpiących na nadciśnienie konieczne jest dokonywanie codziennych pomiarów, dlatego na rynku znaleźć możemy coraz więcej profesjonalnych urządzeń, które nam to umożliwiają. Warto jednak podkreślić, że ciśnieniomierz – nawet najprostszy – powinien znaleźć się w każdym domu. Zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, iż tak wiele osób choruje na nadciśnienie, nawet o tym nie wiedząc.
Obecnie ciśnieniomierze nie wymagają wiele zaangażowania ze strony użytkownika – są proste w obsłudze i wyjątkowo dokładne. Firmy dedykują je zarówno seniorom, jak i ludziom młodszym, dlatego są to urządzenia intuicyjne, z wyraźnymi wyświetlaczami, z których nietrudno odczytać wynik. Dodatkowo wiele z nich charakteryzuje się systemami gwarantującymi odpowiednie założenie rękawa, optymalne napompowanie go bez uczucia dyskomfortu czy odrzucenie wyniku, który może być nieprawidłowy. Dzięki temu redukujemy ryzyko błędu.
Ciśnieniomierze możemy podzielić na dwa typy: manualne i automatyczne. Te pierwsze nadal są obecne w gabinetach lekarskich, jednak niezwykle rzadko używane w domach przez wzgląd na skomplikowane dokonywanie pomiaru. Automatyczne ciśnieniomierze z kolei dostępne są w wersji nadgarstkowej i naramiennej. Oba typy działają na zasadzie metody oscylometrycznej, która w nieinwazyjny sposób, za pomocą strumienia krwi płynącej pod mankietem, dokonuje pomiaru zmian ciśnienia.man
Seniorom, osobom chorym i cierpiącym na nadciśnienie tętnicze zaleca się korzystanie z urządzeń naramiennych sprawdzonych marek jak ciśnieniomierze Microlife, Medel czy Rossmax. Dzięki grubszym żyłom, które rzadziej są podatne na wpływ miażdżycy, pomiar dokonywany metodą oscylometryczną jest znacznie dokładniejszy, niż w przypadku korzystania z urządzenia nadgarstkowego. Warto także podkreślić, iż niektóre modele – np. Microlife BP A2, Sanity Senior czy Rossmax X1 – posiadają technologię umożliwiającą wykrywanie arytmii, która nierzadko jest powodowana właśnie nadciśnieniem tętniczym. Nadgarstkowe urządzenia są polecane głównie osobom ze znaczną otyłością w okolicy ramion, która z dużym prawdopodobieństwem wpłynie na prawidłowość pomiaru, a także osobom młodszym, bez problemów miażdżycowych.
Nadciśnienie – jak sobie pomóc?
W przypadku łagodnego nadciśnienia tętniczego (I stopnia 140-159/90-99 mmHg) odpowiednim działaniem będzie rozpoczęcie leczenia niefarmakologicznego. To przede wszystkim zmiana diety. W tym przypadku konieczne jest wyeliminowanie soli, która zwiększa ciśnienie tętnicze, ale także słodyczy, tłustych mięs, pełnotłustych przetworów mlecznych czy białego pieczywa. Dieta powinna być także bogata w potas, który obniża zarówno ciśnienie skurczowe, jak i rozkurczowe.
Odpowiednie odżywianie się powinno nieść ze sobą także aktywniejszy tryb życia, mający na celu wyeliminowanie podstawowych czynników ryzyka. Konieczne jest także zrezygnowanie z alkoholu i papierosów, choć – wbrew pozorom – nie z kawy. Ta ostatnia nie wpływa bowiem na rozwój choroby.
Jeśli po trzech miesiącach zbilansowanej diety i ćwiczeń ciśnienie nie zostanie zredukowane, lekarz powinien rozpocząć farmakoterapię, dostosowując leki do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Pierwszym krokiem, który należy wykonać, są jednak regularne badania – to one umożliwiają wykrywanie nieprawidłowości związanych z ciśnieniem tętniczym. Poświęcenie na nie kilku minut dziennie jest w stanie uchronić przed poważnymi komplikacjami.