Czym jest nocny kaszel i jakie są jego przyczyny?

Kaszel jest naturalnym odruchem organizmu, jednak często jego postać wiąże się z innymi, poważniejszymi przyczynami. Infekcja, przewlekła choroba lub nieprawidłowa pozycja ciała to tylko niektóre powody, które mogą nasilać kaszel w nocy. Czym jest tzw. nocny kaszel? Co go powoduje? Dowiedz się więcej.

Skąd się bierze kaszel?

Człowiek kaszle, ponieważ jest to jeden z fizjologicznych, bezwarunkowych mechanizmów obronnych układu oddechowego. Jego zadaniem jest oczyszczanie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny lub z obecnych w nich ciał obcych [1]. Czasami jednak kaszel może mieć inne przyczyny, od których zależy jego charakter i długość trwania.

Wyróżnia się następujące rodzaje kaszlu [2]:

• kaszel ostry, który trwa krócej niż 3 tygodnie;
• kaszel podostry, który utrzymuje się od 3 do 8 tygodni;
• kaszel przewlekły trwający powyżej 8 tygodni;
• kaszel suchy;
• kaszel mokry (produktywny, wilgotny), któremu towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny.

Najczęstszą przyczyną kaszlu ostrego są zakażenia wirusowe górnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli lub alergia. Kaszel przewlekły związany jest zazwyczaj ze spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła, astmą oraz refluksem żołądkowo-przełykowym [1].

Czym jest nocny kaszel?

Bardzo często kaszel daje o sobie znać w nocy, zwłaszcza po przyjęciu pozycji leżącej. Wówczas jest męczący i suchy, ale czasami towarzyszy mu zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych i trudności z jej odkrztuszeniem. Nocny kaszel wpływ negatywnie na komfort życia chorego. Utrudnia zasypianie i przerywa sen [1].

Kaszel, który występuje w nocy, może mieć bardzo wiele przyczyn i nie zawsze jest on objawem choroby. Bardzo często za jego występowanie odpowiada zbyt suche powietrze w pomieszczeniu przeznaczonym do spania. Dlatego zwykle daje o sobie znać jesienią i zimą, gdy jest włączone ogrzewanie i podczas snu oddycha się zbyt suchym powietrzem. Z drugiej strony powodem występowania kaszlu w nocy może być spanie latem przy włączonej klimatyzacji. Dlatego zaleca się regularne wietrzenie pomieszczeń oraz stosowanie nawilżaczy powietrza [1].

Jakie są przyczyny chorobotwórcze kaszlu w nocy?

Czasami kaszel w nocy jest charakterystycznym objawem, toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Na przykład zapalenia krtani lub tchawicy. Kiedy nasila się podczas leżenia i towarzyszy mu ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, może być oznaką ostrego zapalenia oskrzeli. Mokry i uporczywy kaszel nocny może świadczyć o przewlekłym zapaleniu oskrzeli lub przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc. Z kolei napady suchego kaszlu często są wynikiem nieleczonej lub dopiero dającej o sobie znać astmy oskrzelowej [1].

Duszący kaszel w nocy mogą powodować również choroby układu krążenia, takie jak lewokomorowa niewydolność serca lub choroby przewodu pokarmowego. Dość często na napady nocnego kaszlu narzekają pacjenci z refluksem żołądkowo-przełykowym. Pozycja leżąca nasila objawy choroby, a cofająca się treść żołądkowa podrażnia drogi oddechowe i wywołuje kaszel [1].

Jak złagodzić kaszel w nocy?

Podstawą walki z kaszlem nocnym jest leczenie przyczynowo-objawowe. Dlatego warto udać się do lekarza, który ustali podłoże kaszlu. W przypadku kaszlu mokrego wskazane jest przyjmowanie leków, które rozrzedzają zalegającą wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie. Rzadko zaleca się preparaty typowo przeciwkaszlowe. Stosuje się je jedynie w przypadkach bardzo męczącego, suchego i silnego kaszlu [3].

Domowym sposobem walki z nocnym kaszlem jest przede wszystkim dbanie o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniu sypialnianym. Nie można również pominąć odpowiedniego nawodnienia organizmu. Aby zapobiec napadom nocnego kaszlu, należy wypijać od 2 do 3 litrów płynów.

Poza tym w przypadku męczącego kaszlu, który pojawia się w nocy i towarzyszy przeziębieniu, zwłaszcza u dzieci, zaleca się podanie miodu na 30 minut przed spaniem. Miód łagodzi kaszel w nocy i dodatkowo może działać antybakteryjnie [1]. Pomaga również zmiana pozycji do snu – najlepiej z uniesioną głową i górną częścią tułowia.

Bibliografia:

[1] Sałacki A.J., Kaszel, 2017 (witryna internetowa: https://podyplomie.pl/medycyna/27865,kaszel (dostęp: 19.09.2023)).

[2] Szczeklik W. in., Kaszel, 2020 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16 (dostęp: 19.09.2023)).

[3] Wiercińska M., Kaszel: kaszel mokry i suchy, sposoby na kaszel, kiedy zgłosić się do lekarza?, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 19.09.2023)).

Na zlecenie marki Deflegmin