Czym jest błonnik i gdzie go najwięcej. Porady dietetyka medycznego
Błonnik to grupa związków opornych na działanie ludzkich enzymów trawiennych – (przechodzi przez nasz przewód pokarmowy w stanie nienaruszonym). Dopiero w jelicie grubym może ulec częściowemu działaniu bakterii wytwarzając tym samym kwasy organiczne, które mają działanie przeciwnowotworowe.
Co ważne, błonnik występuje wyłącznie w produktach roślinnych! Włókno roślinne jest mieszaniną związków o różnym składzie i budowie, co powoduje, że wywiera różny wpływ na procesy trawienia i wchłaniania. Wyróżniamy dwa rodzaje błonnika mające całkowicie odmienne oddziaływanie na organizm. Błonnik nierozpuszczalny w wodzie oraz rozpuszczalny w wodzie.
Błonnik nierozpuszczalny ulega w przewodzie pokarmowym tylko nieznacznym przemianom. Jest zawarty głównie w pełnych ziarnach oraz w zewnętrznej części nasion, owoców i w roślinach strączkowych. Znajduje zastosowanie w leczeniu zaparć. Ma także funkcje detoksykacyjne, dzięki zwiększeniu przemiany materii oczyszcza organizm z toksyn oraz wymiata zalegające resztki pokarmu. Ponad to błonnik pęczniejąc w żołądku dają uczucie sytości, tym samym wspomagają proces odchudzania.
Błonnik rozpuszczalny natomiast lekko spowalnia metabolizm, dlatego polecany jest przy leczeniu biegunek. Ma również działanie profilaktyczne w wielu chorobach, m.in.: cukrzycy, miażdżycy oraz w niektórych nowotworach.
Dobrymi źródłami błonnika rozpuszczalnego są grejpfruty, pomarańcze, marchew, jabłka, brązowy ryż, owies, jęczmień i otręby.
Pisząc o błonniku warto wspomnieć także o pewnej jego frakcji jaką jest inulina. Jest to energetyczna substancja zapasowa roślin, posiadająca właściwości prebiotyczne. Oznacza to, że stanowi doskonałą pożywkę dla pożytecznych bakterii znajdujących się w jelitach. Dzięki czemu wspomaga mikroflorę jelitową regulując procesy trawienia i tym samym poprawiając zdrowie. Naukowcy udowodnili także, że inulina chroni jelito grube przed nowotworami poprzez hamowanie procesów gnilnych różnych chorobotwórczych bakterii. Obniża również stężenie glukozy, co jest wyjątkowo korzystne dla cukrzyków, gdyż pozwala na zmniejszenie dawek leków.
Dobrym źródłem inuliny są: korzeń cykorii, karczochy i wyciąg ze słonecznika.
Zalecane spożycie błonnika pokarmowego dla dorosłej osoby, to około 30 – 40 gram na dobę. Jednak niestety mało kto spożywa taką jego ilość, przeciętny Polak pokrywa to zapotrzebowanie w około 1/3. To zdecydowanie za mało! Dlatego od dziś wyróbmy sobie nawyk zajadania warzyw pomiędzy posiłkami oraz dosypujmy łyżeczkę otrąb do sałatek i surówek.
Justyna Marszałkowska-Jakubik, dietetyk medyczny
